Deze nieuwkomers stemmen voor het eerst: ‘Ik weet niet waar ik bij hoor’

“Voor Nederlanders is het normaal om te stemmen, maar voor mij niet. Mijn ouders waren Palestijnse vluchtelingen; ik ben geboren in Algerije, groeide op in Syrië en woonde met mijn man in Saoedi-Arabië. We hadden nergens een paspoort en mochten niet stemmen. Ik was nooit bezig met politiek, want de politiek was niet bezig met mij. Dat ik nu mag stemmen voelt heel bijzonder, maar het is lastig kiezen. Veel andere nieuwkomers stemmen daarom niet. Er zijn zoveel partijen, de partijprogramma’s zijn ingewikkeld. Of ik de debatten kijk? Ik zag daar geloof ik gisteren iets van, dan gaan ze ruziemaken, toch?

Een belangrijk onderwerp vind ik hoe we nieuwkomers aan het werk krijgen. Voor mijn werk koppel ik nieuwkomers aan vrijwilligerswerk en stages, maar een betaalde baan vinden is héél lastig, zeker als ze wat ouder zijn. De politiek kan bedrijven pushen om nieuwkomers een kans te geven, en hun beter helpen passend werk te vinden. Het inburgeringsexamen zou ik juist afschaffen; zo’n papiertje moet niet het doel zijn.

Ik heb zelf ook niet alle antwoorden rond het thema ‘vluchtelingen’. Je kan niet iedereen laten komen, maar de grenzen sluiten is ook niet goed. Misschien kan Nederland andere landen dwingen óók de deuren te openen. Saoedi-Arabië stuurde ons in 2015 – middenin de oorlog! – terug naar Syrië omdat mijn man overleed en we daar verbleven op zijn werkvisum. Als iemand de macht heeft om dat te veranderen, of nog beter, om Syrië veilig te maken, is het de politiek. Dat is misschien makkelijk gezegd, maar nu hoor je er helemaal niets over.

Ik twijfel zelf tussen GroenLinks, PvdA en D66. Eerst dacht ik aan DENK, omdat het een islamitische partij is, maar juist daarom wil ik níet op ze stemmen. We leven samen in Nederland, waarom hebben we aparte christelijke en islamitische partijen nodig? Ik wil mezelf niet in één hokje stoppen. Ik ben moslim, maar ook Nederlander, nieuwkomer, Arabisch, vrouw en moeder. Daarom is het ook zo moeilijk kiezen: ik weet niet waar ik bij hoor.”

“Onderwijs en economie vind ik belangrijke thema’s – en dan vooral gelijke kansen daarin. Als je een stage of baan zoekt moet je een eerlijke kans krijgen, ook als nieuwkomer. Ik heb al drie keer bij de supermarkt gesolliciteerd, maar krijg geen reactie. En ik wilde naar het volwassenonderwijs, om een middelbareschooldiploma te halen zodat ik naar de universiteit kan. Bij de aanmelding zeiden ze dat ik het niet zou halen, terwijl ik nog geen enkele test had gedaan. Dat is geen gelijkheid. Nu moet ik na het mbo doorstromen, dat duurt erg lang. Het onderwijssysteem kan beter op dat gebied.

Er moet ook meer aandacht komen voor immigratie en asielzoekers, dat is voor mij noodzakelijk. Een vriend van mij komt ook uit Eritrea en woont hier al vijf jaar, maar heeft nog steeds geen verblijfsstatus. Hij kan geen opleiding volgen, is dakloos. Dat is niet eerlijk. Er zijn gelukkig een paar partijen die meer willen doen voor vluchtelingen.

Als ik eenmaal een partij heb gekozen, wil ik ook de persoon met de sterkste ideeën vinden. Ik vind het zo leuk om ermee bezig te zijn! In Eritrea leerde ik niets over politiek, ik wist niet precies wat het was. Nu begrijp ik hoe het werkt, misschien wil ik zelf ooit wel de politiek in.

Dat geldt niet voor iedereen: veel nieuwkomers die ik spreek gaan niet stemmen, ze geloven niet in politiek. Ze komen uit landen waar toch nooit iets verandert. Ik vind het juist belangrijk dat nieuwkomers hun mening uiten, net zoals alle Nederlanders.”

“Het is de eerste keer in mijn leven dat ik ga stemmen. In Syrië hield ik me niet bezig met politiek, ik had niet het gevoel dat stemmen iets zou uitmaken. Dat maakt het nu moeilijk om te kiezen: ik heb geen ervaring met politiek, ik spreek de taal nog niet goed, er zijn zoveel partijen en ik ken er niet één.

Ik heb op internet wat programma’s gelezen en een samenvatting voor mezelf gemaakt. GroenLinks wil meer doen voor vluchtelingen, en ik las dat D66 voor veilige migratieroutes is, dat vind ik heel belangrijk. Andere partijen doen juist alsof we hier vrijwillig naartoe komen, alsof we het makkelijk hebben. Maar eigenlijk voelt het alsof alle partijen – links en rechts – vluchtelingen gebruiken voor hun partijprogramma’s. Ik heb nog nooit het idee gehad dat politici écht naar ons luisteren.

Het is ook moeilijk om als vluchteling je stem te laten horen. Er zijn wel organisaties die namens ons met de overheid praten. Maar ik weet niet of zij ons echt goed begrijpen. Politici moeten er niet zomaar van uitgaan dat die organisaties voor ons spreken.

Als ik ga stemmen vind ik onderwijs belangrijk, en dan vooral dat we rekening houden met migrantenkinderen. Mijn dochter moest een dyslexietest doen, precíes dezelfde als kinderen die hier geboren zijn. Zoiets zouden ze toch beter moeten afstemmen? Zij is gelukkig goed in taal en spreekt bijna perfect Nederlands, maar dat geldt niet voor elk kind van migranten.”