Samenwerken in het buitenland: vallen en opstaan

Tijdens haar studie fysiotherapie werkte Ponzo Dieu enkele maanden in een Keniaans ziekenhuis. Om verder te gaan met internationaal zorgbeleid volgde ze de master International Public Health. Ze maakte een plan voor IISAH en kon dit vormgeven doordat haar ouders startkapitaal hadden. Via iemand in haar sociale netwerk kwam ze in contact met KMET, een Keniaanse organisatie die voorzieningen in de gezondheidszorg en onderwijs faciliteert. “Toen begon het balletje pas echt te rollen. Intussen ondersteunen we samen vijf revalidatieklinieken.”

IISAH (Impact Investment to Support Access to Health) streeft naar betaalbare en goede zorg voor Afrikanen met een laag inkomen. IISAH en partnerorganisatie KMET ondersteunen vijftien gescreende revalidatieklinieken in en rond de Keniaanse provincie Kisumu. Ze verschaffen de klinieken leningen en bieden trainingen aan om de kwaliteit van de zorg op een duurzame wijze te verbeteren.

Opstarten

Ponzo Dieu sprak met veel mensen om uit te vinden wat er in het veld speelt. “Je hoeft niet alles zelf uit te vissen! Ga met mensen met verschillende expertises praten en vorm zelf een beeld van wat er bij je project komt kijken. Sommige landen accepteren bijvoorbeeld geen donaties uit het buitenland. Je onderzoekt dus de wetgeving in je interessegebied voordat je een lokale partner zoekt. Daarnaast raad ik iedereen aan om iets te doen waar je hart ligt, want anders haak je af bij de eerste tegenslagen.”

“Met een lokale partner staat of valt je programma. Ik bedacht dat ik iets met leningen en revalidatie wilde, maar legde het initiatief bij hen. Omdat ik hen geen Westerse ideeën wilde opleggen, heb ik vooral vragen gesteld. Zo konden de lokale betrokkenen dus met antwoorden en oplossingen komen die bij hun mogelijkheden en waarden passen. Op deze wijze hebben we gezamenlijk een programma samengesteld. Daarna heeft KMET bij lokale klinieken, gemeenschapsleiders en het ministerie van gezondheid gevraagd of die achter het project staan. Dit is omdat een project weinig kans maakt als er gebrek aan draagvlak is. Iedereen was gelukkig enthousiast.”

Succesvolle aanpak

De klinieken betalen de verschafte lening af met inkomsten uit behandelingen en verkoop van medische producten. Ponzo Dieu was verheugd toen na een jaar vol voorbereidingen de eerste lening werd verstrekt. “Ik dacht: ‘dat geld zie ik nooit meer terug’. Gelukkig werd de lening elke maand keurig afbetaald. Inmiddels hebben we een terugbetalingspercentage van 92%.” Ook over de trainingen is ze opgetogen. “Lokale experts verzorgen deze workshops om ze goed aan te laten slaan. De fysiotherapeuten pakken de suggesties in bedrijfsvoering en servicegerichte kwaliteitsverbetering goed op.”

“We hebben veel evaluaties om te kijken waar we staan en waar we heen willen. IISAH wil dat het project zichzelf draaiende gaat houden. Door vijftien klinieken in Kisumu’s omliggende provincies leningen te gaan aanbieden, proberen we te groeien. Deze klinieken fungeren als voorbeeldfunctie waarmee we kunnen laten zien dat investeren in de klinieken succesvol is. Zo hopen we dat lokale banken de financiering over durven te nemen.”

Vallen en opstaan

Af en toe loopt Ponzo Dieu tegen cultuurverschillen aan. “Over het algemeen gaat de samenwerking boven verwachting goed en is het enthousiasme enorm. Wel willen Kenianen je graag een goed gevoel geven: Soms moet je ze iets op vijf verschillende manieren vragen voordat je erachter komt dat ze het stiekem geen goed idee vinden. Wanneer je dat soort sociale omgangsvormen kent, kun je er rekening mee houden.” Daarnaast ondervindt het team praktische belemmeringen: “Niet iedereen heeft het geld om behandeladviezen op te volgen. Hiervoor zoeken we nog passende, duurzame oplossingen. Dat betekent: veel rondvragen, veel uitproberen.”

Motivatie

Het vakgebied van fysiotherapie in de klinieken binnen hun programma is breder dan in Nederland het geval is. “Ik heb mensen gezien die maandenlang met hun gebroken been stil in bed liggen, in de hoop dat het zo geneest. Ik denk dan ‘Waarom doe je niet gewoon gips om het been? Een westerse gipsbehandeling wordt weinig toegepast en dat zorgt dat botbreuken een groot probleem zijn in Kenia. De klinieken bieden relevante en waardevolle hulp bij botbreuken, maar ook bij diagnoses als hart- en vaatziekten en diabetes. Hierom kozen wij om ons op deze ‘vergeten sector’ te richten. Fysiotherapie vormt geen primaire zorg, maar is voor sommige mensen essentieel.”