Hoe overleef je de cirkel van geweld?

Rebecca Vincent, de Britse directeur van Reporters sans Frontières (RSF), zei dat hij “van zijn vrijheid is beroofd, uitgebuit en gebruikt voor propagandadoeleinden” – want Cantlie overleefde slechts door mee te werken. In juli waren er onbevestigde berichten dat hij bij de bombardementen op Mosul zou zijn omgekomen; RSF en de familie hopen nu dat burgers met nieuwe informatie komen.

Zijn geval is niet internationaal bekend: de familie wilde zijn gevangenschap geheimhouden, in de hoop hem zo levend terug te krijgen. En datzelfde geldt wellicht ook voor de twintig andere journalisten die door ISIS zijn gekidnapt. Wie zijn dat, vraag je je af, waarom hoorden we nooit iets over hen? Hun aantal verrast me, en toch ook weer niet. Het zijn vermoedelijk vooral lokale mensen, die toen ISIS hun stad innam gevangen zijn genomen. Want ISIS had professionals nodig voor haar media-afdeling, en wie zou zich daar vrijwillig voor lenen? Velen zullen onder druk zijn gezwicht, simpelweg om te overleven, of zijn geïndoctrineerd. Veel keus hebben ze niet.

Maar ik voel ook een zekere moeheid bij westerse media over de cirkel van geweld die maar niet doorbroken wordt. Neem alleen Irak al: eerst hadden we Saddam die religieuze minderheden uitmoordde en tegenstanders executeerde, toen Al Qaida dat zich tegen de Amerikanen verzette en daarna ISIS die iedereen vermoordt die anders is of denkt.

Wat we in het Westen te horen krijgen van het geweld en onrecht in het Midden-Oosten, is het topje van de ijsberg. Uit noodzaak: we kunnen het niet allemaal zien. Want kijk waar dat lokaal toe leidt: depressies, verbittering, angst, wantrouwen. En het je blindstaren op het Westen als het paradijs, als de uitweg uit die cirkel. Het gevolg van pogingen om dat paradijs te bereiken, is vaak de dood in ijskoud water – verhalen die ons raken, en ons nieuws dus weer wel halen.

De gevolgen daarvan liggen nu op ons bordje. Zelfs al zouden we dat liever niet willen zien; die keus hebben we niet, indien we de zoveelste cyclus samen willen overleven. Net zomin als degenen die ISIS kidnapte veel keus hadden, anders dan te overleven – of juist niet.