Een groot feest brak uit in het Indiase dorp Mehdiganj in Noord-India, toen de Coca-Cola fabriek aldaar werd gesommeerd de productie van 600 flessen per minuut per direct stil te leggen. Coca-Cola verbruikt te veel grondwater en overtreedt de milieuregels, oordeelde de Uttar Pradesh Pollution Control Board UPPCB.
[[{“fid”:”28811″,”view_mode”:”file_styles_artikel_halve_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_halve_breedte”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:””,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:””},”type”:”media”,”attributes”:{“class”:”styles file-styles artikel_halve_breedte media-element file-file-styles-artikel-halve-breedte”,”id”:”styles-4-0″}}]]Demonstratie tegen de Coca-Cola-fabriek in Mehdiganj in Noord-India.
De softdrinkproducent ging in beroep en mocht na twee weken de productie hervatten tot er een uitspraak is. Toch is
de gemeenschap, die zich verzet tegen Coca-Cola, niet teleurgesteld. "We zien
de tijdelijke sluiting als een overwinning", vertelt Nandlal Master, voorzitter van actiecomité Lok Samiti, over de telefoon. "De kans dat de fabriek binnenkort alsnog sluit, maar dan definitief, is heel groot."
Jaren van strijd
De inwoners van Mehdiganj en omgeving, voornamelijk boeren, zijn al veertien jaar in een hevige strijd verwikkeld met Coca-Cola. Aanvankelijk juichte de bevolking de komst van de fabriek in 1999 toe. "Het zou banen opleveren en goed zijn voor de ontwikkeling van de omgeving", zegt voorzitter Master. Inwoners stonden stukken land af voor de bouw van de fabriek in ruil voor land wat verder weg en dorpsbewoners kregen werk op het complex.
Kritische werknemers verloren hun baan en werden vervangen
door minder mondige krachten
Maar een half jaar na opening verslechterde de verstandhouding tussen Coca-Cola en de dorpsbewoners. Volgens Master kregen de boeren hun beloofde land niet. Bovendien zou de producent een stuk grond zonder toestemming hebben ‘ingepikt’. "En 150 werknemers verloren hun baan, omdat zij kritisch waren over de slechte arbeidsomstandigheden", zegt de activist. "Zij werden vervangen door goedkopere en minder mondige arbeidskrachten uit andere deelstaten."
Lood, cadmium en chroom
Daarnaast zou het afvalwater en slib uit de fabriek, dat door Coca-Cola aan de boeren als irrigatiewater en mest was aangeboden, gevaarlijk zijn voor het milieu en de gezondheid. Master: "Het afval verbrandde de gewassen en maakte de grond onbruikbaar. Boeren en kinderen die met het slib en water in aanraking kwamen, kregen brandblaren en vee werd ziek."
[[{“fid”:”28814″,”view_mode”:”file_styles_artikel_halve_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_halve_breedte”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:””,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:””},”type”:”media”,”attributes”:{“class”:”styles file-styles artikel_halve_breedte media-element file-file-styles-artikel-halve-breedte”,”id”:”styles-4-0″}}]]Nandlal Master, voorzitter van actiecomité Lok Samiti, laat zien hoe de bodem rondom de fabriek verdroogd is door watertekort.
Uit een onderzoek bleek dat er hoge concentraties lood, cadmium en chroom in het afval zaten. "Maar Coca-Cola ontkende dat er vervuild water en slib uit hun fabriek kwamen", aldus Master. Volgens hem daalde het grondwaterniveau in Mehdiganj na de komst van het frisdrankconcern met 18 tot 25 meter, waardoor boeren water tekortkomen voor het verbouwen van hun gewassen en water tegen een hoge prijs moeten bijkopen.
Landjepik
Jaren van protesten, demonstraties en juridische conflicten leverden de inwoners van Mehdiganj en omgeving weinig resultaat op. De overheid gaf nauwelijks gehoor en een rechtszaak tegen het vermeende landjepik in 1999 is nog steeds onder de rechter. Het tij keerde in 2012, toen Coca-Cola de fabriek uitbreidde. Volgens Lok Samiti gebeurde dit zonder de benodigde vergunningen en door wederom land van de gemeenschap te confisqueren. Master: "Deze keer kwam de overheid wel in actie en concludeerde na onderzoek dat het land illegaal ingenomen was en dat Coca-Cola het bezette terrein moest verlaten." Het concern ging hiertegen in beroep en mag het nieuwe deel van de fabriek niet in productie nemen zolang de rechtszaak loopt.
Milieurechtbank
Dat de Uttar Pradesh Pollution Control Board Coca-Cola in juni dwong tot sluiting, was de volgende opsteker voor de inwoners van Mehdiganj. Master: "De overheid negeert de problemen van de bevolking niet meer en komt eindelijk in actie. Het is nu de overheid versus Coca-Cola, dat verandert de zaak. De fabriek zal sluiten, daar ben ik van overtuigd."
De National Green Tribunal doet snel uitspraak ten gunste
van mens en milieu
Is de activist niet bang dat de rechtszaken weer jarenlang onder de rechter zullen blijven? "Nee, want het beroep van Coca-Cola dient bij de National Green Tribunal, een gedegen milieurechtbank die speciaal is ingesteld omdat veel milieuzaken tien tot vijftien jaar voortsleepten. Nu lopen zaken veel korter en worden uitspraken ten gunste van het milieu en de bevolking gedaan."
Meer verzet tegen Coca-Cola
Ook in andere delen van groeimarkt India staat Coca-Cola onder druk. In Kala Dera in Rajasthan eist de lokale gemeenschap dat de producent een fabriek sluit, ook vanwege watertekorten. En in Charba in Uttarakhand werd vorig jaar de bouw van een nieuwe locatie door de bevolking tegengehouden uit vrees voor milieuproblemen. Tien jaar geleden moest Coca-Cola al een fabriek in Kerala sluiten vanwege het veroorzaken van watertekorten en het dumpen van giftig afval tussen 1999 en 2004. Een onderzoekscommissie wil dat het frisdrankconcern 47 miljoen dollar compensatiegeld betaalt aan gedupeerden.
Coca-Cola India, dat de aantijgingen van Lok Samiti altijd in de media heeft ontkend, reageert niet op het verzoek voor een reactie.
Beeld: Marije Rosing