Een aantal jaar geleden is mijn grootvader overleden. Hij had een imposante leeftijd van 93 bereikt en was deze aardbol al een aantal jaar zat. Zijn leeftijd en zijn liefde voor zijn enige zoon, zorgde in de laatste jaren van zijn leven voor bepaalde keuzes. Keuzes waar hij nu hopelijk spijt van heeft in het hiernamaals. Het zijn keuzes geweest die zijn kinderen uit elkaar hebben gedreven. Zijn pensioen is uitgegeven aan schulden en verspild aan sigaretten voor zijn enige kleinzoon die zijn achternaam draagt. Handtekeningen zijn gezet op overeenkomsten die hij niet heeft gelezen. Overeenkomsten die zijn land al verdeelden voordat hij het in een testament kon zetten.
Bang voor verdere conflicten
Deze verhalen zullen voor sommige mensen heel bekend in de oren klinken. In Turkse families lijkt het eerder de norm dan een samenloop van omstandigheden. Het lijkt alsof de broeders en zusters er naartoe leven. Wachten tot het moment dat ze niet meer aardig naar elkaar hoeven te doen. Waar hebzucht en egoïsme de familie overhoop halen, ze haast omploegt zoals de stukken land waar ze voor vechten. Al een aantal jaar borrelde het aan het oppervlak. Mijn tantes bezochten mijn oma, die sinds de dood van haar man bij haar zoon woont, niet meer. Bang voor verdere conflicten. Tegelijkertijd wilden ze het contact niet verliezen. Ook haar geld werd gebruikt voor andere doeleinden.
Toen kwam het zover. Mijn oom besloot al zijn zusjes uit te nodigen op neutraal terrein, het huis van de Nederlander. Al een week speculeerde mijn moeder over de uitkomsten. “Hij gaat het allemaal willen opeisen”, zei ze terwijl ze de tomaten in kleine blokjes sneed. “Of hij gaat een truc met ons uithalen! Je kan het nooit weten met mijn broer”, zei ze later, de stofzuiger klaar om voor de zevende keer te werken die week. Eén voor één druppelden mijn tantes naar binnen. Ze waren allemaal boos, beledigd en verontwaardigd. Waarom nu? Waarom hier?
Wat weet ik nou over land, mompelde ze en dronk haar thee op
Mijn vijf tantes hadden allemaal een uitgesproken mening. Ze wilden een eerlijke verdeling, ze wilden land. Ze wilden een huis waar ze later in konden wonen. Ze wilden het recht om het te verkopen voor iets anders. Het addertje onder het gras was moeilijk te vinden. Mijn oom leek heel welwillend aan de telefoon.
Het was doodstil
Als laatste gast kwam hij naar binnen, hij was alleen. Geen vrouw en geen moeder om zich te beschermen. Hij zat op de fauteuil, haalde een boekje uit zijn jas en begon te schrijven. Het was doodstil. Terwijl ik stilletjes de kopjes thee ververste, begon mijn oom te praten. “Laten wij dit voor eens en voor altijd oplossen”, zei hij en overhandigde mij het blaadje. Het was een lijst met het aantal hectare aan land die zij als familie nu bezitten. “Wat willen jullie hiermee doen?”, vroeg hij vervolgens. Met name aan het oudste familielid. Zij verstelde haar hoofddoek en keek naar het plafond. “Wat weet ik nou over land?”, mompelde ze en dronk haar thee op.
Als puntje bij paaltje kwam, waren ze alsnog achterdochtig. Alles wat je zegt kan tegen je gebruikt worden. Mijn jongste tante was echter niet geïntimideerd. Ze stond op en begon vervolgens met het papiertje te zwaaien “Maar hoeveel zijn de stukken land dan waard? Wat kan er op worden verbouwd? Wat is de vochtgehalte van de aarde? Wat wordt eromheen gebouwd? Van wie zijn de nabijgelegen stukken land?”
Gigantische olifant
Mijn oom keek haar aan met glazige ogen. Een klein glimlachje speelde rond zijn mondhoeken. Hij kende zijn kleine zusje wel. Ze is een van de beste stuurlui. Uiteindelijk zou ze stilletjes achter de rij vrouwen in de familie staan. Zolang er niks werd opgeëist vanuit kamp vrouw, zou eenmanskamp man het winnen in deze familie. En de vraag of de lijst wel compleet is zat als een gigantische olifant in de kamer zijn even grote kop Turkse thee te drinken.
Het leek een eeuwigheid voordat ik mijn keel schraapte. “Dus, wat is er nu besloten? Wie voelt zich aangesproken om deze stukken informatie op te halen?”, vroeg ik met een piepstemmetje. Terwijl mijn jongste tante uitnodigend naar mij keek en mijn moeder haast onopgemerkt haar ‘waag het niet’-gezicht naar mij opzette, schraapte er nog iemand zijn keel. “Ach ja, kind”, zei mijn oom. “Dat bespreken we dan volgend jaar wel.”
