Beeld: Nico Krijne
Interview

‘Ik ben een migrant van het luxe soort’

OneWorld legt journalist en Afrikacorrespondent Bram Vermeulen een aantal keuzes voor over migratie, een thema dat continu terugkeert in zijn werk.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Journalist en Afrikacorrespondent Bram Vermeulen wil het niet steeds over migratie hebben, en toch is het een rode draad in zijn leven en werk. Zo ook in zijn nieuwe VPRO-serie Sahara. Hij doorkruist de woestijn die Europa heeft geclaimd als nieuwe zuidgrens om er migratie tegen te houden en terreur te bestrijden. Vermeulen vraagt inwoners van Mauritanië tot aan Sudan wat ze vinden van deze bemoeienis.

Is migratie een obsessie van Europa of gaat er terecht veel aandacht naartoe?
“Deze nieuwe serie gaat niet over migratie. Het gaat over overbevolking, hulporganisaties, terreur, de buitenlandse militaire bezetting van de Sahara en hoe de bewoners daarover denken. Maar in de gesprekken kwam ik ook migratie tegen. Ik kwam erachter dat de Spanjaarden nog elke dag voor de kust van Mauritanië met boten en helikopters patrouilleren, een route waar al sinds 2008 niet één migrant langs is gekomen.

Vijftien jaar geleden was de obsessie aids. Het continent ging zogenaamd dood, met zoveel tegelijk dat ze mensen bij wijze van spreken rechtop moesten begraven. Nu gaat de journalistieke aandacht voor Afrika alleen nog over migratie. Dus word ik gedwongen daar toch weer over te berichten. Maar draag ik dan niet bij aan de onevenredige aandacht voor het onderwerp en het idee dat alle Afrikanen naar Europa willen? Terwijl het aantal migranten dat van Afrika naar Nederland komt al twintig jaar hetzelfde is: zo’n 8 procent.”

Migratie ís gewoon en Europa is er rijk door geworden

Bram Vermeulen (44) is vanuit Zuid-Afrika Afrikacorrespondent voor de NOS, NRC Handelsblad en de VPRO. Ook was hij vijf jaar correspondent in Turkije, waarna hij terugkeerde naar zijn standplaats Kaapstad. Hij schreef het boek Help, ik ben blank geworden en hij maakte de documentaires Langs de grenzen van Turkije, Dwars door Afrika en de Trek, over migratie vanuit Afrika. De serie Sahara wordt vanaf 25 november uitgezonden op NPO2.
Moet Europa migratie controleren of accepteren?
“Je kunt iets vinden van migratie, maar dat is net zo zinvol als iets vinden van het weer. Migratie ís gewoon en het houdt landen in leven. Europa is rijk geworden door migratie; koloniale veroveringen. Het wonder van China was mogelijk door Afrikaanse grondstoffen. Het enige continent dat hier niet van meeprofiteert is Afrika. Migratie levert Afrika drie keer zoveel op als alle ontwikkelingshulp bij elkaar: het is een compensatiemechanisme voor de enorme ongelijkheid. Maar er is niet één politieke partij in Nederland of Europa die economische migratie zo bekijkt. Als ik ga reizen, vindt iedereen dat normaal. Maar als een Malinees dat doet, is het een probleem.

De publieke weerzin tegen globalisering keert zich tegen migratie in plaats van tegen de 85 superrijken die evenveel verdienen als de helft van de wereldbevolking. De EU doet niets anders dan migratie uit Afrika tegenhouden. Nederland is ambassades aan het optuigen in Burkina Faso en Niger. Uit Burkina Faso vertrokken vier migranten naar Nederland en kwamen er zes weer terug. Er wordt dus een ambassade gebouwd voor min twee migranten.”

Beeld: Nico Krijne
En jijzelf: ben je in Zuid-Afrika migrant of expat?
“Ik ben een migrant van de luxe soort. Ik heb wit privilege en een rood paspoort dat veel deuren opent. Maar ik kijk als typische migrant via de schotel naar De Wereld Draait Door. Echt heel loserig, maar na een lange dag werken, wil ik dat liever dan naar de Zuid-Afrikaanse televisie kijken. Ik snap cricket nog steeds niet en rugby wil ik niet snappen. Smerige contactsport. Ik zal nooit Zuid-Afrikaan worden en ik denk altijd nog: ik kom terug naar Nederland. Dat is volgens mij typisch voor migranten.”

Ik ben een migrant van de luxe soort. Ik heb wit privilege en een rood paspoort dat veel deuren opent

Nederlandse Afrikacorrespondent of Afrikaanse Afrikaverslaggever?
“Het laatste. Absoluut. Het hele debat over de witheid van media voerende, is de uitkomst natuurlijk dat ik dit werk niet kan blijven doen. Bij de BBC en Al Jazeera hebben ze alleen nog Afrikaanse Afrikacorrespondenten. Vind ik prettig om naar te kijken. Prettiger dan zo’n grote witte man als ik. Een zwarte journalist maakt andere verhalen dan ik. Die wil ik horen.”

De migratieparadox: meer welvaart houdt mensen niet thuis

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons