Grootscheepse aanslag op veiligheidspersoneel in Egypte

Youm7, een Egyptische krant die het regime steunt, eiste daarop prompt dat de kantoren van de BBC en Reuters zouden worden gesloten en hun personeel gearresteerd. “Wanneer een Egyptische correspondent in Londen na een aanslag daar een hoger slachtofferaantal zou melden dan de officiële telling, zou die immers ook worden gearresteerd”, beweerde de krant. Wat hun claim extra bizar maakt, is dat uitgerekend Youm7 regelmatig verzonnen verhalen publiceert over het westen – en deze claim er daar een van was.

“Belangrijker zijn de implicaties van het incident”, meent Berkowitz. “Het grote aantal slachtoffers onder veiligheidspersoneel, zelfs wanneer je uitgaat van de lage, officiële cijfers, toont niet alleen aan dat de veiligheidstroepen tactische fouten moeten hebben gemaakt, maar is vooral veelzeggend voor wat betreft het niveau van verschansing en voorbereiding dat de militanten voor elkaar kregen op Egyptisch grondgebied. De locatie, de aanpak, de explosieven op de geanticipeerde routes van leger en politie – ze creëerden effectieve moordzones. Dit suggereert dat ze complete operationele vrijheid hadden, zonder angst om ontmaskerd te worden”, zegt Berkowitz. “Ook hun niveau van kennis was schrikbarend. Ze beschikten evident over degelijke informatie voorafgaand aan de aanval. Informatie die ze op z’n minst gekregen moeten hebben van lokale informanten en spotters, of erger, van bronnen binnen het veiligheidsestablishment. Dat zou dan trouwens niet de eerste keer zijn.”

“Het aantal aanslagen waarmee Egypte kampt, is ongekend groot. Sinds in de jaren ‘70 hebben we er niet zoveel gezien”, zegt Omar Ashour, senior lecturer aan The Institute of Arab and Islamic Studies in het Britse Exeter. “Ondanks alle internationale steun die Egypte van de VS, de EU en Israël krijgt, zijn er momenteel meer aanslagen dan ooit.”

Dat was inmiddels geen nieuws meer. The Washington Post schreef in al september: “Egyptische veiligheidsdiensten zijn vastgelopen in hun vierjarige gevecht tegen de IS-tak in het noorden van het Sinaï schiereiland, ondanks de miljarden dollars waarmee de VS hun strijd tegen het terrorisme steunde. De gevechten hebben inmiddels het leven van honderden politieagenten en soldaten gekost,” meldde de krant.

“Tot een paar maanden geleden floreerde Wilayat Sinai, de IS-tak in de Sinaï, maar een reeks strategische fouten van hun kant maakte dat een flink deel van de lokale Bedoeïenen daar zich tegen hen keerde. Daar kwam bij dat het leger een effectieve lange-termijnstrategie ging gebruiken om de smokkelroutes van en naar Gaza en het vasteland af te sluiten, al is die sluiting nog niet hermetisch. Tel daarbij op de coördinatie met Israël, de toenadering tussen Hamas en Egypte – die tot een betere veiligheidssituatie langs de grens tussen de Sinaï en Gaza leidde – en de recente deal tussen Hamas en de Palestijnse Autoriteit op de Westoever. Dat alles maakte dat IS in de hoek werd gedrukt”, aldus Berkowitz.

“Mogelijk proberen andere IS-strijders naar de Sinaï te komen, maar dat is momenteel moeilijker dan ooit tevoren. In de Sinaï zitten al een aantal buitenlandse IS-strijders, maar Wilayat Sinai is nu totaal afhankelijk van lokale Egyptenaren en Palestijnen. De Westerse Woestijn daarentegen (waar de Kilo 153-aanslag vorige week vrijdag plaatsvond) blijft een mogelijkheid voor IS, vanwege het ruwe terrein, de poreuze grenzen die moeilijk te monitoren zijn, en de nabijheid van een gedestabiliseerd Libië (waarin IS nog aanwezig is) en Soedan, een lokaal transitpunt voor militanten”, aldus Berkowitz.

Egypte blijft intussen enorme bedragen aan wapens en aan veiligheidstroepen spenderen, ook al leven er inmiddels tientallen miljoenen Egyptenaren op of onder de armoedegrens. Frankrijk is een van Egyptes grootste wapenleveranciers, al is er in Europees verband inmiddels afgesproken deze leveranties te stoppen vanwege de grove mensenrechtenschendingen in het land. Die leveranties waren de belangrijkste reden voor Sisi’s bezoek aan Parijs deze week: Frankrijk zou weer 12 Rafalevliegtuigen willen leveren, als Egypte die tenminste kan betalen. Dat bericht deed Egyptes bekendste mensenrechtenadvocaat, Gamal Eid, verzuchten:

“Het gaat niet goed, en dat zal niet snel over zijn. Egypte begint op Pakistan te lijken”, twitterde de Libanese journalist Hisham Melhem.