Wie overdag tijdens Ramadan in Pakistan eet of drinkt, riskeert drie maanden gevangenisstraf. De strenge religieuze wet geldt ook voor niet-moslims. Een bejaarde hindoe kreeg het weekeinde een flinke aframmeling van de politie omdat hij veertig minuten te vroeg het vasten doorbrak. Als Ramadan zo’n heilige maand voor moslims is, zou er heus wat meer respect voor de medemens mogen zijn, vindt Wilma van der Maten.
Toen ik in Indonesië woonde, zag ik de feestelijke kant van Ramadan. Lijden overdag, maar in de avond is het feest. Er is harmonie. Er wordt gedeeld. Er is liefde. Vrienden en familie komen bijelkaar over de vloer. Ze eten samen en lachen. Ook niet-moslims zijn meer dan welkom. Wie in Jakarta overdag wel wil eten en drinken, kan gerust naar een restaurant waar uit respect voor moslims de gordijnen zijn gesloten. Op deze manier viert iedereen op zijn manier deze heilige maand.
Ik word geacht me als niet-moslim aan de regels van de moslims te houden. Waarom? Omdat de moslims in de meerderheid zijn, luidt het argument
In Pakistan waar ik nu woon, ervaar ik een hoge mate van intolerantie. Alle restaurants zijn gesloten. Daar zit ik opzich niet zo mee. Maar ik word geacht me als niet-moslim aan de regels van de moslims te houden. Waarom? Omdat de moslims in de meerderheid zijn, luidt het argument. Ramadan wordt mij opgelegd. Natuurlijk kan ik thuis in alle vrijheid eten en drinken. Maar niet in het openbaar.
Godslasteraar
In de Islamitische Republiek Pakistan dien ik de islam te respecteren. Als ik daar tegen in het verzet kom, kan ik voor godslasteraar worden uitgemaakt en daar staat de doodstraf op. Minderheden voelen zich terecht bedreigd en worden behandeld als tweederangsburgers. Honderden mensen zitten onterecht in gevangenissen. De blasfemiewet is een eenvoudige manier om van je vijand af te komen. Je roept op straat dat hij of zij iets akeligs over de profeet riep. Geheid dat de massa de dader naar het politiebureau sleept.
Ramadan Mubarak, een gezegende Ramadan. Als ik vanavond deze groet hoor, moet ik aan de bejaarde hindoe in de provincie Sindh denken. Hij leeft in het Tharparkar District waar hindoes de minderheid vormen en waar uit voor respect voor moslims hindoes ook vasten. Deze oude man van ruim zestig jaar, chacha (oom) Gokal Das is zijn naam, at buiten zijn huis een bordje rijst om 6.30 uur, veertig minuten te vroeg. De politie kwam en sloeg hem tot bloedens toe. Een gezegende Ramadan, chacha en agent…
De oude man moet oppassen. In Pakistan is het onwettig om te drinken, te eten of te roken in openbare plaatsen tijdens de Ramadan. Je kunt voor dit vergrijp naar de gevangenis worden gestuurd, je riskeert een boete of burgerwachten slaan je in elkaar.
De religieuze minderheden bezwijken het eerst door de hitte. Ze behoren tot het legertje straatvegers en wc-schoonmakers dat gewoon moeten blijven werken
Op het heetste moment van het jaar vieren de moslims de maand waarin ze zich van alles moeten ontzeggen. En waarin ze zich vooral als respectvolle burgers dienen te gedragen. De hitte moet de agent naar zijn hoofd zijn gestegen. Vorig jaar rond deze tijd kwamen bij temperaturen boven de 40 graden alleen al in de havenstad Karachi tweehonderd mensen om het leven. Ze stierven vanwege uitdroging. Maar toen mochten ze nog gewoon drinken.
Geen verlichting voor Jan de Arbeider
De religieuze minderheden bezwijken het eerst door de hitte. Ze behoren tot het legertje straatvegers en wc-schoonmakers dat gewoon moeten blijven werken. De ambtenaren liggen thuis in hun bed. Scholen gingen dit jaar al twee weken eerder dicht vanwege de hittegolf. Voor Jan de Arbeider in Pakistan bestaat geen verlichting. Hij is toch geen moslim dus hij kan gerust doorgaan met vegen. De straat moet schoon.
Volgens de activist Basharat Khokher is deze religieuze wet onmenselijk en in strijd met de fundamentele rechten van de mens. Ramadan is een vrije keus en geen verplichting. "Ik ben religieus en heb respect voor Ramadan. Het is niet de bedoeling dat vasten je ziek maakt of je in gevaar brengt." Hij refereert aan de arbeiders in de bouw. "De stijgers zijn al zo heet. Die kun je zonder handschoen niet aanraken. Een arbeider kan niet werken in deze omstandigheden zonder water", voegde hij eraan toe.
Bestaat er geen vrijheid van godsdienst en universele vrijheid van meningsuiting? Heeft niet ieder mens het recht om zelf te beslissen of hij wel of niet wil eten tijdens Ramadan?
Maar Omar Bhatti, een student van de Islam Universiteit, vindt dat ook niet-moslims zich gewoon moeten aanpassen. "Iedereen in Pakistan dient respect voor Ramadan te hebben. Het is verplicht voor alle burgers. Een compromis voor religieuze minderheden is niet mogelijk. Ze leven in een islamitisch land en moeten onze regels gehoorzamen." Alleen oude mensen die ziek zijn, menstruerende vrouwen en kleine kinderen ontspringen de dans.
Als mens ben ik het oneens met deze discussie. Bestaat er geen vrijheid van godsdienst en universele vrijheid van meningsuiting? Heeft niet ieder mens het recht om zelf te beslissen of hij wel of niet wil eten tijdens Ramadan? Juist in deze heilige maand waarin om zelfreflectie wordt gevraagd, respect voor elkaar en liefde voor je medemens, verwacht ik een opperste tolerantie van moslims. De bedoeling is dat je gereinigd van hart en ziel uit deze periode komt. Laat elkaar vrij en gebruik vooral geen geweld. Ramadan Mubarak!
