‘Door nu te versoepelen, zegt het kabinet: gehandicapte mensen doen er niet toe’

In Nederland hebben we geen cijfers over het aantal mensen met een beperking of met chronische ziekten dat gestorven is aan corona. Maar het Britse bureau voor statistiek, de Office of National Statistics (ONS), kwam vorig jaar tot de conclusie dat 60 procent van de mensen die in 2020 stierven door COVID gehandicapt was. In de VS maakte Rochelle Walensky, het hoofd van de Center of Disease and Control (CDC een soort RIVM), begin dit jaar bekend dat in de VS zelfs 75 procent van de gevaccineerde mensen die overleden aan COVID onderliggende aandoeningen hadden.

Waar onze minister het rsico op besmettingen ‘acceptabel’ noemt en zo het risico op overlijdens voor lief neemt, maakte Walensky van het CDC in de VS het nog bonter. Zij reageerde niet geschrokken op het aantal overlijdens onder mensen met een onderliggende aandoening, en ze maakte ook geen excuses voor het feit dat gehandicapte mensen vergeten waren in de bestrijding van de pandemie. Nee, ze noemde ze ‘bemoedigend’ nieuws. De mensen die stierven waren volgens Walensky ‘people who were unwell to begin with’. Mensen die toch al niet in orde waren.

Toen ik hier een vraag over stelde op Twitter, kreeg ik onder meer de reactie dat dit nou natuurlijke selectie is. Maar het is niet de natuur die ons op achterstand zet, het zijn de maatschappij en de politici die dat doen. Het Britse bureau voor statistiek ONS schreef de grotere kans om te sterven aan COVID namelijk toe aan diverse oorzaken. Zo zouden de onderliggende chronische aandoeningen van mensen met een beperking een rol spelen, maar ook hun woonsituatie en de sociaaleconomische status. Mensen van kleur met een beperking of een chronische ziekte lopen volgens Britse cijfers nóg meer risico.

Dat zijn allemaal zaken die je kunt voorkomen door andere politieke keuzes te maken. In Nederland hebben mensen met een beperking, net als in het VK, een lagere levensstandaard dan mensen zonder beperking. Ook in Nederland is huisvesting van gehandicapte mensen een probleem en door veel arbeids- en inkomensonzekerheid is hun sociaaleconomische status laag.

In een openbare brief aan Rochelle Walensky van de CDC, schreef directeur Susan Henderson van The Disability Rights Education & Defense Fund: ‘Het hoofd van de CDC zou te allen tijde moeten uitdragen dat elk leven waardevol is, want elk leven ís waardevol. En elk overlijden aan COVID-19, of het nu gaat om iemand met een handicap, iemand die al wat ouder is, of een 32-jarige zonder een handicap, is een drama. We vragen u om goed na te denken over uw woordkeuze, over de aannames erachter en over de manier waarop u spreekt over het leven en sterven van mensen met een handicap.’ Ik sluit me volmondig aan bij deze boodschap: ik zou graag zien dat er niet zo achteloos wordt gesproken over ons risico om te overlijden.