Geen rechtsbescherming in Turkije
Veel vluchtelingen hebben ook te maken met schending van het beginsel van non-refoulement; het verbod op terugzending naar een land waar de vluchteling moet vrezen voor vervolging of waar hun leven in gevaar is. Syrische migranten worden vaak willekeurig vastgehouden in detentiecentra en lopen een groot risico zonder enige juridische beoordeling te worden teruggezonden naar hun eigen land. Het aantal mensen dat daardoor ‘vrijwillige’ terugkeerregelingen aangaat vanuit Turkse detentiecentra neemt schrikbarend toe.
Ulusoy bracht deze zogenoemde ‘legal limbo’ in beeld bij Turkse autoriteiten. De voornaamste geadresseerde was de Turkse Directorate General for Migration Management maar die liet niets horen. Met het uitbrengen van dit rapport probeert hij de situatie publiekelijk aan te kaarten en zo de discussie in gang te zetten.
Gevolgen van de deal
Dankzij de deal zijn er ook vluchtelingen via de 1-op-1-ruil toegelaten tot EU-landen. Tot nu toe heeft Nederland 2.300 vluchtelingen opgenomen en verwacht het er nog 4.000 voor het eind van het jaar. “Beschamend weinig”, noemt Van Liempt dit, er is namelijk een maximum overeengekomen van 72.000 mensen
Uit gesprekken met deze Syrische families blijkt dat een gebrek aan tolken ertoe leidt dat de meerderheid geen toegang heeft gehad tot een dokter sinds de aankomst in Nederland, bijna een jaar geleden. De meesten zijn geselecteerd om naar Nederland te komen vanwege hun fysieke kwetsbaarheid, en vervolgens wordt er amper iets gedaan om hun gezondheid te verbeteren zodra ze in Nederland zijn. Al even zorgwekkend is het dat families vaak verscheurd zijn geraakt doordat er teveel is vastgehouden aan het 1-op-1 principe. Ironisch, omdat familieleden nu alsnog de gevaarlijke oversteek moeten maken, wat juist voorkomen had moeten worden door de deal.