Kelly Sue Lampers Beeld: Chavez van den Born

‘Modellen in een rolstoel passen niet bij ons imago’

Toen Kelly Sue Lampers kleding wilde gaan maken voor rolstoelgebruikers, ontdekte ze hoe diepgeworteld validisme zit – in de hele samenleving. Sommige merken weigerden met haar samen te werken. Nu laat zij die merken zien hoe een inclusieve collectie eruit kan zien.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Een inclusieve kledinglijn opzetten, dat doe ik wel even, dacht Kelly Sue Lampers (29). Met een kersvers diploma Fashion Design op zak zag ze in 2014 een gat in de markt: een modelijn voor rolstoelgebruikers. Erg ingewikkeld zou dat niet hoeven zijn: seated fashion vraagt wat meer ruimte bij het zitvlak, de knieën en armen, wat langere broekspijpen et voilà: ook rolstoelgebruikers kunnen unieke, passende kleding kopen.
OneWorld portretteert mensen die zich inzetten voor een betere buurt, school, of werkomgeving. De Verenigde Naties en miljoenen betrokken burgers spraken hiervoor de duurzame werelddoelen af (SDG’s), die we in 2030 moeten halen. Denk aan gendergelijkheid, géén armoede, betaalbare en duurzame energie en kwaliteitsonderwijs voor iedereen. De Goal Getters in deze rubriek gaan daar nu al voor. Geïnspireerd? Check hier wat jij kunt doen.
Dat bleek een grove onderschatting. Lampers, die zelf geen lichamelijke beperking heeft, is de afgelopen jaren flink wakker geschud: mensen met een rolstoel worden in dit land nog altijd verre van gelijkwaardig behandeld. “Dat er geen inclusieve kleding bestaat, is een resultaat van alle discriminatie die zich ook buiten de modewereld afspeelt”, zegt ze.

Dat is ook validisme, een groep mensen compleet over het hoofd zien

Ze herinnert zich nog goed hoe zij en haar medestudenten zelf reageerden toen ze voor het eerst modellen in een rolstoel ontmoetten. “Ik schrok van mijn eigen onwetendheid: de modellen moesten zoveel vragen beantwoorden, het leek wel alsof een persoon in een rolstoel een heel nieuw concept voor ons was. Dat is ook validisme, om een groep mensen compleet over het hoofd te zien. Toen dacht ik voor het eerst: hier moet ik iets mee doen.”

Aanvankelijk was dat: een seated fashion-lijn maken. Dat plan ontstond nadat Lampers in haar examenjaar het project ‘Fashion in Wheels’ won, een initiatief van Stichting Zonnebloem, die zich inzet voor mensen met een fysieke beperking. Maar haar missie moest ze meerdere keren aanpassen, omdat ze steeds nieuwe uitdagingen bleef tegenkomen. In 2017 lanceerde ze uiteindelijk SUE’s Warriors: daarmee wil ze bedrijven – en niet alleen modebedrijven – aansporen om mensen met een fysieke beperking als volwaardige doelgroep te zien.

Liever littekens dan anders zijn

Je leert als modeontwerpster veel mensen kennen, vertelt Lampers. In alle gesprekken die ze voerde met mensen met een fysieke beperking – potentiële modellen, klanten en de mensen die model stonden tijdens het ontwerpproces voor haar kleding – werd ze geraakt door hun verhalen van uitsluiting en discriminatie. “Ik realiseerde me steeds meer dat dit probleem veel breder is dan de modewereld. Mensen vertelden me over discriminatie op de werkvloer, altijd maar afgewezen worden door werkgevers, vrijwel iedereen zei dat het UWV hen bij voorbaat afkeurde. Ik ben erg ambitieus, ik hecht veel waarde aan gelijke kansen; hier zaten mensen die niet eens een kans krijgen. Dat maakte een soort strijd in me los.”

Sommigen dragen nog liever oncomfortabele kleding dan dat ze wéér ‘anders’ zijn

Ze merkte ook dat er een groep rolstoelgebruikers was die helemaal niets wilde weten van SUE – zij wilden geen aangepaste kleding moeten kopen, maar gewoon met hun vrienden naar een normale kledingwinkel kunnen gaan. “Sommigen zeiden tegen me dat ze nog liever oncomfortabele kleding dragen die knelt of zelfs voor littekens kan zorgen, dan dat ze wéér ‘anders’ zijn.”

Lampers gooide door al die nieuwe indrukken het roer om. In plaats van zélf te ontwerpen, zou ze bestaande kledingmerken aansporen om een seated fashion-collectie te maken. Ze stelde een vaste groep modellen met een beperking samen, en tuigde samen met hen een campagne op van fotoshoots en modeshows, om daarmee tegen merken te zeggen: kijk, zo kan een inclusieve collectie eruitzien.

Wat rolstoelgebruikers steeds aangaven: óf ze worden uitgesloten, óf als liefdadigheid behandeld

Eén kledingmerk in New York ging overstag; in Europa had ze geen succes. Een goede reden voor een afwijzing van het idee kreeg ze zelden, of merken kwamen met vreemde argumenten. “Laatst nog, zei een merk: ‘Wij zijn al bezig met duurzame mode, dat is onze strijd’. Wat heeft dát ermee te maken?”

Een van de weinige keren dat Lampers van een kledingmerk een eerlijke reden kreeg, bleek het dat rolstoelgebruikers ‘niet bij hun imago pasten’. Lampers: “Een belachelijke uitspraak, maar ik ben bang dat het voor meer merken de ware reden is. Dan denk ik terug aan de reacties die ik kreeg toen ik SUE liet zien op de Amsterdam Fashion Week: niemand die lette op de mode, er heerste vooral verbazing dat mensen in een rolstoel model kunnen zijn. Of ík kreeg de aandacht, ‘wat goed dat je dit doet!’” Precies wat rolstoelgebruikers steeds aangaven: óf ze worden uitgesloten, óf als liefdadigheid behandeld. Gelijkwaardigheid is ver te zoeken.

Toegankelijke catwalks

Sinds ongeveer een jaar heeft Lampers de handen ineen geslagen met Diversity Fashion Week en Diverse Model Agency, om samen de modewereld open te breken; sindsdien heeft DMA in elk geval al één model met een rolstoel aangenomen. Ook onderzoeken ze hoe de catwalk bij DFW toegankelijk kan worden gemaakt.

“Het was een logische driehoek: DMA doet het modellenbeheer, DFW biedt een podium, wij zijn nu vooral informatief: we leggen aan kledingmerken uit waarom inclusiviteit belangrijk is, en wat het inhoudt. Hopelijk zullen merken dan hun collectie in onze shows laten zien, wat betekent dat er óók passende kleding moet zijn voor rolstoelgebruikers.”

We moeten mensen met een beperking als gelijkwaardig zien, dan pas zal ‘de markt’ zich ook richten op wat zij willen

Inmiddels richt Sue’s Warriors zich ook op andere bedrijven, die niets met de modewereld te maken hebben, maar het wel over diversiteit willen hebben. “Sommige bedrijven noemen zichzelf divers omdat ze aan het ‘plaatje’ voldoen – wat vrouwen, een paar mensen van kleur. Maar ondertussen wijzen ze de sollicitatie van iemand met een lichamelijke beperking af omdat dat te ingewikkeld zou worden. Dat is geen diversiteit. Dan moet je aan je toegankelijkheid werken: in het gebouw, maar ook in de omgeving die je creëert.”

Haar advies voor andere ondernemers met een sociale missie: “Blijf altijd je koers bijstellen. Luister goed naar mensen om je heen, en wees niet bang om een andere weg in te slaan als dat nodig is. Ik dacht dat ik mode voor rolstoelgebruikers kon maken, maar dat bleek al vijf stappen te ver. We moeten mensen met een beperking als gelijkwaardig zien, dan pas zal ‘de markt’ zich ook richten op wat zij willen en nodig hebben.”

We leven in onzekere tijden door het coronavirus. Er is behoefte aan betrouwbare informatie én verdieping. We hopen dat je dit bij ons vindt en wil bijdragen aan onze onafhankelijke journalistiek.

Dit kan je doen door te doneren of je te abonneren op ons magazine. Alvast bedankt!

Een illustratie van twee personen tegen een blauwe achtergrond. De persoon links is op de kop getekend fluistert iets in het oor van de persoon rechts.

Waarom je relschoppers geen ‘idioten’ moet noemen

Gefeliciteerd met je nieuwe rolstoel!

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons