Azim in Logar, een provincie vlakbij Kabul.

Azim werd bedreigd door de Taliban, maar of hij mag blijven?

“Toen heb ik afscheid genomen van mijn vader, mijn moeder. Allemaal moesten we huilen, ook ik, ik moest veel huilen. Ik weet niet of ik ze ooit nog zal zien.” Azim (24 jaar) moest in 2015 Afghanistan verlaten. Hij werd bedreigd door de Taliban. Sinds twee jaar woont hij in Duitsland, maar hij weet nog steeds niet of hij mag blijven.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Azim is de oudste zoon binnen het gezin en werkte een paar jaar in de keuken van een Amerikaanse legerbasis in een provincie nabij Kabul. In het noordoosten van Afghanistan zitten veel Taliban, die ‘verraders’ willen doden. Wanneer de Taliban erachter komt dat iemand bij het leger werkt, voor de Amerikanen tolkt of zelfs maar in de keuken of als loodgieter op een legerbasis werkt, maken ze contact. Dat gaat via de telefoon, via een directe bedreiging op straat, of ze bellen bij je aan en zeggen: ‘Kom voor ons werken. Zo niet, dan vermoorden we je.’ Goed Engels spreken is al voldoende om ingedeeld te worden bij de ‘verkeerde kant’.

Een baan bij de Amerikanen?

Amerika doet vooral business in Afghanistan

Veel jongens in Afghanistan moeten, zeker wanneer ze de oudste zoon zijn, al jong werken om geld voor de familie te verdienen. Een baan bij de Amerikanen zorgt voor een goed inkomen. En dat is belangrijk, want als jongen moet je niet alleen je familie onderhouden, maar ook een huis bouwen en duizenden euro’s uitgeven voor een huwelijksfeest. De laatste jaren is werken voor de Amerikanen gevaarlijker geworden, omdat de Taliban opnieuw aan macht wint.

Momenteel heeft de Taliban volgens de VS 40 procent van het land onder controle. Dat is het hoogste percentage sinds ze in 2001 de heerschappij verloren na de inval van de Amerikanen, na de aanslag op de Twin Towers in 2001. De Taliban had het land sinds 1996 in hun greep; ze ontzegden vrouwen onderwijs en werk, en verboden moderne apparatuur zoals beeldschermen, radio’s en elektriciteit. Hoe was dat zover gekomen?

Politieke kaart van Afghanistan.

De VS hielpen de Taliban in de strijd tegen de Sovjet-Unie

Toen de Sovjet-Unie in 1979 Afghanistan bezette, zocht de toenmalige Pakistaanse president hulp bij Saoedi-Arabië uit angst dat de Russen ook Pakistan zouden binnenvallen. In de jaren ’80 zette Saoedi-Arabië, samen met de CIA, een plan op via het Pakistaanse Intelligence Agency ISI 90.000 Afghaanse jongens en mannen te scholen en te trainen. Ze werden opgeleid binnen een fundamentalistische interpretatie van de Koran – die z’n oorsprong vindt in Saoedi-Arabië – die hen moest aansporen tegen de Russen te strijden. Veel onderzoekers zoals Carole Hillenbrand concludeerden later dat de Talibanmilitie uit deze opleidingen zijn ontstaan. (Talib is Arabisch voor ‘student in de theologie’.)

In 1994, na de val van de Sovjetregering in het land, kreeg de Taliban veel nieuwe aanhangers die ontevreden waren over de manier waarop de islam in het land werd gepraktiseerd. Bovendien werd de Taliban in de eerste maanden financieel en militair ondersteund vanuit Pakistan, dat hoopte op een Afghaanse regering die gunstig jegens hen zou zijn gestemd. In 1996 nam de Taliban de regering over en in 1998 hadden ze 90% van Afghanistan onder controle; ze voerden een zeer strikte versie van de islam in. Meisjes mochten niet langer naar school, jongens mochten alleen Arabisch leren en de Koran bestuderen. Op straat patrouilleerde de religieuze politie. Wie van de wet afweek, riskeerde publieke terechtstelling. Toen de Amerikanen in 2001 binnenvielen, vluchtte de Talibanregering naar Pakistan. Maar nu is de Taliban opnieuw in opkomst.

Een paar kilometer verder schoten ze m'n vrienden dood. Het probleem is dat niemand weet wie het gedaan heeft, ze rijden snel op hun motor weg.

Geheim houden waar je werkt

Eigenlijk moet je proberen geheim te houden waar je werkt, zelfs voor je familie en vrienden. Maar vroeg of laat komt de Taliban er toch achter, zoals bij Azim. Zijn ouders werden in hun eigen huis bedreigd, en later werd hij op straat beschoten. Azim besloot te verhuizen en ging naar Kabul. Voorzichtig zocht hij nieuw werk. Maar na een half jaar werd hij opnieuw bedreigd. “De Taliban hebben overal ogen en oren. Ze hebben veel geld, dus ze kunnen veel mensen omkopen om informatie te krijgen.”

Met pijn in het hart besloot Azim te vluchten. Via Pakistan en Iran belandde hij in Turkije. Daar merkte hij hoe moeilijk het leven voor vluchtelingen was, en hij besloot naar Europa te gaan. Verlegen vertelt hij dat hij aanvankelijk dacht dat Europa een land was. Pas na twee maanden ontdekte hij dat het land waarin hij zich bevond, ‘Deutschland’ heette. Enthousiast begon hij de nieuwe taal te leren, en zocht werk in een keuken.

Maar zijn asielaanvraag werd afgewezen. Zijn advocaat is in hoger beroep gegaan. “De rechter zei dat ik maar in een andere stad in Afghanistan moest gaan wonen, waar niemand me kent. Maar dat heb ik al geprobeerd! Ze ontkennen gewoon het gevaar van de Taliban. Veel van mijn vrienden zijn vermoord. De Taliban kwam naar hun huis, nam hen mee terwijl hun moeder thuis moest blijven. Een paar kilometer verder schoten ze hen dood. Het probleem is dat niemand daarna weet wie het gedaan heeft, ze rijden gewoon op hun motorvoertuig weg.”

“In Afghanistan worden elke week vijftig, honderd mensen vermoord. Waarom? Het zijn mensen! Als er hier één persoon om het leven wordt gebracht, zegt iedereen: ‘Waarom, waarom?’ Maar in Afghanistan gaat het elke week om wel honderd mensen.”

Dubieuze rol van Amerika

Afghanistan in Centraal Azië.
Ondanks de relatieve vrijheid en welvaart die Afghanen sinds de komst van de NAVO en de Amerikanen vooral in de steden kennen, blijft de grote vraag of de Amerikaanse aanwezigheid op de lange termijn goed is voor het land en wat de eigenlijke belangen van de Westerse machten in het land zijn. Sommigen menen dat als de Amerikanen de Taliban echt willen verslaan, ze dat in een week zouden kunnen doen. “Amerika doet vooral business in Afghanistan”, zegt Masub, ook gevlucht toen de Taliban erachter kwam dat hij als loodgieter werkte op een Amerikaanse legerbasis in Herat, een grote stad in het noordwesten, vlakbij Iran.

Afghanistan is namelijk rijk aan olie, diamant, heroïne en cocaïne. Bovendien is het strategisch gelegen, naast grote vijanden van de VS: Rusland en Iran. Het is daarom niet verrassend dat president Trump sinds zijn aantreden plotseling niet meer tegen de oorlog in Afghanistan gekant is, maar wil doorgaan er ‘terroristen te doden’, een angstaanjagende retoriek die het narratief van ‘democratie en vrouwenrechten brengen’ heeft overgenomen.

Huilen van angst

Azim op zijn nieuwe werk in Duitsland.
Momenteel werkt Azim fulltime en betaalt hij netjes belasting. Zijn vooruitzichten zijn slecht: in Duitsland werd vorig jaar slechts 45% van de Afghaanse asielaanvragen ingewilligd (dat is alsnog meer dan in Nederland, waar 34% van de aanvragen een positief besluit kregen). Doordat hij zo verlegen is, kent Azim nog niet veel mensen in zijn stad. Maar wat vooral zwaar is: ‘Het wachten, altijd maar wachten. Ik kan me moeilijk concentreren op andere dingen. En ik kan mijn ouders niet uitleggen in welke situatie ik hier verkeer, dat begrijpen ze niet en dan moet mijn moeder alleen maar huilen van angst.’

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons