Bij dikke mensen denk je aan welvaart, bij armoede aan dunne, uitgemergelde mensen. Dat beeld klopt niet. Een miljard mensen in de wereld hebben honger, maar tegelijkertijd zijn er twee miljard mensen met overgewicht. In veel lageinkomenslanden groeit het aantal obese mensen snel.
Dit was de laatste aflevering van deze rubriek. OneWorld en Stichting Wemos blijven samen gezondheidsverhalen brengen.
Obesitas en ondervoeding zijn twee kanten van dezelfde medaille en allebei het gevolg van slechte en ongezonde voeding. Vet en zoet eten is vaak goedkoper en makkelijker te verkrijgen dan gezond voedsel. “Het voedselsysteem is niet gericht op gezond eten. Multinationals willen winst maken, ze hebben geen zakelijk belang bij volksgezondheid”, zegt Marion Nestle, professor Voeding en Sociologie aan de New York University, per e-mail. Ze blogt op foodpolitics.com en schrijft invloedrijke boeken. Haar meest recente boek, Soda Politics, gaat over de rol van Coca-Cola en Pepsi en hun ‘dikmakend suikerwater’, dat behalve obesitas ook suikerziekte en hart- en vaatziekten kan veroorzaken. Sinds een aantal jaren dalen de verkoopcijfers van Coca-Cola en Pepsi in geïndustrialiseerde landen.
Big Soda
De groei zit in lage- en middeninkomenslanden. “Big Soda”, zoals Marion Nestle hen noemt, “besteden miljarden aan reclame in Azië en Afrika. Ze financieren zelfs onderzoekers om met resultaten te komen die verwarring zaaien over de schadelijke gevolgen van gesuikerde drankjes. En de bedrijven lobbyen actief zodat overheden geen wetten maken die obesitas tegengaan, en daarmee de verkoop van frisdrank schaden.”
Volgens Marion Nestle richten CocaCola en andere voedingsconcerns zich doelbewust op overheden. In Brazilië wilde de overheid een wet aannemen die reclame voor frisdrank beperkt, maar dit is tegengehouden door advocaten van de frisdrankindustrie. In Thailand betalen frisdrankbedrijven scholen om frisdrankautomaten neer te zetten. In Mexico is het niet gelukt: daar heeft de frisdrankindustrie geprobeerd overheidsmaatregelen tegen te houden, maar de overheid heeft doorgezet.
Meer verzet
Successen tegen ‘Big Soda’ zoals in Mexico ziet Marion Nestle steeds vaker. Frisdrank is niet de enige oorzaak van obesitas, maar het is volgens haar wel een goed voorbeeld van de invloed van multinationals. “Wetenschappers, maatschappelijke organisaties en burgers hebben zich de laatste jaren meer verzet tegen de macht van bedrijven, en dat heeft geholpen: de winst van frisdrankbedrijven is gedaald.”