Mensenrechten

Kenia diep verdeeld tijdens gewelddadige verkiezingsdag

De Keniaanse verkiezingen verlopen nooit echt rustig. Ook dit keer is het raak: relschoppers voorkomen dat burgers gaan stemmen en in vier regio’s worden de verkiezingen uitgesteld tot zaterdag. Andrea Dijkstra doet verslag uit Nairobi.

Door 26 oktober 2017
democratie Kenia politiek verkiezingen
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Terwijl duizenden burgers in de Rift Vallei en centraal Kenia kou en regen trotseren om hun stem uit te brengen, blijven kieslokalen in veel andere gebieden in het land vandaag grotendeels leeg. In sommige gebieden konden kiezers zelfs helemaal niet stemmen, zodat de kiescommissie ’s middags besloot om in vier regio’s de verkiezingen uit te stellen naar komende zaterdag 28 oktober.

“Wij stemmen niet en staan het anderen evenmin toe”, schreeuwen jongeren in sloppenwijk Kibera in de hoofdstad Nairobi, terwijl ze dreigend met houten stokken zwaaien en stenen gooien naar de oproerpolitie die met hun schilden en wapenstokken staat opgesteld voor het in de Kibra Olympic basisschool gevestigde stembureau.

Zeker drie doden

Ook in de westelijke regio’s Kisumu, Homabay, Migori en Siaya, bolwerken van oppositieleider Raila Odinga, voorkomen relschoppers dat burgers kunnen stemmen. Het gros van de medewerkers van de stembureaus bleef uit angst thuis. Volgens de lokale media heeft zodoende vrijwel niemand zijn stem kunnen uitbrengen. De voorzitter van de verkiezingscommissie maakte daarom vanmiddag bekend dat de verkiezingen in deze vier kiesdistricten naar zaterdag worden uitgesteld. Bij confrontaties tussen demonstranten en de oproerpolitie zouden ondertussen zeker drie doden zijn gevallen en tientallen mensen gewond zijn geraakt, melden internationale persbureaus.

De nieuwe stembusgang van vandaag werd uitgeschreven nadat de Hoge Raad de overwinning van zittend president Uhuru Kenyatta bij de verkiezingen van afgelopen augustus annuleerde vanwege door de verkiezingscommissie gemaakte fouten. Door Odinga geëiste hervormingen bleven vervolgens echter uit, waarna de oppositieleider besloot de nieuwe stembusgang te boycotten.

“

Bij confrontaties tussen demonstranten en de oproerpolitie zouden ondertussen zeker drie doden zijn gevallen

Geen eerlijke verkiezingen

“Het was evident dat deze verkiezingen nog slechter georganiseerd zouden worden dan de vorige”, zegt de 31-jarige Richard Odhiambo uit Kibera. Hij voegt daaraan toe dat zelfs de voorzitter van de kiescommissie een paar dagen geleden publiekelijk toegaf dat hij niet kon garanderen dat de verkiezingen eerlijk zouden verlopen.

De nu al maanden durende verkiezingsstrijd splijt Kenia tot op het bot. Zo kunnen aanhangers van zittend president Kenyatta weinig begrip opbrengen voor de boycot van de oppositie. “Met Odinga is het nooit goed. Eerst wilde hij nieuwe verkiezingen, en vervolgens boycot hij ze”, zegt de 30-jarige Ann Njeri, net nadat ze in een buitenwijk van Nairobi haar stem heeft uitgebracht. “Ons land moet verder. Onze economie gaat ten onder aan deze eindeloze verkiezingsstrijd.”

Meer onrust

Ook Odhiambo maakt zich zorgen over de toekomst. “Als Kenyatta weer tot president wordt uitgeroepen, dan is dat via een verkiezing waar de helft van het volk niet aan kon deelnemen.” Odhiambo vreest dat dit tot weken van protest en onrust zal leiden, waarbij mogelijk opnieuw doden zullen vallen.

Bij eerdere protesten na de verkiezingen van augustus vielen al meer dan vijftig doden, waaronder zeker twee kinderen, met name door het gewelddadige optreden van de politie. En alle Kenianen hebben nog vers in hun geheugen staan dat er bij de maandenlange protesten na de verkiezingen van 2007 ruim 1200 mensen omkwamen.

“

"Als Kenyatta weer tot president wordt uitgeroepen, dan is dat via een verkiezing waar de helft van het volk niet aan kon deelnemen"

Opnieuw naar de rechter

Oppositieleider Odinga heeft ondertussen al laten doorschemeren dat wanneer meerdere regio’s niet aan de verkiezingen kunnen deelnemen – zoals nu lijkt te gebeuren – hij de stembusgang opnieuw via de rechter ongeldig wil laten verklaren. Want hoewel de grondwet geen minimale opkomst vereist, is er wel vastgelegd dat de verkiezingen in alle regio’s op hetzelfde moment moeten worden gehouden. De vraag is dan ook of het rechtmatig is dat de stemming in vier regio’s naar een later tijdstip is verplaatst.

De grootste vraag is hoe deze politieke crisis kan worden opgelost. “Ik vrees dat Kenyatta met geweld de macht zal grijpen”, zegt 34-jarige Maureen Buyu via de telefoon vanuit Kisumu. Ze verwijst naar de bedreigingen van de zittend president aan het adres van de Hoge Raad. Na het ongedaan maken van de vorige verkiezingen noemde Kenyatta hen publiekelijk “oplichters” en zei hij met ze af te zullen rekenen zodra hij herkozen zou worden.

Auto van de rechter beschoten

Nadat de Hoge Raad zich eerder deze week over een petitie wilde buigen om de verkiezingen alsnog uit te stellen –wat niet lukte, doordat er uiteindelijk te weinig rechters aanwezig waren – werd de avond ervoor de auto van een van de rechters beschoten, waarbij haar bodyguard gewond raakte. Buyu: “Ga er maar vanuit dat na al deze dreigementen geen enkel lid van de Hoge Raad het aandurft om de verkiezingen opnieuw ongeldig te verklaren.”

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Lees en steun

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons