‘Ze wilden me vooral spreken over een andere zwarte vrouw’

“Het is eigenlijk een montage van de framing die regelmatig plaatsvindt rond mensen zoals ik. Soms is het heel onduidelijk in welke rol je wordt geduwd als je gevraagd wordt deel te nemen aan een evenement. Sta je daar op het podium weer eens de enige vrouw te zijn, de enige persoon van kleur, of beide? Zodat de organisatie die je heeft uitgenodigd van diversiteit kan spreken? Of ben je daar omdat je een goede performer bent? Soms is de framing van ‘de zwarte vrouw’ heel subtiel, dan weer heel expliciet. Soms pijnlijk en hilarisch tegelijk. Dat wilde ik met deze tekst inzichtelijk maken.”

Ironisch genoeg kreeg ze afgelopen week een flinke dosis van die framing voor haar kiezen tijdens de ophef rond de Nederlandse vertaling van de bundel van Amanda Gorman. De Afro-Amerikaanse supersterdichter Gorman werd in één klap wereldberoemd nadat ze een gedicht had voorgedragen bij de inauguratie van president Joe Biden. De witte bestsellerauteur Marieke Lucas Rijneveld kreeg de eer toegekend om het boek naar het Nederlands te vertalen: volgens velen een foute keuze van uitgeverij Meulenhoff omdat Rijneveld geen vertaler is, naar eigen zeggen een slechte beheersing heeft van de Engelse taal en bovendien de specifiek Afro-Amerikaanse ervaringen, centraal in Gormans werk, niet kent.

Extra zuur was het dat alle mediaverzoeken kwamen juist op het moment dat Gons door de CPNB (Stichting Collectieve Propaganda van het Nederlandse Boek) was benoemd tot boekenweekdichter van 2021. “Dat ik op zo’n moment alleen maar belletjes krijg over Gorman en de pers niet geïnteresseerd was mijn werk, is exemplarisch en eigenlijk waar het gedicht ‘Zou je woensdag zwart willen zijn’ over gaat. Ze wilden me niet spreken over mijn werk, maar het ging over iemand anders. Dan ben je zichtbaar maar eigenlijk toch weer onzichtbaar. Wat wel mooi is, is dat veel mensen bezig zijn met mijn werk. Dat vind ik belangrijk, dat het werk rondreist, de weg naar de mensen vindt. En dat het uitnodigt tot een dialoog of een bepaald inzicht, niet tot een verhit debat in de media waar alleen maar verliezers uitkomen.”