Microkrediet is de afgelopen jaren uit de filantropische kast gekomen. Ook commerciële investeerders zien nu brood in kleine ondernemers uit arme landen. Steeds meer microkredietinstellingen maken de overstap van ngo-status naar bank. Bij deze overstap dreigen vrouwen echter tussen de wal en het schip te belanden. Microkredietinstellingen die op de commerciële toer gaan, verstrekken na hun overstap jaarlijks gemiddeld 7,3 procent minder leningen aan vrouwen die een klein bedrijfje willen opstarten, blijkt uit onderzoek van Women’s World Banking.
Deze Amerikaanse organisatie onderzocht 27 microkredietinstellingen die de overstap maakten van ngo naar een reguliere financiële instelling en vergeleek hen met 25 partijen die die overstap niet hadden gemaakt. De resultaten staan in het rapport ‘Stemming the Tide of Mission Drift: Microfinance and the Double Bottom Line’
Spaarrekening voor armen
Volgens het rapport heeft de overstap van ngo naar commercieel een aantal positieve effecten. Zo wisten de commerciële partijen uit het onderzoek in vijf jaar tijd het aantal klanten voor kleine leningen met 30 procent uit te breiden terwijl het aantal klanten bij de ngo’s maar met 15 procent toenam. Ook bleken de commerciële partijen beter in staat om andere financiële producten zoals een spaarrekening aan arme mensen aan te bieden.
Tegenover deze voordelen plaatst het rapport de scherpe daling van het vrouwelijke klantenbestand, de oorspronkelijke doelgroep. Binnen vijf jaar tijd nam het aantal vrouwelijke klanten bij de commerciële partijen af van 88 naar 60 procent terwijl het aantal vrouwelijke klanten bij de ngo’s gestaag toe bleef nemen van 72 naar 77 procent.
Groepslening
Vrouwen lenen vaak in groepsverband en dergelijke leningen worden vaker door ngo’s verstrekt. Een andere verklaring voor de afname van het aantal vrouwelijke klanten bij commerciële partijen zou volgens het rapport kunnen zijn dat deze banken over het algemeen liever grotere leningen verstrekken dan kleine omdat die meer winstgevend zijn en minder administratiekosten met zich meebrengen. Vrouwen lenen vaak niet hele grote bedragen omdat ze vaak aan het roer staan van kleine bedrijfjes. Behalve voor hun onderneming moeten de vrouwen immers ook voor de kinderen zorgen. Bovendien is het in veel landen cultureel ook niet geaccepteerd als vrouwen het bedrijfsleven ingaan. Vrouwen moeten vaak toestemming van hun man of familie hebben voordat zij überhaupt een eigen bedrijf mogen beginnen.
Armoedebestrijding
Volgens Women’s World Banking is de overstap van ngo naar commercieel vaak een logische omdat de instellingen niet altijd afhankelijk kunnen blijven van donoren en ook op zoek zullen moeten naar privaat kapitaal om de eigen broek op te houden. “Het zou echter een slechte ontwikkeling zijn als de doelgroep van microkrediet zou verschuiven,” concluderen de samenstellers van het rapport. Het inkomen van vrouwen is erg belangrijk in de strijd tegen armoede. Vrouwen gebruiken, in tegenstelling tot mannen, hun geld eerder om gezondheidszorg en onderwijs voor hun kinderen te betalen – een investering die hun gezin kan helpen om de armoedespiraal te ontvluchten.