Hoe verhouden we ons anno 2016 tot seks?

Seksuele revolutie

De avond trapt af met een filmpje over de seksuele revolutie die Nederland onderging in de jaren 60, eigenlijk nog ‘maar’ zo’n vijfenvijftig jaar geleden. Met name door de maatschappelijke acceptatie van de anticonceptiepil wordt de vrouwenemancipatie sterk gestimuleerd. Ook bijzonder is de vroege acceptatie van homoseksualiteit in Nederland, ontstaan door Nederlandse kunstenaars en schrijvers die al vroeg uit de kast komen. De tolerante seksuele cultuur ontstaat door een open vorm van seksuele voorlichting, waarin Rutgers een grote rol heeft gespeeld.

Nederland preutser?

Gespreksleider van de avond is Petra Stienen. Stienen is politica (D66), arabist en commentator. Zij ontvangt aankomende maart de Aletta Jacobsprijs vanwege ‘haar vermorgen om de stem van vrouwen, binnen en buiten Nederland, via haar werk door te geven en te versterken’. Het valt haar op dat Nederlanders altijd denken het goed voor elkaar te hebben op seksueel gebied, maar toen zij na een lang verblijf in buitenland terugkwam in Nederland, ze het gevoel had dat het hier toch een tikje preutser is geworden. “Het is toch minder makkelijk omkleden bij het zwembad enzo.” Een vragenrondje met de zaal leert dat de meerderheid van de aanwezigen van mening is dat Nederland in de afgelopen jaren preutser is geworden. Maar dat de rest van de wereld zeker iets kan leren van de Nederlandse seksuele mores, en dan vooral op het gebied van openlijk praten over seksualiteit.

Tafeldame Ellen Laan (seksuologe) merkt op dat zij ook vindt dat Nederland de laaste jaren preutser is geworden. “Het gaat nu vooral om dat ene trucje, penetratie. Seks is overal, maar ik mis de sensualiteit, de opwinding. Seks is verengd. Dat is vooral slecht nieuws voor meiden en vrouwen.” Tofik Dibi, ex-politicus GroenLinks en onlangs uit de kast gekomen, merkt op dat hoe begrensder een omgeving is (op het gebied van seksualiteit), hoe grenzelozer mensen geneigd zijn zich te gedragen. Hij verzweeg zijn seksuele geaardheid lang omdat hij het gevoel had te moeten kiezen tussen zijn geaardheid en zijn familie en vrienden. “Die woorden, hè, ‘coming out’, uit de kast komen. In mijn boek hekel ik dat concept. Het is volgens mij bedoeld zodat hetero’s minder verward zijn over wie het met wie doet .”

Goed geregeld in Nederland

Na de constatering dat Nederland inderdaad preutser is geworden, is het tijd te filosoferen over wat er nou echt heel goed geregeld is in Nederland. Waar mogen we trots op zijn? Volgens seksuologe Ellen Laan is dat onze aandacht voor seksuele minderheden. Tofik Bibi is vooral trots op de openheid over homoseksualiteit. “Nederland kan een rol spelen in het decriminaliseren van homoseksualiteit over onze eigen grenzen heen. Maar je moet goed nadenken over het exporteren van onze waarden, en de woorden die je daarbij gebruikt. Het zijn hele sensitieve onderwerpen.”
Willem Bosch, ook tafelheer vanavond en scenarioschrijver van onder andere ‘Van God Los’ en ‘Feuten’, merkt op dat je hier in Nederland kan zijn wie je wilt zijn, en dat is een groot goed. “Maar, als je transgender bent, moet je dat ook blijven. Je mag de transformatie maken, maar mag niet halverwege blijven steken. Hokjesdenken blijft volhardend.”
Tafelronde 1: Ellen Laan, Willem Bosch, Tofik Dibi. 

Geluk dat we in Nederland wonen

De microfoon is voor Stientje van Veldhoven, Tweede Kamerlid D66. “In mijn land kan ik zelf een keuze maken over mijn lijf. In mijn lijf gebeurt wat ik wil. Globaal gezien krijgt een op de drie (!) vrouwen te maken met seksueel geweld. In arme gezinnen gaan twee keer zoveel meisjes niet naar school als in rijkere gezinnen. Wij hebben zoveel geluk dat we in Nederland wonen! Het is bijzonder dat we als vrouw kunnen besluiten over onze eigen vruchtbaarheid. We hebben verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat we seksuele rechten van vrouwen en meisjes in de hele wereld waarborgen.” Van Veldhoven besluit haar passionele verhaal met de wens om op Internationale Vrouwendag aanstaande 8 maart een pakket aan te bieden aan minister Ploumen getiteld ‘Empowering Women’, waaruit de noodzaak blijkt dat vrouwen wereldwijd hun eigen seksuele vrijheid kunnen beleven.  Iedereen die daar ideeën voor heeft of aan bij wil dragen, is van harte welkom.

Er volgt een levendig intermezzo van Mounir Samuel (Nederlands politicoloog, publicist, Midden-Oostencorrespondent en auteur, die tot tot 2015 bekend stond als Monique Samuel), die een korte show weggeeft waarin hij vertelt over de verschillende vrouwen die hij op haar reizen ontmoette: “In landen waar liefde begrensd is, is juist zo veel lust! En in landen waar de liefde vrij is, zijn mensen toch vaak bang. Mijn Nederlandse vriendinnetjes waren altijd zo planmatig, niet vrij. Grenzen zijn even futiel als lijnen op een kaart.” ‘Mo’ vindt aanranding een universeel probleem, geen etnisch probleem. “Maar er zit meestal wel een piemel aan”.

Tafelronde 2: Brenda Barteling, Mounir Samuel, Ton Coenen, Babah Tarawally

Dan komen drie nieuwe gasten aan tafel geschoven. Voor Babah Tarawally, die van Sierra Leone naar Nederland vluchtte en hier nu werkt als schrijver en trainer, was het een zege, die assertieve Nederlandse vrouwen. “Ik dacht dat ik in de hemel terecht was gekomen!” Toen hij Friesland in wandelde vonden de vrouwen dat fantastisch, maar realiseerde hij zich dat hij hoofdpijn was voor de mannen. Hij schreef vandaag, op Valentijnsdag, een column op OneWorld Love, waarin hij indirect de rechtse mannen dist, en zichzelf een testosteronbom noemt.

Brenda Bartelink, religiewetenschapper: “Religie kan stimulerend zijn voor seksualiteit. Religie is van mensen, het is geen vaststaand iets. Via religieuze leiders kan je invloed uitoefenen. Dialoog zoeken via wat in bijbel of koran staat. Het was voor mij echt een eye-opener dat religie heel stimulerend kan werken in het verkrijgen van seksuele rechten!”

Kijken naar de rol van mannen

Ton Coenen, de kersverse directeur van Rutgers, begon net met zijn nieuwe functie toen ‘Keulen’ gebeurde. “Wat mij opviel in het hele verhaal is dat seksueel geweld niks met vluchtelingen te maken heeft. In Nederland krijgt vier van de tien vrouwen in haar leven te maken met seksueel geweld, het probleem is heel dichtbij. Van daaruit moeten we kijken naar onze cultuur, gender, en de rol van mannen.” Mounir beaamt dat seksueel geweld een universeel probleem is, en geen ethnisch probleem. “Maar er zit meestal wel een piemel aan! Seksueel geweld kent geen kleur, maar heel vaak wel een geslacht.”

Wat hebben we vanavond geleerd?

• Nederland is de afgelopen jaren preutser geworden
• Seks gaat nog te veel over alleen de penetratie, dat is jammer
• Zowel mannen als vrouwen lijden onder de prestatiecultus
• We blijven te veel hokjesdenken, zelfs als we het over bijvoorbeeld transgenders hebben
• Mannen moeten ook rolmodellen hebben, mannen moeten betrokken worden bij problemen rondom seksueel geweld tegen vrouwen
• Het is een groot goed dat vrouwen in Nederland zoveel zelfbeschikking over het eigen lijf hebben
• Het zoeken naar de juiste woorden, om contact te maken met een andere cultuur moet je de dialoog aangaan.
• Seksuele voorlichting staat aan de basis van het ontwikkelen van een gezonde believing van seksualiteit
• Als je culturele gebruiken zoals vrouwenbesnijdenis wilt stoppen, moet je echt inzicht hebben in de andere cultuur, vanuit die cultuur het probleem aanpakken
• Seksueel geweld kent geen kleur
• Religie kan ook heel stimulerend werken in verkrijgen van seksuele rechten
• Echte lekkere seks gaat ook om warmte, liefde en sensualiteit

Dan vertelt Petra Stienen dat de zaal dicht gaat, en de bar open. En de mensen verlaten de zaal en storten zich op het laatste restje Valentijnsdag.

Zelf kijken? Hier zie je de bijeenkomst via de stream: