Hij moet heel voorzichtig zijn, benadrukt Jacob Huang. De drijvende kracht achter Ai Bai, een landelijke belangenorganisatie voor homoseksuelen in China, wordt door de autoriteiten scherp in de gaten gehouden. Want hoewel homoseksualiteit niet meer illegaal is in het Aziatische land, leiden de meeste gays, lesbo’s en transseksuelen een bijna schizofreen bestaan.
‘Geestesziekte’
Ten tijde van de Communistische Partij was homoseksualiteit verboden in China. Hoewel het in 1997 officieel legaal verklaard werd, spraken leiders in die tijden nog steeds van een ‘geestesziekte’. Pas in 2001 ging er ook een streep door dat standpunt. Toch is er in de praktijk veel hetzelfde gebleven, stelt de 25-jarige inwoner van hoofdstad Beijing.
Omdat we in de gaten gehouden worden door de politie, werken we altijd ‘low key’
De organisatie wordt vaak bezocht door de politie, zegt Huang in het kantoor van Ai Bai, dat ‘pure liefde’ betekent. “Ze stellen simpele vragen. Het gaat er om dat we beseffen dat we in de gaten worden gehouden. Niemand schiet er iets mee op als we in de problemen komen, dus we werken ‘low key’.”
Een kwestie van een lange adem
Het contact met de autoriteiten is ook cruciaal, benadrukt hij. “We mogen bepaalde zaken wel. Bijeenkomsten organiseren, meepraten over zaken die homo’s aangaan. We worden heel langzaam serieuzer genomen. Maar het is wel een kwestie van een lange adem, van veel geduld. Soms moeten we op onze tong bijten, officials naar de mond praten om geen moeilijkheden te krijgen.”
Toch, zo voegt hij er trots aan toe, voor Chinese begrippen hebben ze al veel bereikt. “Hiv en aids werd voorheen volledig toegeschreven aan homo’s, en het werd ontkend dat het in de Chinese maatschappij speelde. Dat is in ieder geval niet meer het geval, en daar hebben wij wel aan bijgedragen.”
Van het park naar de App
Ai Bai brengt – vooral online – een mix van nieuws, literatuur, informatie over gezondheid, en artikelen over de homobeweging in China. Wie wil, kan hier ook persoonlijk terecht voor steun en advies. Al weten jongeren anno 2014 vooral heel goed de weg naar het internet te vinden.
Ze accepteerde het, en dat klinkt heel bemoedigend, omdat je kunt zeggen dat ze meer om mij geeft dan om de ‘eer van de familie’
“Dat heeft het wel makkelijker gemaakt. Niet alleen om meer te weten te komen, ook om andere homo’s te ontmoeten. Voorheen ontmoetten ze elkaar in de late uren in donkere parken, in badhuizen voor mannen, of in sommige bars. Nu kunnen ze elkaar online ontmoeten, er zijn – ook in China – legio App’s daarvoor.”
‘Chu Gui’
Hoewel hij pas 25 is, had hij dat voordeel nog niet bij zijn ‘chu gui’, wat letterlijk vertaald ‘uit de kast komen’ betekent. “Ik heb het bij mijn ouders heel voorzichtig aangepakt. In China is een groot gebrek aan goede informatie. Veel mensen, vooral ouderen, hebben geen idee wat homoseksualiteit inhoudt. Ze weten niet dat het bestaat, of denken dat het een aandoening is die je kunt behandelen. Ik heb mijn ouders daarom eerst informatie laten lezen.”
Op een gegeven moment hadden ze wel een vermoeden. “Toen heeft mijn moeder het me op de man af gevraagd. Ik kon niet meer terug. Ze reageerde rustig, gooide niet met spullen en begon ook niet te huilen. Ze accepteerde het, en dat klinkt heel bemoedigend, omdat je kunt zeggen dat ze meer om mij geeft dan om de ‘eer van de familie’.”
Gezichtsverlies
In de Chinese maatschappij is het immers zeer belangrijk om niet je ‘gezicht’ te verliezen. “Ik ben er ook blij mee, maar het is wel zo dat alleen mijn ouders ervan weten en verder niemand van de familie. En soms zeggen mijn vader en moeder nog steeds dat ik, over een jaar of twee, zou moeten trouwen. Met een meisje dus.”
