De belastingheffing in Nederland kan veel slimmer, stelt ook Stichting Natuur en Milieu. Mirjam de Rijk, directeur Stichting Natuur en Milieu: ‘Als je de principes van de Studiecommissie Belastingstelsel hanteert komt dat neer op een extra opbrengst voor de schatkist van 18,3 miljard, een duurzamer Nederland door 12,4 Mton CO2 reductie en een rechtvaardiger belastingstelsel.’
De Studiecommissie Belastingstelsel is ingesteld door het ministerie van Financiën en bestaat uit externe specialisten. Het rapport ‘Continuïteit en Vernieuwing’ doet een aantal aanbevelingen om ervoor te zorgen dat het huidige belastingstelsel beter aansluit op de Nederlandse economie. Ook milieu en de bijbehorende belastingen en heffingen zijn hierbij belangrijke aandachtspunten. “Het rapport wordt gebruikt als een naslagwerk voor politieke partijen, en we verwachten dat het ook een rol gaat spelen bij de kabinetsformatie”, aldus Hendrik Jan Eijpe van het ministerie van Financiën.
Nog geen vleesbelasting
Belastingen zijn bij uitstek een nationaal instrument, en vooral milieuproblematiek vereist een grensoverschrijdende aanpak. Daarom zal het resultaat van nieuwe milieubelastingen volgens de Studiecommissie beperkt zijn. Een vleesbelasting, een heffing op veevoer of een grondstoffenbelasting is volgens het rapport nog niet haalbaar. ‘Nieuwe belastingen moeten alleen maar overwogen worden als ze duidelijke milieueffecten hebben en tegen lage administratieve lasten en uitvoeringskosten zijn in te voeren.’ De invoering van een vleesbelasting zou volgens de commissie slechts tot gevolg hebben dat er meer vlees wordt geëxporteerd. Alleen in Europees verband zal zo’n heffing werkelijk effect hebben.
Brandstofaccijnzen
De milieuvriendelijkheid van het belastingstelsel hangt af van de mate waarin belastingen ertoe bijdragen om de verstorende werking van de economie op het milieu te verminderen (de vervuiler betaalt) en van de mate waarin belastingen een bijdrage leveren aan milieuvriendelijk gedrag (subsidies). Het aandeel van de zogenaamde groene belastingen in de belastinginkomsten van het Rijk is gestegen van 8,6% in 1990 tot 14,1% in 2001. In de periode 2001 tot 2010 is het aandeel groene belastingen vrijwel gelijk gebleven. Nederland heeft in Europees verband nog steeds een koppositie wat betreft groene belastingen. |
Dat weerhoudt de commissie er echter niet van om een aantal concrete aanbevelingen te doen die het milieu ten goede kunnen komen. De grootste effecten zijn volgens het rapport te verwachten bij een verhoging van de accijnzen op brandstoffen. De Studiecommissie stelt onder andere voor de LPG-accijns te verhogen: ‘Gelet op het afnemende milieuvoordeel van LPG ten opzichte van diesel adviseert de commissie om de accijns op LPG stapsgewijs te verhogen richting de dieselaccijns.’ Ook pleit de commissie voor een afschaffing van het lagere accijnstarief voor zogenaamde rode diesel, diesel voor tractoren en werktuigen: ‘Vanuit milieuoverwegingen is er sprake van het subsidiëren van milieuvervuilend gedrag.’
Achterhaald
Daarnaast veroordeelt de commissie de accijnsvrijstellingen voor zeevaart, binnenvaart en luchtvaart. Met als reden verstoring van de concurrentiepositie te voorkomen, worden voor deze sectoren de CO2-kosten nog nauwelijks in rekening gebracht. De Studiecommissie wil deze accijnsvrijstellingen afschaffen: ‘Deze vrijstellingen zijn achterhaald en passen niet in de beprijzingsgedachte.’
In paragraaf 3.9 van het rapport Continuïteit en Vernieuwing kun je alle aanbevelingen met betrekking tot milieu lezen. Stichting Natuur en Milieu heeft een overzicht gemaakt van de winst die behaald kan worden door de voorgestelde belastingaanpassingen.