Kaapstad mag voor Afrikaanse begrippen homovriendelijk zijn, het neemt niet weg dat ook in deze stad vooroordelen bestaan. Veel Zuid-Afrikanen tolereren homoseksualiteit eerder dan dat zij homoseksuelen in hun omgeving werkelijk accepteren. “De dagelijkse praktijk verschilt nogal eens van de ideale situatie die is vastgelegd in onze progressieve grondwet”, geeft Bruce toe.
Filmpje
Bruce en Siyandiswa zijn twee van de mensen die je terugziet in het filmpje dat OneWorld Love in samenwerking met Africa Interactive maakte in Zuid-Afrika. Zij zijn de twee mannen dansende mannen op straat (zie hieronder).
Geen woorden voor
Zuid-Afrika is het enige Afrikaanse land dat het homohuwelijk kent. Maar binnen ‘zwarte Zuid-Afrikaanse culturen’ wordt er desondanks veelal op neergekeken. Bruce: “In de meeste Afrikaanse talen bestaat bijvoorbeeld niet eens een woord voor homoseksualiteit.” Daar komt bij dat ook binnen de blanke bevolking conservatieve stromingen bestaan die homoseksualiteit afwijzen.
Bruce (blank) en Siya (een donkere huidskleur) horen wel eens een afkeurend geluid. Ook over het feit dat zij als mannen van een ‘verschillend ras’ een relatie met elkaar hebben. Dat is in Zuid-Afrika, als gevolg van de apartheidsgeschiedenis, nog altijd niet erg gebruikelijk. “Maar beledigende opmerkingen zijn geen schering en inslag hoor”, nuanceert Bruce.
Als allereerste land ter wereld maakte Zuid-Afrika discriminatie tegen homoseksuelen wettelijk strafbaar. In 2006 legaliseerde het als eerste Afrikaanse land het homohuwelijk. Dat wil echter niet zeggen dat homofobie of geweld tegen homoseksuelen niet voorkomt. Tegenstanders beroepen zich op de grondwettelijke culturele vrijheid die zij volgens de Zuid-Afrikaanse constitutie hebben, als zij zeggen dat homoseksualiteit niet binnen hun gebruiken past.
Tegenstellingen
De tegenstelling tussen de Zuid-Afrikaanse grondwet en de praktijk maakt ook dat Zuid-Afrikaanse regering lang niet altijd zo ferm optreedt tegen homofobie als je zou verwachten. “Het is frustrerend dat zij zich niet uitspreekt tegen ernstige schendingen van de homorechten in landen als Oeganda en Zimbabwe”, zegt Bruce.
Hun eigen families reageerden echter overwegend positief. “Al bouwden zij niet direct een feestje, mijn ouders en vrienden hebben me enorm gesteund”, zegt Bruce. In het geval van Siya had alleen zijn vader er moeite mee. De rest van de familie reageerde liefdevol. Hij verloor een paar kennissen, maar zijn meeste vrienden reageerden goed.
Langzaam meer acceptatie
Meer begrip
Dit vrij grote begrip heeft ongetwijfeld te maken met het feit dat Bruce en Siya behoren tot de Zuid-Afrikaanse middenklasse, waar het begrip voor homoseksualiteit groter is dan in arme townships en op het minder ontwikkelde platteland. “Wij hoeven nooit te verbergen dat wij homoseksueel zijn”, zegt Bruce. “Maar als we dat soort traditionele delen van het land zouden bezoeken misschien wel.”
Bruce ziet in alle geledingen van de samenleving langzaam meer acceptatie. “Populaire televisieprogramma’s hebben de laatste jaren veel aandacht besteed aan homoseksualiteit”, legt hij uit. “En verschillende Zuid-Afrikaanse beroemdheden kwamen openlijk uit de kast. Nu moet homoseksualiteit nog standaard worden opgenomen in lessen over seksualiteit en liefde op scholen.”
Dit is het tweede deel uit een serie interviews met mensen uit het filmpje dat OneWorld Love in samenwerking met Africa Interactive maakte in Zuid-Afrika. Het eerste interview met de dakloze Nicole MacHattie verscheen vorige week op OneWorld Love.
