Regering moet bedrijven helpen bij omschakeling fossiel-arm tijdperk

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Geen verstandig mens zal nog de effecten van klimaatverandering tegenspreken. Volgens wetenschappers moeten we onder de twee graden temperatuurstijging blijven. En dat betekent dat 80 procent van de bewezen reserves van olie, kolen en gas in de grond moet blijven.
Wat betekent dat voor onze fossiel-afhankelijke maatschappij? De Nederlandse staatskas krijgt een tegenvaller te verduren zonder aardgasbaten. Fossiele energiebedrijven zullen minder waard worden. En energie-intensieve sectoren en olie-afhankelijke bedrijven (zoals de kunststofindustrie) krijgen het zwaar. Door de waardedaling van die sectoren zal het vermogen van pensioenfondsen en verzekeraars, die in hen beleggen, negatief worden beïnvloed. Die financiële risico’s moeten zo snel mogelijk verminderd worden, door richting een fossiel-arme economie te ontwikkelen en de belangen in fossiele grondstoffen af te bouwen.

Shell
Op allerlei fronten zijn er initiatieven in die richting. Het Noorse parlement besloot deze week om het nationale pensioenfonds te verplichten hun investeringen in de kolenindustrie terug te trekken. Burgers kopen aandelen Shell om het bedrijf te overtuigen zijn koers te verleggen. De Bank of England waarschuwde verzekeraars recentelijk voor het hoge risico van het investeren in “assets that could be left ‘stranded’ by policy changes which limit the use of fossil fuels”. Staatssecretaris Mansveld rapporteert voor de zomer aan de Tweede Kamer over de carbonbubble. En vandaag vragen bekende Amsterdammers de gemeente Amsterdam om directe investeringen in fossiele energiebedrijven te verkopen.

Verplicht, net als in Noorwegen, om organisaties met een semipublieke functie hun fossiele beleggingen af te bouwen

Pensioenfondsen
Maar er is in Nederland nog geen samenhangend plan om over te schakelen op een fossiel-arme economie. Dat zou de taak van de Nederlandse regering moeten zijn. Door haar eigen fossiele belangen af te bouwen. Door net als in Noorwegen organisaties met een semipublieke functie, zoals pensioenfondsen, spaarbanken en verzekeraars, te verplichten om fossiele beleggingen af te bouwen. Door andere Europese landen mee te krijgen in deze beweging en door te werken aan alle mogelijke (Europese) regels om groen gedrag te belonen, zoals groene belastingmaatregelen en een hoge CO2-prijs, zoals zelfs Shell bepleit.
Maar daarnaast is een noodzakelijke stap in deze transitie dat de overheid in gesprek gaat met de grootste fossiele en fossiel-afhankelijke bedrijven in Nederland. Om te bespreken wat deze bedrijven nodig hebben om hun belangen in fossiele bronnen versneld af te bouwen en over te schakelen op niet-fossiele grondstoffen. En hen daarbij te ondersteunen. Misschien heeft een bedrijf garanties nodig om een nieuwe markt te kunnen betreden, of een tijdelijk voordelige belastingafspraak.

Om een snelle omschakeling te bereiken, moet je de verliezers van de transitie meenemen

Vervuilers
Tegenstanders zijn van mening dat daardoor de ‘vervuilers’ beloond worden voor hun oude gedrag. Maar om een snelle omschakeling te bereiken, moet je de verliezers van de transitie meenemen. Anders trappen ze in de laatste fase nog even flink op de rem om hun oude belangen te verdedigen. En dat houdt vernieuwing tegen. Bovendien is dialoog essentieel in een kenniseconomie en duurzame deeleconomie.
Natuurlijk moet de regering daarbij niet naïef zijn. Met die bedrijven moeten verstandige langetermijnafspraken gemaakt worden. En er moet een stok achter de deur zijn om bedrijven te stimuleren om mee te werken, zoals bijvoorbeeld duurzame vestigingseisen, negatieve belastingmaatregelen, en het niet mee mogen doen met overheidsopdrachten, subsidies en handelsdelegaties.

Wij en zij
Een dergelijke aanpak vraagt van de groene wereld om het ‘wij en zij’-denken even los te laten en het hogere doel voor ogen te houden. Van de overheid vraagt het financiële offers en indirect dus ook van burgers. Het vereist ook dat de overheid zich niet verschuilt achter Europese- en WTO-regels en de moed heeft om bedrijven aan te spreken. Uiteindelijk voorkomt de regering daarmee onnodige financiële risico’s en zorgt voor een snelle transitie naar een fossiel-arme economie, met nieuwe economische kansen.

Lees ook: Amsterdam moet fossielvrij om te beginnen met de haven

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons