'Opika Pende' is een uitspraak in het Lingala dat 'sterk' of 'standhouden' betekent. En dat is precies hoe de muziek op deze verzamelaar moet worden gezien: behouden voor het nageslacht.
Excavated Shellac
De samensteller van deze vier cd's en honderd tracks tellende compilatie is Jonathan Ward, een gepassioneerde verzamelaar. Hij werkte veertien maanden aan het uitzoeken van de beste tracks voor Opika Pende en schreef er bovendien een lijvig naslagwerk bij, dat de cd's vergezelt. Veel van de muziek is geselecteerd uit kwetsbare originele schellak opnames die op miraculeuze wijze een reis door ruimte en tijd overleefd hebben om vervolgens op Ward's planken te belanden.
Ward heeft er mede toe bijgedragen dat de belangstelling voor deze en andere vroege Afrikaanse muziek is toegenomen, dat onder andere te danken is aan zijn website Excavated Shellac, die hij sinds 2007 onderhoud. Op de site treffen we geregeld downloads aan van oude Afrikaanse muziek, waarvan een aantal behoren tot de oudste opnames van het continent. Op Opika Pende vinden we muziek die hij eerder op zijn site besprak en andere onmisbare verzamelobjecten.
Beladen met geschiedenis
Zijn doel was niet alleen om de muziek en het verhaal van de artiesten te onthullen, maar zeker ook deze te plaatsen in de tijdsperiode. Jonathan: 'De artiesten op deze tracks zijn muzikaal boeiend, maar ze zijn ook zo beladen met geschiedenis, zowel als muziek en als informatiedrager. Ik dacht dat het wel zou interessant zijn om een cd-boxset samen te stellen die echt pan-afrikaans zou zijn, een combinatie van muziek uit alle windhoeken van het continent, zonder dat daadwerkelijk te vermelden.' Ward heeft ernaar gestreefd om zo min mogelijk in termen van geografie te denken. 'Ik speel daar bewust mee, omdat de culturele taal en muzikale grenzen vaak heel anders zijn dan politieke grenzen, ik wilde die losheid geportretteerd zien in de verzameling, zonder het daar openlijk over te hebben,' aldus Ward.
Kijkje in de muzikale geschiedenis van Afrika
Gedurende de periode dat Ward bezig was met het samenstellen van Opika Pende, werkte hij samen met taalkundigen, onderzoekers, wetenschappers en cultuurgenoten om hem de teksten en emoties te helpen begrijpen. Elk van de honderd nummers wordt vergezeld van een achtergrondverhaal dat zo gedetailleerd mogelijk is geschreven aan de hand van wat Ward kon vinden over de omstandigheden van de opname. Dat varieerde van informatie van de platenmaatschappij, de koloniale belangen van de opgenomen muziek of de taalkundige eigenaardigheden van de teksten. Al deze gegevens bieden een interessant kijkje in de muzikale geschiedenis van Afrika.
Eén van de meest bijzondere compilaties van oude Afrikaanse muziek tot nu toe, als je het mij vraagt.
Bestel Opika Pende online
Meer over Afrikaanse muziek en recensies op Mixite.nl
