‘Pak een probleem bij de wortels aan, dan bereik je als stichting veel meer’

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

In haar nieuwste onderzoek gaat ontwikkelingsdeskundige Sara Kinsbergen (34) onderzoeken hoe kleinschalige particuliere ontwikkelingsinitiatieven door de jaren heen veranderen. Welke organisaties stoppen, welke organisaties groeien? Zijn het de organisaties met het meeste geld die overleven? Wie gaat vijftien jaar of meer door op dezelfde voet en wie voert fundamentele veranderingen door? 

Het onderzoek dat mede mogelijk wordt gemaakt door Wilde Ganzen is een vervolg op haar voorgaande onderzoeken, waarin Kinsbergen de werkwijze en het ontstaan van particuliere initiatieven (PI) in kaart bracht. Daarin ontdekte ze dat steeds meer kleinschalige organisaties worstelen met hun ‘raison d’être’. “Ze vragen zich af of ze door zullen gaan, moeten stoppen of dat het nodig is het roer om te gooien.” Kinsbergen is blij met stichtingen die kritisch nadenken over hun eigen bestaan. “Ik zie met eigen ogen dat er echt hele goede dingen gebeuren bij particuliere initiatieven, waar veel mensen profijt van hebben. Tegelijkertijd zie ik teveel projecten die jarenlang hetzelfde blijven doen: voorzien in basisvoorzieningen zoals onderwijs of gezondheidszorg. Ik kan niet zeggen dat dit niet bijdraagt aan armoedebestrijding, maar ik zie tegelijkertijd te weinig bewijs dat het structurele problemen die armoede en uitsluiting veroorzaken aanpakt.”

Er moet meer aandacht zijn voor de wortels van de problematiek, in plaats van voor de symptomen

Kinsbergen hoopt dat haar onderzoek zal bijdragen aan het aanbreken van een nieuwe fase voor particuliere initiatieven. “Er moet meer aandacht zijn voor de wortels van de problematiek in plaats van voor de symptomen. Dan kunnen stichtingen nog veel meer bereiken dan ze nu al doen.”

Duurzaamheid 

“Particuliere initiatieven spreken vaak over ‘duurzaamheid’. Daarmee bedoelen ze bijvoorbeeld dat mensen in een projectgebied op termijn zelfstandig een kinderhuis runnen zodat de Nederlandse stichting niet meer nodig is”, vertelt Kinsbergen. “Voor mij betekent duurzaamheid nog meer. Er zijn in veel landen verrotte structuren en systemen die ervoor zorgen dat dat kinderhuis daar nodig is. Als het je lukt om door te dringen tot de wortels van die problematiek en de situatie te veranderen, is dat pas echt duurzame interventie. Dat zorgt er namelijk voor dat jouw projecten in de toekomst niet meer nodig zijn. Het klinkt misschien utopisch, maar dat zijn echt mijn droomprojecten. Ook voor kleine organisaties is het mogelijk om hieraan bij te dragen."

Als het je lukt om door te dringen tot de wortels van de problematiek en de situatie te veranderen, is dat pas echt duurzame interventie

Kinsbergen ziet deze diepere interventie van particuliere initiatieven al op kleine schaal gebeuren. “Tijdens een van mijn reizen bezocht ik een project dat straatkinderen opvangt. Daarnaast werkt het project aan de oorzaken die ertoe leiden dat de kinderen op straat komen. Dat doen de initiatiefnemers samen met de partnerorganisatie daar, die precies van de hoed en de rand weet: door werkloosheid zijn veel vaders van huis om in een andere stad te werken, en belanden veel moeders in de prostitutie. Omdat er thuis niemand is om op de kinderen te letten, hangen ze op straat rond. Door werkgelegenheid te creëren in deze stad, bijvoorbeeld met behulp van microkredieten, pakt deze stichting de problemen bij de wortels aan. Als vaders en moeders in hun eigen stad kunnen werken, zijn kinderen meer thuis en zijn opvanghuizen op den duur hopelijk niet meer nodig.” 

Kinsbergen aan het werk bij een project. Foto: Sara KinsbergenKinsbergen aan het werk bij een project. Foto: Sara Kinsbergen

Grote uitdaging

Kritisch zijn over je eigen bestaan, en een probleem bij de wortels aanpakken is makkelijker gezegd dat gedaan. Het vereist volgens Kinsbergen vooral veel lef, durf en doorzettingsvermogen om de onderliggende problematiek aan te pakken. “Particuliere initiatieven bestaan volledig uit vrijwilligers. Zij besteden zoveel tijd aan het werk dat het wel leuk móet zijn. Voor veel mensen betekent dat: projecten die concrete, zichtbare resultaten opleveren op niet al te lange termijn. Dat is hun ‘beloning’ voor het harde werk.” Ook de donoren van PIs, vaak vrienden en familie, willen zien dat ze direct verschil maken. Het bouwen van een schoolproject of waterput is daarom aantrekkelijk voor hen: het is fysiek en dus zichtbaar.

Leg uit waarom je van koers verandert en waarom je geld nodig hebt voor iets wat voor een donor misschien wel 'onzichtbaar' is

“Geld investeren in opleidingen of onderzoek? Dat is veel minder interessant, want je ‘ziet’ het niet.” Volgens Kinsbergen moet je, als je een goede relatie met je donateurs hebt opgebouwd in Nederland, hen meenemen in je keuzes. “Leg uit waarom je van koers verandert en waarom je geld nodig hebt voor iets wat voor een donor misschien wel ‘onzichtbaar’ is. Kun jij je donoren overtuigen? Dan bereik je veel meer, want je gaat met je hulp een laag dieper. Daar ligt ook een les voor Nederlandse donateurs, zij moeten kritisch en bewust bepalen welk project op de lange termijn de meeste impact zal hebben.”

Kinsbergen is hoopvol over de toekomst. “Initiatieven die hun eigen missie en visie in twijfel trekken en van koers durven te veranderen? Daar gaat mijn hart sneller van kloppen. Als onderzoeker, maar ook als donateur.”

Oproep
Particuliere initiatieven ontvangen binnenkort een enquête via de e-mail. Kinsbergen vraagt iedereen om deze in te vullen. “Het levert een stichting zelf misschien niet direct wat op om een enquête in te vullen, maar uiteindelijk kan ik met die informatie kennis aan ze teruggeven. De initiatieven kunnen met de uitkomsten van het onderzoek een stap zetten en meer resultaat bereiken.” Geen mail ontvangen, maar wel graag meewerken? Mail dan naar s.kinsbergen@maw.ru.nl.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons