Braziliaanse vrouwen zijn machocultuur spuugzat

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Beatriz heet ze. Ze is 16 jaar oud. Ze is verkracht door 33 mannen. Het is een wonder dat ze nog leeft. De gebeurtenis is vreselijk geweest, getuige videobeelden van het bebloede en bewusteloze meisje die de daders op het internet plaatsten. Justitie heeft de zaak in onderzoek en volgens de dienstdoende officier van justitie is verkrachting al bewezen. Er zijn tot nu toe twee mannen aangehouden en tegen nog eens vier loopt een arrestatiebevel.

Afschuw maar ook kritiek – ze heeft het opgezocht, ze ging met de verkeerde mannen om, ze had op haar dertiende al een kind en ze zou aan groepsseks hebben gedaan – vallen Beatriz ten deel. Heel Brazilië is in rep en roer. In veel steden zijn vrouwen – en in mindere mate mannen –  de straat opgegaan om te protesteren. Tegen wat er met Beatriz gebeurde, en tegen wat ‘de cultuur van verkrachting’ wordt genoemd.

Mannen in Brazilië worden nog steeds opgevoed met het idee dat ze superieur aan vrouwen zijn en dat ze dus met vrouwen kunnen doen wat ze willen. Vrouwen die seks willen en meerdere vriendjes hebben zijn piranhas, sletten.

“Het is niet makkelijk”, verzucht Kate Lane, die op haar school les geeft aan kinderen tussen de zes en twaalf jaar. “Zelfs bij deze jonge kinderen merk ik al hoe hun omgeving, thuis, televisie, de straat, hen beïnvloedt, maar wij proberen op school tegen de stroom op te roeien.” “Laat me jullie iets vertellen. We schieten er niks mee op om onze afschuw uit te spreken over geweld tegen vrouwen en tegelijkertijd meisjes te blijven verbieden om in een short naar school te gaan. ‘Ah, maar school is daar geen plek voor.’ ‘En waarom?’ ‘Omdat het een plek van respect is.’ Klaar, kunnen we weer opnieuw beginnen. Goeiemorgen, machowereld!” Aldus lerares Kate Lane (32) uit Rio de Janeiro.

Stereotypen

Demonstranten zijn bezig spandoeken aan het maken, in het centrum van Rio. Foto: Wies Ubags

“Niemand voedt de jongens op om verkrachters te worden, maar wél om zich de meerdere te voelen”, schrijft de journaliste Viviane Alt in het blad CartaCapital: “Als iemand een schuiver maakt, zegt iedereen ‘Het is natuurlijk weer een vrouw geweest. Op televisie, in de bierreclame, in de soapserie, overal zien we stereotypen van vrouwen. De vrouw moet mooi, bescheiden, en graag thuis zijn.” Met deze  laatste woorden maakt ze een toespeling op Marcela Temer, de vrouw van Brazilië’s interim-president Michel Temer, die op een huisvrouw-achtige manier in het weekblad Veja werd neergezet. Dit tot grote hilariteit van alle vrouwen die zich niet in dat beeld herkennen en er op sociale media de spot mee dreven.

Michel Temer werd president toen de socialistische presidente Dilma Rousseff op 12 mei door de Senaat werd geschorst vanwege boekhoudkundige truukjes met de begroting. Hij was haar vice-president en nam het roer over, in afwachting van een beslissing over de al dan niet definitieve afzetting van Rousseff.

Alleen maar oude witte mannen

Was haar regering al niet erg progressief als het om vrouwenrechten en rechten van seksuele minderheden gaat, onder Temer is de klok in Brazilië werkelijk achteruit gegaan. Hij benoemde in zijn 22-koppige kabinet louter (oudere) witte mannen. Onder hen een diep gelovig lid van een Pinkstergemeente die de evolutietheorie verwerpt en gelooft dat God de wereld in zes dagen geschapen heeft.

Eerst zou hij minister van wetenschap worden. Na ongeruste protestgeluiden in de pers werd het toch maar handel. De eerste vrouw die in het kabinet mocht aantreden is een staatssecretaris van vrouwenzaken, maar komt uit evangelische hoek en is tegen abortus, ook in het geval van verkrachting. Volgens de huidige wetgeving in Brazilië mag een vrouw een abortus ondergaan als ze is verkracht.

Plek van de vrouw is waar zij wil! Foto: Wies Ubags

Liefhebben zonder bang te zijn

De demonstraties die na de verkrachting van de 16-jarige Beatriz worden gehouden zijn dan ook tegelijkertijd demonstraties tegen de interim-regering van Michel Temer. Een veel gebruikte slogan is Amar sem Temer, dat in het Portugees twee betekenissen heeft. Liefhebben zonder Temer, maar ook liefhebben zonder bang te zijn.

De schuld is niet van de vrouw, maar van de verkrachter, maakt niet uit wat ze aan heeft of waar ze is op het moment dat het gebeurt, zo geven de demonstranten met spandoeken en slogans te verstaan. “Het merendeel van de verkrachtingen gebeurt thuis en het slachtoffer is een minderjarige”, riep een demonstratieleidster door de megafoon op een grote protestbijeenkomst in Rio.

We zijn geboren in een onderdrukkend systeem dat haat predikt, maar het is aan ons om dat te veranderen

Kate Lane discussieerde een hele les met een klas over respect voor vrouwen nadat een jongen naar haar borsten had gegrepen omdat ze een decolleté had en ‘er dus om had gevraagd’ volgens haar leerling. Aan het eind van de les bood hij zijn excuses aan.

Ze schreef een open brief aan haar leerlingen: “Ik weet zeker dat jullie tegen geweld zijn tegen vrouwen, homo’s, zwarten, of welke persoon dan ook. Ik weet zeker dat jullie niemand de schuld willen geven die iets is aangedaan en zeker niet een vrouw die iets is aangedaan door meer dan 30 mannen. Het is niet jouw schuld, noch van je ouders, van je moeder, van niemand. We zijn geboren in een onderdrukkend systeem dat haat predikt, maar het is aan ons om dat te veranderen.”


Bekijk hieronder hoe Braziliaanse vrouwen de straat op gaan om te protesteren tegen de heersende cultuur van verkrachting;
[[{“fid”:”48312″,”view_mode”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”fields”:{“format”:”file_styles_artikel_volle_breedte”,”field_file_image_title_text[und][0][value]”:”Braziliaanse vrouwen protesteren tegen de verkrachtingscultuur”,”field_file_image_alt_text[und][0][value]”:”Braziliaanse vrouwen protesteren tegen de verkrachtingscultuur”},”type”:”media”,”attributes”:{“alt”:”Brazilian women protest ‘culture of rape’”,”style”:”height:327px; width:581px”,”class”:”file-file-styles-artikel-volle-breedte media-element”}}]]

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons