Identiteit

Een negenjarige moet spelen, niet trouwen

In Irak mogen meisjes van negen straks trouwen, als het aan het parlement in Bagdad ligt. Het wetsontwerp dat dit mogelijk moet maken, en dat eerder na internationaal verzet in de ijskast belandde, ligt nu weer op tafel en heeft al een eerste lezing in het Iraakse parlement overleefd.

Door 14 november 2017
feminisme irak ISIS kindhuwelijken politiek Seks & gender wetsvoorstel
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Het wetsontwerp is onderdeel van een tendens in de regio om terug te willen naar het verleden. Het grijpt terug op de tijd van de profeet Mohammed, die zichzelf toestond een meisje van die leeftijd toe te voegen aan zijn schare echtgenotes. Wat ook de andere kant van het islamitische spectrum, de radicale soennieten in de terreurgroep ISIS, ertoe bracht negenjarige meisjes rijp te verklaren om het bed te delen.

Een ISIS-pamflet uit eind 2014 zegt dat het is ‘toegestaan om gemeenschap te hebben met een slavin die de pubertijd nog niet heeft bereikt, als ze er geschikt voor is. Als ze er nog niet geschikt voor is, is het voldoende om van haar te genieten zonder gemeenschap’.

“

Zijn het dan echt allemaal pedofielen?

Wat haar ‘geschikt’ maakt, staat er niet bij, en dit gaat over slavinnen – of meisjes die ISIS als ongelovig beschouwde en met wie seks vanzelfsprekend was. Maar ook voor meisjes binnen de moslimgemeenschap onder ISIS gold een lagere huwbare leeftijd dan de wettelijke. In Mosul bijvoorbeeld liep het aantal huwelijken met twaalf- of dertienjarigen enorm op in de drie jaar dat de stad bezet was.

Waarom zijn radicalen aan beide zijden van het geloofsspectrum er zo op gebrand met kinderen naar bed te gaan? Zijn het dan echt allemaal pedofielen?

Pionnen op een schaakbord

Er zitten verschillende kanten aan het uithuwelijken van jonge meisjes. Die van hun ouders, bijvoorbeeld. Veel van de kindhuwelijken in Mosul werden gesloten om de meisjes te beschermen; of eigenlijk hun eer, in een tijd van geweld en onzekerheid over wie er te vertrouwen is. Liever je dochter uithuwelijken aan een neef of bekende, dan riskeren dat ze in verkeerde handen valt.

Het is een gebruik dat in de regio is ingebed en vele eeuwen teruggaat, bedoeld om de eer van een familie veilig te stellen. Daarnaast worden dochters ook gebruikt om banden tussen families te versterken, of bijvoorbeeld tussen ISIS-aanhangers onderling. Zelf hebben de meisjes niets in te brengen, ze zijn pionnen op een schaakbord.

Dat is een rol die vrouwen in 2017 nauwelijks meer past. Ook niet in Irak, zelfs al is het land sinds de jaren negentig enorm teruggegleden in ontwikkeling: van een staat met goedopgeleide vrouwen met banen en aanzien, naar een land waar vrouwen ondergeschikt worden geacht aan de man. En van afnemende geboortecijfers, weer terug naar grote gezinnen.

Mannen zijn bang voor vrouwen

Ik zie het streven om kindhuwelijken te legaliseren in dat licht. Want meisjes die al jong kinderen krijgen, kunnen hun school niet afmaken, en worden dus ‘dom’ gehouden. Hen wordt niet geleerd dat hun waarde niet onderdoet voor die van de man, ze weten nauwelijks wat er buiten het land gebeurt. Het geloof wordt hun baken, en dat stimuleert ze bepaald niet om voor zichzelf op te komen. En de groeiende kinderschare – hoe jonger je begint, hoe meer je er kunt krijgen – maakt het moeilijk om je nog met iets anders bezig te houden dan je gezin.

Het is een streven van mannen die bang zijn voor de macht van vrouwen. Iedere keer als ik een man in Irak zijn vrouw hoor benoemen als ‘het ministerie van binnenlandse zaken’ – en hij me ervan probeert te overtuigend hoe grappig dat is – word ik in die mening gesterkt. Want die vrouw heeft het alleen thuis voor het zeggen.

“

In een land waar geweld en oorlog elkaar opvolgen, zouden vrouwen juist een grotere rol moeten krijgen

Het wetsontwerp, dat nog meer vrouwonvriendelijke regels invoert, is vooral bedoeld om vrouwen uit te sluiten van de besluitvorming in de gemeenschap en het land – tenzij als excuustruus en geheel aan de leiband van mannelijke politici.

Irakezen zijn erg trots op het vrouwenquotum van 25 procent dat voor het parlement geldt. Maar denk niet dat dit kwart tegen het wetsontwerp zal stemmen: veel vrouwen kunnen niet anders dan handelen zoals mannen ze opdragen, of zoals ze menen dat het geloof van hen verlangt.

Maar het is schadelijk voor Irak wanneer vrouwen steeds meer buiten beeld verdwijnen. In een land waar geweld en oorlog elkaar opvolgen, zouden vrouwen juist een grotere rol moeten krijgen. Bijvoorbeeld die van bemiddelaar en vredesstichter, zoals gebeurde in Liberia, waar vrouwen strijdgroepen dwongen vrede te sluiten.

Westen kan helpen

Maar helaas was ik enkele maanden geleden de enige vrouw op een bijeenkomst van een soennitische denktank over de toekomst van Mosul. En ook de enige die probeerde weerwerk te bieden aan verlangens voor een militair bewind in de stad na het vertrek van ISIS.

Vrouwen zijn slachtoffer van strijd die mannen noodzakelijk achten – kijk alleen maar hoe ze met hun kinderen de gevolgen ervan proberen te overleven. En juist daarom moeten ze op alle niveaus in de samenleving meedoen, en moet de wetgeving die hun positie in Irak nog verder verzwakt, van tafel.

Wij in het Westen kunnen helpen. Door onze diplomaten op te roepen ertegen te protesteren. Door media en activisten te ondersteunen die ertegen ageren. Door Irak duidelijk te maken dat wat van ISIS niet wordt geaccepteerd, nergens in de Iraakse wetgeving thuishoort.

Want Irak is ook van vrouwen, en de toekomst is evengoed van hen. En dat begint ermee dat negenjarige meisjes gewoon moeten kunnen spelen.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Lees en steun

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons