Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
Waarom transfoob geweld ook seksueel geweld is? Bianca, een Venezolaanse trans vrouw werkzaam als sekswerker in Nederland, had dat vast kunnen uitleggen. Maar Bianca is er niet meer: ze werd op 29 september vermoord. De dader was haar eerste klant in Arnhem. Bianca werd verminkt en halfnaakt door de politie aangetroffen.
Op 20 november is het Internationale Transgender Gedenkdag. Ook in Nederland staan we stil bij degenen die het afgelopen jaar de dood werden ingejaagd. Bianca wordt niet vergeten, de transgendergemeenschap spreekt haar naam uit. Bianca, 32 jaar, tijdens haar werk omgebracht met ruim twintig messteken.
Cijfers en achtergrond
Veruit de meeste slachtoffers van transfoob geweld zijn trans vrouwen, vaak van kleur, zoals ook voor Bianca gold. Ze worden vermoord door mannen. Het begint met neerkijken op vrouwelijkheid: misogynie. De vrouwelijkheid van trans vrouwen is zodoende al bedreigend voor deze mannen. Combineer dat met een obsessie met het onderscheid tussen mannen en vrouwen, dat als absoluut wordt ervaren. Je hoort niet te bestaan wanneer je dat onderscheid doorkruist. Daardoor ontstaat een wraaklust van soms dodelijke proporties. Die doet enigszins denken aan eergerelateerd geweld, maar deze dodelijke transmisogynie van mannen doet zich wereldwijd voor, in alle culturen.
Systematisch racisme vergroot het risico om slachtoffer te worden van transfoob geweld. In de Verenigde Staten is dat duidelijk te zien: tweederde van de trans mensen die dit jaar in de VS vermoord werden, is zwart. Ongeveer 40% van deze groep vrouwen doet sekswerk om aan geld te komen, of biedt seks aan als wederdienst voor een slaapplek. De helft van deze vrouwen is dak- en thuisloos. De politie in de VS gaat er daarom vrijwel automatisch van uit dat elke zwarte trans vrouw die ’s avonds over straat loopt, aan het tippelen is. Ook in Nederland krijgen trans vrouwen op straat of in dating apps geregeld de ongewenste vraag van mannen of ze aan seks voor geld doen; dit geldt vooral voor trans vrouwen van kleur.
Mysogiene vooroordelen
“
“Dat is het beestje bij de naam noemen”, zo verklaarde de eindredacteur in een e-mail.
De transgendergemeenschap weet heel goed dat mannen trans vrouwen vaak als lustobject zien. De daders van transfoob geweld zijn, zoals in het geval van Bianca, regelmatig mannen die zich seksueel aangetrokken voelen tot trans vrouwen. De journalisten die verslag deden van de moord op Bianca, vertelden precies hoe trans vrouwen er volgens hen voor zorgen dat mannen hen aantrekkelijk vinden: “In vrijwel alle gevallen gaat het bij transseksuelen die in de seksbusiness actief zijn om mannen die er door operaties en laserbehandelingen van top tot teen
uitzien als een vrouw.”(
De Gelderlander, 3 oktober 2017; cursivering van ons.) Dagblad
De Gelderlander vond het daarom schijnbaar prima om een trans vrouw met een penis een ‘shemale’ te noemen; want “dat is het beestje bij de naam noemen”, zo verklaarde de eindredacteur in een e-mail.
Het idee dat trans vrouwen ‘eigenlijk’ mannen zijn die zich ‘voordoen’ als vrouw, is doodsoorzaak nummer één. Het citaat is een bevestiging van die dodelijke gedachtengang, die we ook terugzien in films en tv-series waarin mannelijke acteurs een trans vrouw spelen. Terwijl zij bij de Oscars meedingen in de categorie Beste mannelijke hoofdrol, zadelen zij trans vrouwen keer op keer op met deze dodelijke beeldvorming.
Trans vrouwen zijn vrouwen
Wanneer de media weigeren te erkennen dat trans vrouwen gewoonweg vrouwen zijn, hoe kan de gemiddelde mannelijke mediaconsument dan verder kijken dan zijn neus lang is? Wie wijst ze erop dat hun transfobie is aangeleerd, en dodelijk is voor trans vrouwen, ook als het niet verder gaat dan ‘Ik zou haar doen als ze geen vent was’?
Het stigma dat op trans vrouwen rust, bezoedelt tevens hun kansen op een relatie. We zagen het vorig jaar in het tv-programma ‘Love me gender’. Veel jonge trans vrouwen die op mannen vallen, zijn zich terdege bewust van wat transfobie met hun liefdesleven doet. Ze worden niet vrouw genoeg bevonden voor liefde, maar wel aanlokkelijk genoeg voor lust.
“
Blindheid voor de structuren die ons de dood injagen is een luxe die de transgendergemeenschap zich niet kan veroorloven.
Het hangt allemaal met elkaar samen: de trans vrouw als leugenachtig, de trans vrouw als lustobject, de afschuw van veel mannen, en de honderden moorden op vrouwen als Bianca. Blindheid voor de structuren die ons de dood injagen is een luxe die de transgendergemeenschap zich niet kan veroorloven. De transgender sekswerkers in Nederland, die na de moord op Bianca angst voelen om te werken, weten wel wat ze willen zeggen: stop seksueel geweld tegen trans vrouwen, stop de moord op trans vrouwen, #wetoo. Zij snakken naar een cultuur waarin trans mensen zeggenschap hebben over hun eigen lichaam, over hun eigen identiteit, over hun eigen geslacht, en over hun eigen bestaan – naar een cultuur waarin de stem van de transgemeenschap niet wordt geridiculiseerd, maar gehoord en uitgedragen wordt.
Informatie over de bijeenkomsten
In Nederland vindt Internationale Transgender Gedenkdag plaats in de Grote Kerk in Zwolle en bij het Homomonument in Amsterdam. Dit jaar worden 325 slachtoffers herdacht; 62% daarvan was werkzaam als sekswerker. Binnen Europa had een op de drie slachtoffers een migratieachtergrond.
