Studium Generale
Studium Generale is het podium voor lezing en debat van de Universiteit Utrecht. In de serie ‘The Next Generation’ komen onderwerpen als Groen gedrag, Feeding the world en Stad en natuur aan bod. Lezingen zijn online terug te zien.
Poolreiziger Cornelissen is de eerste spreker van de avond en vraagt zich af of mensen duurzaamheid-moe zijn. Toch puilt de zaal uit van belangstellenden. Achterin moeten mensen zelfs staan om de lezing te volgen.
Wie een bijdrage wil leveren aan een betere wereld loopt tegen vele dilemma’s aan: wat is je rol als consument, spaarder, student of werknemer? Hoe kun je invloed uitoefenen als je boodschappen doet, een mobiel koopt of over de wereld reist? Je wilt een ‘goede’ keuze maken, maar wat is die goede keuze? De vraagstukken rondom een duurzame wereld zijn complex, en hebben geen kant-en-klaar antwoord. Ook deskundigen zijn het vaak niet met elkaar eens.
Samen of alleen
De discussies over duurzaamheid blijven eindeloos lang doorgaan. Dit komt doordat we vraagstukken allemaal vanuit een ander perspectief benaderen, zegt hoogleraar Milieukunde Van Egmond, tweede spreker van de avond. “We moeten meer uitzoomen en niet blijven inzoomen op ons eigen deel. Zolang we de samenhang tussen complexe vraagstukken niet zien, doen we al snel de verkeerde dingen. Als kijker word je zicht belemmerd door je eigen waarnemingen en mindset. Als we blijven vasthouden aan onze eigen waarden kan er geen duurzame ontwikkeling plaatsvinden.”
De sprekers
Marc Cornelissen is ingenieur en avonturier. Hij bereikte op eigen kracht de Noord- en Zuidpool. Hij begon het Ben&Jerry’s Climate Change College, was woordvoerder voor het Wereld Natuur Fonds en is daarnaast directeur van ‘Cold Facts’, een programma dat poolreizigers ondersteunt bij het verzamelen van data voor wetenschappelijke programma’s.
Professor Klaas van Egmond is sinds 1995 werkzaam als bijzonder hoogleraar Milieukunde aan de Universiteit Utrecht. Hij is als buitengewoon hoogleraar verbonden aan het Utrecht Sustainability Institute. Daarnaast is hij adviseur van Triodos bank
Wat willen we eigenlijk ontwikkelen? De balans vinden tussen collectieve en individuele belangen lijkt de uitdaging te zijn. Welke aarde willen we doorgeven aan toekomstige generaties? Menig bezoeker van de avond lijkt het niet te weten en blijft angstvallig stil.
Smeltend ijs
Marc Cornelissen vraagt zich af of het verschil in de manier van denken er voor zorgt dat we niet met zijn allen door kunnen op de planeet zoals we die tot nu toe kennen. ”Er zijn verschillende denkers, de individuele denker en de denker die in een collectief denkt. Daarin moeten we elkaar vinden.” Cornelissen zag met eigen ogen hoe de wereld andere vormen aanneemt.. “Tijdens mijn poolreizen zie ik hoe ijs verdwijnt door de klimaatverandering. We moeten anders gaan denken, we moeten bij elkaar komen om samen een antwoord te vinden op dilemma’s rondom duurzaamheid. Want doen we dat nu?”
Beelden van de NASA geven weer hoe in 2007 zo’n 1 miljoen vierkante kilometer ijs verdween, dit is te vergelijken met ongeveer 27 keer de oppervlakte van Nederland.
Voor de toekomst
Volgens Cornelissen begint alles met de vrijheid om te kiezen. “Binnen de keuzevrijheid moeten we beelden creëren van wat we wél willen en niet meer van wat we niet willen. Beelden zonder verliezers. Door die positieve benadering kunnen we mensen inspireren en verleiden tot actie. We moeten terug naar rakende eenvoud en inspirerende simpelheid.` Volgens Van Egmond moeten we `tegels lichten`, laten zien wat er speelt. “Het perspectief moet veranderen en de nieuwe media zullen hierin een grote rol spelen. Krachten moeten gebundeld worden om duurzaamheid meer op de voorgrond te plaatsen. Bewustwording van de urgentie van duurzaamheid en van de manier waarop we door gekleurde brillen naar de wereld kijken. Dan komt die kanteling”.
Beeld: Marc Cornelissen