In het boek Dromen van water beschrijft Wiljo Oosterom openhartig – meer dan wat je leest in een jaarverslag of rapport – wat er achter de schermen van een stichting gebeurt. Daarnaast geeft het boek een persoonlijk inkijkje in het dagelijks leven van een Nederlandse vrouw die bij een trots Afrikaans volk leeft. Wij vroegen drie betrokken lezers om het boek te recenseren.
De Nederlandse Wiljo Oosterom (1946) vertrekt een paar jaar na het overlijden van haar man naar Afrika. Daar richt ze Silent Work op, een stichting die kleinschalige initiatieven op het gebied van onderwijs, gezondheidszorg, waterbeheer en landbouw, en werkgelegenheid in Afrika ondersteunt. Daar leert ze haar tweede echtgenoot leert kennen, een belangrijk man voor de Peulh-gemeenschap. Samen met hem woont ze aan de rand van de Sahara in Mauritanië. In samenwerking met de bevolking probeert ze een waterput te realiseren in wat een onbewoonbaar gebied lijkt te zijn. Door tegenwerking van de autoriteiten en culturele verschillen is dat makkelijker gezegd dan gedaan.
Recensie 1 – Maak kennis met een andere wereld
Tekst: Dorianne Klop (26), Den Haag
“De corruptie, muggen, hitte tot 50 graden en het wachten, soms wel dagenlang, geven je in eerste instantie misschien geen goede indruk van dit deel van Afrika. Maar door de beschrijving van een zonsondergang in de Sahara, zwemmen in zee, de trots van de Peulh, een schittering in iemands ogen en de kleine gebaren van liefde laat Wiljo zien dat de kleine mooie dingen minstens zo zwaar wegen.
In een wereld zonder ook maar enige vorm van Westerse luxe laat Wiljo zien dat je met respect, veel geduld en doorzettingsvermogen mooie dingen kunt bereiken. Ze is open en schuwt persoonlijke hoogte- en dieptepunten niet. De cultuur van de Peulh heeft tradities die mijlenver afstaan van de Nederlandse waarden en normen. Met haar vlotte schrijfstijl nam ze me vanaf hoofdstuk één mee naar een unieke wereld. Met veel geduld, goede en minder goede ervaringen zet Wiljo zich in voor verschillende projecten om mensen een betere toekomst te bieden. Haar doorzettingsvermogen en de samenwerking met haar man maken dat mogelijk. Na het lezen van dit boek kreeg ik niet alleen bewondering voor haar, maar ook voor haar man Hammadi en de Peulh als stam. De bureaucratie maakt sommige passages misschien wat langdradig, maar dat past ook wel weer bij het verhaal. Dromen van Water geeft bovenal hoop dat er ondanks alle problemen vooral oplossingen zijn.”
Recensie 2 – Wennen is iets anders dan je er gelukkig bij voelen
Tekst: Jeroen Boland (53), Velp
“Dromen van water gaat over mensen, gemeenschappen, veerkracht en naar elkaar omzien. Een Nederlandse vrouw besluit haar derde levensfase te wijden aan lotsverbetering van mensen in een land zonder effectieve instituties: Mauritanië. Het gaat om het realiseren van waterprojecten en verbetering van het lot van dove jongeren.
Bij haar doen en laten houdt ze op alle niveaus rekening met ´s lands wijs, ’s lands eer. Wat behoort, ligt meestal vast door gewoonte of religie. Zeer indringend beschrijft ze het inschikken onder dominantie, vaak tegen beter weten in. Daarnaast zijn er de grillen van het formele gezag, zoals de oeverloze bureaucratie bij het controleren van papieren. De schrijfster wordt echt op de proef gesteld als menselijke waardigheid en rechtvaardigheid aan de orde zijn. Zo is haar status als vrouw laag en haar mondigheid beperkt. Vergeet ook westers, wit, hoogopgeleid en ingeburgerd. Om onverwachte situaties te voorkomen, loopt ze vaak op eieren, want ‘dan kan ik geen fouten maken’.
Ondanks alles is Dromen van water een boek van hoop. Ook al worden drie stappen vooruit tenietgedaan door drie achteruit, leg je daar niet bij neer. Het duurt gewoon wat langer, oefen geduld. Houd je doel voor ogen, blijf scherp en bewust. Elk woord in het boek vertegenwoordigt een zweetdruppel, elke zin een minuut geduldig wachten. Geen woord is overbodig en dat dwingt respect af.”
Recensie 3 – Doorzetten doet slagen
Tekst: Petra Bellert, 53, Sydney
“In Dromen van water geeft Wiljo een interessant inkijkje in haar rol als tweede echtgenote van een vooraanstaande Peulh-man. Ze conformeert zich aan de gebruiken van de stam en de rolverdeling tussen man en vrouw. Dat roept heftige emoties op bij haar. Soms is ze opgelucht, bijvoorbeeld omdat haar man ‘niet razend is’.
Daarnaast laat de schrijfster zien dat budget en ambitie alleen niet voldoende zijn om tot een resultaat te komen. Want hoe makkelijk is het om als donor een effectieve uitvoering te eisen van een stichting? Doorzettingsvermogen, tact, vasthoudendheid en flexibiliteit, maar vooral ook bovenmatige energie blijken doorslaggevend voor het slagen van Wiljo’s project. Het verhaal maakt mij nieuwsgierig naar de drijfveren van de hoofdpersoon, die ondanks alle moeilijkheden door gaat met haar werk. Een verdieping in de beschrijving van de karakters had kunnen bijdragen aan inzicht en meer begrip voor de hoofdpersoon, die het regelmatig fysiek en mentaal zwaar lijkt te hebben.
Voor eenieder met interesse in de Peulh-cultuur, het leven van een Nederlandse vrouw in die cultuur én eenieder die een project wil realiseren in dit gebied, is dit boek zeker de moeite van het lezen waard.”
WINACTIE – Geïnteresseerd in dit boek? OneWorld geeft twee exemplaren weg. Maak kans op een boek en stuur een e-mail met je naam, adres, postcode en plaats naar werelddoeners@oneworld.nl. Winnaars krijgen vrijdag 10 februari bericht.