Free SHS is een geliefd en terugkerend speerpunt in de campagnes van presidentskandidaten, voornamelijk om de lagere klasse van de Ghanese bevolking te bereiken. Ook president Nana Akufo-Addo, die sinds begin dit jaar in functie is, beloofde eind vorig jaar gratis middelbaar onderwijs: “Er zullen komend schooljaar geen kosten voor toelating, bibliotheek of laboratorium worden gerekend. Daarnaast zijn studieboeken, uniform en lunch gratis.” Ondertussen zit het eerste semester er bijna op. Hoe is het gesteld met de invoering van Free SHS?
“Er zullen komend schooljaar geen kosten voor toelating, bibliotheek of laboratorium worden gerekend
Maar er is nog een waslijst aan obstakels. Zo stuitte het initiële plan om het hele voortgezet onderwijs gratis te maken, op het beperkte budget van de regering. Vandaar dat vooralsnog alleen het eerste jaar gratis is. “De regering kampt nu al met tekorten, ondanks een investering van meer dan één miljard dollar. Leveranciers van uniformen en voedsel beginnen te morren, omdat de regering niet over de brug komt en achterstallige rekeningen niet kan betalen”, aldus Bright. Toch verwacht hij dat een gratis middelbare schoolcarrière binnen acht jaar – oftewel, in een eventuele tweede termijn van president Akufo-Addo – haalbaar is.
“De regering kampt nu al met tekorten, ondanks een investering van meer dan één miljard dollar
Dat Free SHS nog niet op rolletjes loopt, blijkt ook na een bezoek aan het Ministerie van Onderwijs, waar men weigert te reageren. De stroeve uitvoering van de verkiezingsbelofte ligt kennelijk gevoelig: ook de directrice van Victoria’s school maakt duidelijk dat ze geen trek heeft in lastige vragen, terwijl ze me streng over haar bril heen aankijkt. Mompelend laat ze zich ontvallen dat ze niet over Free SHS mag praten.
“De overheid moet zich toeleggen op betere faciliteiten. Een gratis uniform en dagelijkse lunch zijn niet voldoende
Zorgvuldig legt ze de voor- en nadelen uit. “Sinds dit jaar gaan veel meer kinderen naar school, maar klassen zijn overvol en leerlingen worden niet overal toegelaten vanwege een gebrek aan ruimte.” Ook blijkt de intentie van de overheid om gelijke kansen voor ieder kind te scheppen, niet het gewenste effect te hebben. “Kinderen van rijke ouders worden van publieke instellingen gehaald en naar privéscholen gestuurd. Daarnaast zijn er families die de scholen alsnog betalen voor het onderwijs. Als gevolg krijgen hun kinderen een voorkeursbehandeling en halen ze hogere cijfers”, vertelt Victoria.
“Toch is het een uitstekende eerste stap”, concludeert de voormalig brugklasser, “maar ik verwacht wel dat veel scholieren het na hun gratis jaar voor gezien houden.”
