Vrouwelijke mensenrechtenactivistes uit Mexico, Palestina, Afghanistan, Soedan, Egypte, Guatemala en Colombia hebben vorige week tijdens de 3-daagse bijeenkomst ‘Strong women: Who protects them?’ in Den Haag een security plan ontwikkeld. In dit plan staan drie speerpunten om de activisten beter te beschermen in risicovolle gebieden. Zo willen zij dat ook diplomaten het veld in gaan, dat activisten beter worden beschermd en dat er meer geld komt voor bijvoorbeeld trainingen en psychisch-sociale hulp.
Driedaagse bijeenkomst
De driedaagse bijeenkomst in Den Haag waar de vrouwen het veiligheidsplan hebben opgesteld, werd georganiseerd door Peace Brigades International (PBI) en het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Aan het eind van de bijeenkomst is het securityplan dat de vrouwen gezamenlijk hebben ontworpen aangeboden aan Lionel Veer, ambassadeur voor mensenrechten.
Het securityplan is opgesteld omdat de mensenrechtenactivistes kampen met veel geweld en bedreigingen. Alba Cruz, mensenrechtenadvocaat, uit Mexico zegt: “Er zijn steeds meer aanvallen en bedreigingen en dit beïnvloedt vrouwelijke mensenrechtenactivisten dagelijks. Sommige regio’s zijn in macht van onofficiële groepen en zij plegen allerlei misdaden. Het baart ons grote zorgen dat steeds meer vrouwen het slachtoffer van geweld zijn.”
Grote risico’s
“Dit geweld komt doordat wij als activisten onderwerpen aan het licht brengen – zoals natuurlijke bronnen, landrechten en gerechtigheid voor anderen – die normaliter onbesproken blijven”, zegt Alba Cruz. “In Mexico nemen de dames hierdoor grote risico’s bij het uitoefenen van hun vak. Zo zijn er tussen december 2010 en december 2012, 25 activisten vermoord. Een paar dagen geleden, op 14 mei 2014, is een vrouw vermoord toen zij zocht naar haar vermiste zoon. Wij hebben bescherming nodig om ons werk te kunnen uitoefenen”, aldus Cruz.
Arezo Qanih uit Afghanistan vindt het vooral belangrijk dat de vrouwen van elkaars verhalen kunnen leren. “Ik heb zelf geleerd dat geweld tegenover vrouwelijke mensenrechtenactivisten overal bestaat, het is ‘normaal’. In Afghanistan is het moeilijk om ons werk voort te zetten door deze problemen. We hebben te maken met tradities en grenzen. We hebben nationale en internationale media nodig om de bedreigingen waar we mee te maken hebben naar buiten te brengen.”
Ook onszelf beschermen
“In ons land wordt steeds meer gebruik gemaakt van sociale media, en dit helpt ons”, gaat Arezo verder. “ We krijgen geen bescherming vanuit de regering. Sinds tien jaar zijn we bezig om anderen te beschermen tegen onrecht in Afghanistan, maar nu moeten we onszelf ook beschermen.”
Vooral over Latijns-Amerika was tijdens de slotbijeenkomst veel te doen omdat hier de laatste jaren veel Nederlandse ambassades zijn gesloten. Tijdens een debat met onder andere Irma van Dueren en Alexandra Valkenburg van het Ministerie van Buitenlandse Zaken en Moira Birss van Peace Brigades Colombia werd de vraag gesteld wat het gevolg is van de sluiting van Nederlandse Ambassades in dit gebied, terwijl zij juist zo behulpzaam waren.
Ambassades gesloten
Orlidys Vergara Padilla uit Colombia: “Nederlandse ambassades in Latijns-Amerika hebben altijd veel betekend in de bescherming van deze vrouwen.” In 2011 zijn er zeven ambassades gesloten (In Latijns-Amerika en Afrika) en dit is volgens haar een probleem. “De Nederlandse ambassade was de sterkste in onze verdediging en die is er nu niet meer. Dit vinden wij heel erg want zoals al eerder werd gezegd zijn de aanvallen en de bedreigingen alleen maar erger geworden.”
Naast de ambassades is ook hulporganisatie Oxfam Novib vertrokken uit deze regio. Carmen Reinoso Becerra van Oxfam Novib zegt dat dit haar pijn doet. “We hebben zeventien Oxfam Novib vestigingen in de wereld en we moeten kiezen voor plekken waar we het beste verandering kunnen maken. Dit betekent niet automatisch dat we niets meer kunnen betekenen in deze regio, maar we zijn wel op afstand.”
Gesprek tussen regering en activistes
Valkenburg, van het Ministerie van Buitenlandse Zaken, vertelt dat zij de problemen in de landen niet kunnen oplossen. “Het gesprek tussen de regering van het land en de activisten is het belangrijkst. Ook coördineren we de Verenigde Naties omtrent dit onderwerp”, weet Valkenburg. Van Dueren vult haar aan: “Er gaat nog steeds tachtig miljoen euro naar projecten voor de vrouwelijke mensenrechtenactivisten. We vragen hen ook wat er nodig is en doen dit dan vanaf hier.”
Peace Brigades International (PBI) is een door de Verenigde Naties erkende non-gouvernementele organisatie die sinds 1981 internationale vrijwilligers uitzendt om bedreigde mensenrechtenverdedigers te begeleiden. PBI biedt momenteel bescherming in Colombia, Honduras, Guatemala, Mexico en Kenia.
