Achtergrond

Gewild rozenhout uit Madagaskar versnelt ontbossing

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

 

“De overheid heeft het geld hard nodig. Maar ze denken alleen aan de korte termijn en ziet duurzaamheid over het hoofd”, zei Nanie Ratsifandrihamanan van het WWF in Madagaskar onlangs tegen nieuwsbureau IRIN.

Madagascar_Working_Child_Brickaville_200pxwCCHaraldKreuzer
Hout voor thuis, Brickaville.
Foto: Harald Kreuzer

Houthakkerscentra
Met de geëxplodeerde houtkap zien lokale gemeenschappen een belangrijke hulpbron voor eigen gebruik verdwijnen. Tegelijkertijd willen veel jonge dorpelingen houthakken, omdat het meer inkomenszekerheid geeft. Ze verhuizen naar de centra van de houtkap. Voor de achtergebleven boerengezinnen wordt voedsel schaars, er is te weinig mankracht om het land te bewerken. Ook jonge vrouwen worden naar de houthakkerscentra gelokt en dreigen in de prostitutie te belanden. Het vergrote risico op hiv/aids ondermijnt de positie van de gemeenschappen nog verder.

Ecotoerisme
De boskap jaagt toeristen weg, die juist voor de natuur naar Madagaskar kwamen. “Het ecotoerisme op Madagaskar neemt af. Sommige bewoners van het land zijn daar erg van afhankelijk”, weet Gertrud Wagemans, landencoördinator Madagaskar van ICCO. Ecotoerisme levert Madagaskar jaarlijks ongeveer 390 miljoen dollar op. Het land heeft niet veel andere hulpbronnen. De houthakkers verdienen slechts enkele dollars per dag, terwijl op de Aziatische en westerse markten het hout voor bedragen van duizenden dollars wordt verkocht, blijkt uit een onderzoek van Global Witness van eind vorig jaar.

Afwezige boswachters
De illegale kap gebeurt ook in beschermde natuurparken, zoals het Masaloa National Park. Toezicht ontbreekt er. Boswachters patrouilleren sporadisch, en corruptie is wijdverspreid in de zeehavens, zo blijkt uit het onderzoek van Global Witness. Hierdoor is er al maanden geen toezicht op de export van het illegaal gekapte hout.

Muziekinstrumenten
Nieuwe wetgeving versnelt de ontbossing nog. De overheid staat sinds vorig jaar de export van rozenhout toe, dat schaars is. Premier Camille Vital versoepelde de regels in december. Rozenhout is gewild voor de productie van meubels in China, en voor het bouwen van muziekinstrumenten. Het hout is buigzaam en gemakkelijk te bewerken. Danielle van Oijen, bossencampaigner van Milieudefensie: “In de politiek onzekere situatie van Madagaskar vindt veel ongecontroleerde export plaats, ook naar Europa. Madagaskar heeft door zijn geïsoleerde ligging in de Indische Oceaan unieke planten en dieren, zoals de lemuren. Door de ontbossing worden deze ernstig bedreigd.”

Opbrengst
Ongeveer de helft van het overheidsbudget van Madagaskar wordt door de illegale houtkap gedekt. De regering ontkent dat zij hiervan profiteert. De opbrengsten zouden juist ten goede komen aan de bescherming van de wouden. Global Witness schat dat de export van het rozenhout tot een half miljoen dollar per dag oplevert.

Bewust inkopen
Hoe kan het probleem worden tegengegaan? ,,Sommige houtbedrijven zijn zich nog niet bewust van het probleem. Maar de illegale kap bezorgt de sector imagoschade, en op lange termijn zijn zij gebaat bij duurzame bossen”,  zegt Van Oijen. Ook de consument kan verschil maken. ,,Consumenten moeten bewust kopen. Wanneer zij het ‘slechte hout’ links laten liggen, zal de illegale kap afnemen. Hout met een FSC keurmerk, van het Forest Stewardship Council, is verantwoord.”

Gertrud Wagemans van ICCO beaamt dit. Ook politieke druk mag niet ontbreken, vindt zij. ,”De Europese Unie overweegt al om het Cotonou-akkoord met Madagaskar te verbreken. Dit is een akkoord tussen de EU en landen uit Afrika, de Caraïben en de Stille Oceaan. Het gaat om handelsvoorwaarden voor de landen in deze gebieden. Verder oefenen de Verenigde Naties ook druk uit op de interim-regering van het land.”

Importeurs
De sleutel tot het stoppen van de illegale kap ligt volgens natuurbeschermers bij de buitenlandse importeurs. Zij moeten volgens hen niet langer het rozenhout inkopen.

Op de vraag of in Nederland ook hout uit Madagsakar wordt geïmporteerd, zegt Paul van den Heuvel van de Koninklijke Vereniging van Nederlandse Houtondernemingen, VVNH: ,,De import van de illegaal hout is not done. Wij hebben een gedragscode opgesteld voor de bedrijven die bij onze vereniging zijn aangesloten. Daarnaast hebben we een handleiding aan de hand waarvan bedrijven kunnen zien of hout wel legaal en verantwoord is.”

 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons