Djumanah Beeld: Alifya Harazi
Achtergrond

Nikabdraagsters voelen zich nu nóg onveiliger

Vrouwen met een nikab voelen zich nóg onveiliger sinds het boerkaverbod geldt en een handleiding tot burgerarrest in het AD verscheen. Wat kun en mag je als burger doen om nikabdraagsters in onveilige situaties te helpen?

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Sinds gisteren geldt het ‘boerkaverbod’. Een dag eerder publiceerde het Algemeen Dagblad een artikel waarin de vraag werd gesteld ‘wat mag ik zelf doen als ik iemand met een boerka zie?’ Als antwoord tipte het dagblad het ‘burgerarrest’. Volgens het AD kan elke burger een verdachte van een overtreding aanhouden, zo nodig zelfs, door hen ‘bijvoorbeeld tegen de grond te houden’. De politie waarschuwde in reactie hierop dat het uitvoeren van een burgerarrest niet zo makkelijk is. Of er echt een overtreding plaatsvindt hangt namelijk af van of de overtreder al is gewaarschuwd.

‘Nog één dag en de jacht is geopend’ schreef een Twitteraar

Het bericht werd door sommigen gezien als groen licht voor geweld. Sindsdien gaat de discussie niet meer over het al dan niet dragen van een boerka, maar om de dagelijkse veiligheid van vrouwen die gezichtsbedekking dragen. ‘Nog één dag en de jacht is geopend’ schreef een Twitteraar. Op de Facebookpagina ‘Eigen volk eerst’ werd het bericht gedeeld onder de kop ‘Yes! Allemaal op jacht!!’

Het AD erkende in een vervolgbericht dan ook dat het bericht werd aangegrepen als vrijbrief voor geweld: ‘op sociale media grepen veel mensen dit aan om aan te kondigen wat zij allemaal gaan doen met vrouwen in een sluier’.

Ervaringsdeskundige Djumanah* (19), initiatiefnemer van #boerkabuddies, Safa* (30), medeoprichter van Meld Islamofobie, Ibtissam Abaaziz (36) en islamologe Anne Dijk (32) delen #boerkabuddies en andere tips en inzichten.

#Boerkabuddies

Mensen die nikabdraagsters willen helpen beschermen kunnen zich onder de hashtag #boerkabuddies melden. Initiatiefnemer Safa vertelt telefonisch over haar idee. “Er was zóveel haat, niet te geloven. Ik las dat artikel en de reactie van Wilders, en zag een aanmoediging en mobilisering van zijn achterban. Ik dacht aan wat ik zou willen als ik een nikabdraagster was.”

Bron: twitter.com
Inmiddels hebben talloze Nederlanders zich gemeld. Safa doet haar best om zoveel mogelijk nikabdraagsters van de hashtag te laten weten. Via privé-berichten kunnen ‘buddies’ aan een vrouw worden gekoppeld.

Ik word dagelijks lastiggevallen en ben bang dat het toe zal nemen

“Een heel goed initiatief”, vindt Djumanah. Djumanah draagt sinds haar vijftiende een nikab. Over de omgang met vrouwen als zijzelf vertelt ze dat nikabdraagsters dagelijks worden lastiggevallen. “Verbaal en fysiek; er worden voorwerpen naar je gegooid, je wordt bespuugd. Ik ben bang dat dit alleen maar zal toenemen.” Zoals het AD zelf moest toegeven, heeft de storm aan sociale media reacties wel bewezen dat deze zorgen reëel zijn. Djumanah schrok het meest van wat ze las op Twitter: ‘Nog één dag en de jacht is geopend’.

Meld Islamofobie

Ook Ibtissam Abaaziz, medeoprichter en projectleider van Meld Islamofobie, ziet de noodzaak van een initiatief als #Boerkabuddies. “Ik zag in voorgaande jaren al veel voorbijkomen van vrouwen die een nikab of boerka dragen. Zij krijgen te maken met verbaal en fysiek geweld, uitsluiting en er worden ongevraagd foto’s of filmpjes van hen gemaakt. Dus het is mooi om te zien dat mensen uit alle hoeken van Nederland zich nu hebben aangemeld.”

Op de website van Meld Islamofobie zijn inmiddels ook concrete tips verschenen over hoe zulke ‘buddies’ de nodige bescherming te bieden.

Tips om bescherming te bieden

  • Meld Islamofobie adviseert in gesprek met de politie altijd rustig te blijven – al zijn kritische vragen natuurlijk prima.
  • Als de politie grof of gewelddadig is. of zich racistisch uit, dien dan een klacht in. Ook tipt Meld Islamofobie te filmen en fotograferen. Het documenteren van een voorval kan later van belang blijken.
  • Meld Islamofobie werkt met een team juridische experts. Maak melding in het geval van een boete, ze kunnen advies bieden over klachtenprocedures en andere juridische stappen.
  • Voordat de politie arriveert kan men een situatie ook de-escaleren door simpelweg bij de vrouw in kwestie te blijven en een praatje te maken.
Meld Islamofobie biedt verschillende vormen van hulp aan bij intimidatie en geweld tegen moslims. Zo kunnen meldingen worden gemaakt van zowel straat- als online intimidatie. Doel is om op deze manier islamofobie te monitoren, slachtoffers erkenning te geven en tegenwicht te bieden.

“Belangrijk om te weten is dat niet alleen slachtoffers zelf, maar ook getuigen melding kunnen maken”, benadrukt Abaaziz. “Hier wordt al veel gebruik van gemaakt, ook door online haatberichten te melden.” Daarbij beschikt het meldpunt over een juridisch team, inclusief mensenrechtenadvocaten. Voor vrouwen die een boete krijgen, maar ook voor andere incidenten, bieden zij juridische hulp.

Grijp altijd in

Anne DijkBeeld: Saskia Autema
Volgens Abaaziz moet één ding duidelijk zijn: deze wet is pure symboolpolitiek. “Er zijn maar een handjevol vrouwen die een boerka of nikab dragen in Nederland, en daar zijn nooit veiligheidsproblemen mee geweest.”

Anne Dijk, islamologe, benadrukt hetzelfde. “Het idee dat de wet om veiligheid gaat, is feitelijk onjuist. Maar hiermee leek de wet nog redelijk ‘neutraal’. Nu blijkt wel dat de angst van mensen die tegen het verbod zijn terecht is: er wordt opgeroepen tot geweld.”

Ook Safa maakt zich steeds meer zorgen over de positie van moslims in Nederland. “Toen het boerkaverbod voor het eerst werd voorgesteld reageerde iedereen vrij lacherig, en nu is het toch doorgevoerd. Wat zal nog meer volgen?”

Mensen luisteren niet naar vrouwen die ontkennen dat ze worden onderdrukt

Voor Djumanah is het heel simpel: “Grijp in als er onrechtvaardig wordt gehandeld tegen een vrouw met een nikab of boerka. We willen onszelf misschien bedekken maar uiteindelijk zijn wij ook maar gewoon vrouwen. Er zijn ook vrouwen die onderdrukt worden, maar zij houden zich juist stil. Mensen luisteren gewoon niet naar de vrouwen die ontkennen dat ze worden onderdrukt. Dit verbod zal alleen maar tégen ons werken, onze veiligheid wordt op het spel gezet.”

Blijf erbij

Het burgerarrest geldt voor elk strafbaar feit en dat is ook het grootste probleem, volgens Abaaziz. “Er zijn meerdere verboden ingegaan de afgelopen periode, zoals appen op de fiets, het rookverbod, maar nooit werd iets gezegd over het burgerarrest, tot nu toe.”

Als een vrouw onder het mom van burgerarrest tegen de grond wordt gedrukt adviseert Dijk haar rustig te begeleiden naar een plek waar ze met gezichtsbedekking mag staan. “En als er geweld wordt gebruikt op straat – hetzelfde geldt voor elke vrouw, moslim of niet-moslim –  doe aangifte, deel het, maak het bekend met alle middelen die de rechtstaat biedt.”

Door simpelweg aanwezig te zijn, wordt de kans op fysiek geweld al kleiner

Daarbij geldt de tip voor ‘boerkabuddies’ in feite voor iedere omstander: door simpelweg aanwezig te zijn, wordt de kans op fysiek geweld al kleiner. Onder activisten bestaat bijvoorbeeld de tactiek om personen van kleur fysiek te beschermen door een menselijk schild te vormen. Natuurlijk kan van niemand worden verwacht dat ze zichzelf in gevaar brengen, maar juist wanneer het geweld uitsluitend gericht is op personen van kleur kan een lichaam met white privilege een obstakel vormen en de toegang versperren.

Verder biedt Dijk een simpele handleiding voor burgers die een nikabdraagster op straat zien – waar de nikab overigens nog altijd is toegestaan. “Doe niets. En als je het geen fijn gezicht vindt; kijk dan de andere kant op.” Elke Nederlander, ook een vrouw met gezichtsbedekking, heeft tenslotte recht op zelfbeschikking.

Hoe zit dat met het burgerarrest?

Vanaf 1 augustus is de wet ‘Gedeeltelijk Verbod Gezichtsbedekkende kleding’ ingegaan: bepaalde kledingstukken zijn verboden in het openbaar vervoer en gebouwen van het onderwijs, de zorg en de overheid. Denk aan een boerka, nikab, een integraalhelm of een bivakmuts.

Het is inderdaad toegestaan voor burgers om een persoon aan te houden bij ontdekking van een strafbaar feit; dit heet het ‘burgerarrest’. Maar de politie adviseert burgers voorzichtig te zijn. In een reactie schrijft de politie:

‘Hoewel betrokkene op het eerste oog in overtreding kan zijn, dient er ook altijd door de overheidsinstantie of vervoerder gewezen te worden op het verbod en de keus te worden voorgelegd de kleding af te doen of zich te verwijderen. Pas als door de politie is vastgesteld dat die waarschuwing is gedaan en de keus is voorgelegd kan de politie eventueel overgaan tot het uitschrijven van een proces-verbaal. Daarna zal het OM bepalen of er een boete wordt opgelegd.’

* Wegens privacy redenen wordt alleen de voornaam genoemd. De volledige naam is bij de redactie bekend.

'Wij kiezen vanuit vrijheid voor een nikab'

‘Niet de boerka, maar het verbod is onderdrukking’

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons