Onkruid of biobrandstof?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Overal in de wijde omtrek van Arusha, een Tanzaniaanse stad gelegen in de schaduw van de Kilimanjaro, zie je ze staan: hoge, op het eerste gezicht oninteressante struiken met volle groene bladeren en dikke takken. Het is de jatropha-plant, een plant die door de gemiddelde Tanzaniaan wordt beschouwd als onkruid.

Omdat de plant zonder al te veel verzorging groeit op slechte stukken grond, wordt ze veelvuldig neergezet als afscheiding tussen percelen. Daar groeit ze dan, om net zoals de buxus in je eigen achtertuin vergeten te worden.

Maar deze lokale buxus heeft zaden die veel olie bevatten. Olie die – eenmaal verwerkt – een prima alternatief is voor fossiele brandstoffen. De verbouw van jatropha wordt sterk aangemoedigd door de Tanzaniaanse overheid. Volgens de laatste schattingen is 17.000 hectare van de Tanzaniaanse grond in gebruik voor de verbouw van jatropha, wat ongeveer gelijk staat aan de oppervlakte van Texel. Wereldwijd wordt geschat dat jatropha ongeveer 900.000 hectare inneemt.

[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_large”,”fid”:”18704″,”attributes”:{“height”:320,”width”:480,”style”:”width: 480px; height: 320px;”,”class”:”media-image media-element file-media-large”}}]]

Jatropha werd enkele jaren gelden nog geprezen als de grote redder van Afrika, maar die gekte is inmiddels getemperd. Dat betekent echter niet dat er geen bedrijven meer zijn die jatropha verwerken. Diligent is er één van, maar één met een opvallende werkwijze: ze hebben geen plantages. “Diligent heeft een no-land policy,” vertelt manager Jan Gevaert. “Het is een sociale ramp om land toe te kennen aan iets wat niet voor voedsel geschikt is.”

[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_large”,”fid”:”18705″,”attributes”:{“height”:320,”width”:480,”class”:”media-image media-element file-media-large”}}]]

Medewerkers van Diligent gaan regelmatig met een kleine vrachtwagen op pad om jatropha-zaden op te halen bij lokale boeren. Diligent doet in totaal zaken met ongeveer tienduizend boeren in Noord-Tanzania. Deze boeren verbouwen vooral mais; de jatropha is een bijverdienste.

[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_large”,”fid”:”18710″,”attributes”:{“height”:320,”width”:480,”class”:”media-image media-element file-media-large”}}]]

Jatropha is een flinke struik die tot wel acht meter hoog kan worden. De zaden zijn giftig voor zowel mens als dier, wat het een goede kandidaat maakt voor biobrandstof. Het gaat dan om de zogenaamde ‘tweede generatie’: biobrandstoffen die niet aan voedsel zijn gerelateerd.

[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_large”,”fid”:”18713″,”attributes”:{“height”:320,”width”:480,”class”:”media-image media-element file-media-large”}}]]

Een kilogram jatropha-zaden is 300 Tanzaniaanse shilling waard. Een boer kan tot 15 euro per oogst bijverdienen. Flink wat, in een land waar bijna 90 procent van de bevolking moet rondkomen van 2 dollar per dag – of zelfs minder.

[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_large”,”fid”:”18716″,”attributes”:{“height”:320,”width”:480,”class”:”media-image media-element file-media-large”}}]]

Het tillen van zakken jatropha-zaden vereist enige spierkracht: de zakken kunnen tot 80 kilo wegen.

[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_large”,”fid”:”18717″,”attributes”:{“height”:480,”width”:320,”class”:”media-image media-element file-media-large”}}]]

De keiharde jatropha-zaden gaan in deze vermaalmachine en komen er als pulp weer uit, waarna de oliehoudende pulp verder behandeld kan worden – maar deze pulp is ook geschikt als meststof.

[[{“type”:”media”,”view_mode”:”media_large”,”fid”:”18722″,”attributes”:{“height”:480,”width”:320,”class”:”media-image media-element file-media-large”}}]]

Een medewerker van Diligent wast zijn schoenen na een dag werken op de fabriek.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons