De eerste feministische regering ter wereld
“Het overkoepelende principe is dat iedereen, ongeacht iemands geaardheid, recht heeft op werk, een gebalanceerd carrière en familieleven en op een leven zonder angst, misbruik of geweld.” Dat is het eerste en belangrijkste statement van de website van de Zweedse overheid over geslachtsgelijkheid. Zweden scoort hoog in de Global Gender Gap Index, noemt zich officieel de eerste feministische regering ter wereld en sinds vorige week wordt het boek “We should all be feminists” van Chimamanda Ngozi Adichie in Zweden onder scholieren in de 2e klas verspreid.
Gelijkheid voor de wet, op de werkvloer en in de kerk
Zweden is een land dat erg is gefocust is op geslachtsgelijkheid, zowel in de samenleving als in de cultuur. Het voerde als het eerste land ter wereld wetgeving op het gebied van geslachtsgelijkheid in. Hiermee behoort het al lange tijd tot de meest gelijke landen ter wereld: nummer 4 op de Global Gender Gap Index, een ranglijst gebaseerd op metingen over geslachtsgelijkheid van het World Economic Forum. Zweden scoort hoog in bijvoorbeeld de politieke sector, waar momenteel 12 van de 24 ministers vrouw zijn. De helft van de docenten is vrouw, zowel in het basis, middelbaar als hoger onderwijs. Ook promoveren gelijke aantallen mannen en vrouwen aan de universiteit. In de Zweeds katholieke kerk is 45 procent van alle priesters een vrouw en momenteel is zelfs de aardsbisschop van het land een vrouw.
Uniek: minister voor geslachtsgelijkheid
De wetgeving in Zweden gaat nog verder dan dat. Momenteel is er zelfs een minister voor geslachtsgelijkheid en een budget waar alle ministeries aanspraak op mogen maken om hun feministische standpunt te realiseren in de praktijk. De minister is verantwoordelijk om gelijkheid te promoten en bij alle nieuwe wetten die worden ontworpen te controleren of ze geen ongelijkheid creëren. Daarnaast heeft de hele Zweedse regering de taak om de verdeling van mannen en vrouwen te waarborgen op alle gebieden in de maatschappij. Vrouwen moeten volgens de Zweedse wetgeving dezelfde kansen hebben als mannen om de maatschappij en hun eigen leven vorm te kunnen geven. Beide ouders delen daarom 480 vrije dagen ouderschapsverlof, een verlof dat als eerste ter wereld in Zweden werd ingevoerd in 1974.
Pittige quota voor gelijkheid
Hoewel het land op veel gebieden hoog scoort is het nog niet tevreden. De regering kaart op hun eigen website bijvoorbeeld aan dat het een probleem is dat mannen veel meer verdienen dan vrouwen: “Het is belangrijk om de inkomensverschillen tussen mannen en vrouwen kleiner te maken.” De overheid vindt dat vooral het bedrijfsleven moet worden aangepakt, waar nog steeds 71 procent van de hoogste posities wordt bezet door mannen. Als in 2016 niet minimaal 40 procent van de bestuursposten in het bedrijfsleven wordt vervuld door een vrouw wil de overheid nieuwe wetten aannemen die quota’s op het aannemen van mannen stellen. De Zweedse regering doet dit niet alleen omdat het rechtvaardig is voor vrouwen, maar ook omdat ze er van overtuigd is dat dit goed is voor de ontwikkeling van het land. “Geslachtsgelijkheid is een recht, maar het is ook een belangrijke voorwaarde voor economische groei, de ontwikkeling van de arbeidsmarkt en het welzijn van de Zweedse bevolking”, meldt de site van de Zweedse overheid.
Chimamanda Ngozi Adichie
Gelauwerd in de Verenigde Staten
Ook in het Zweedse onderwijs wordt het gedachtegoed over gelijkheid gepredikt. Het boek “We should all be feminists” van de Nigeriaanse schrijfster Chimamanda Ngozi Adichie wordt sinds begin deze maand uitgegeven in het Zweeds. In het boek legt ze uit waarom feminisme iedereen aangaat en niet alleen een roep van vrouwen voor gelijkheid is. Adichie is opgegroeid in Nigeria, maar studeerde in de Verenigde Staten waar ze tevens verschillende prijswinnende romans en verhalen publiceerde. Door The New Yorker werd ze in 2010 verkozen tot een van de meest belangrijke fictieschrijvers onder de 40 jaar en in 2015 verkoos Time Magazine haar tot een van de honderd meest invloedrijke mensen ter wereld.
Beyoncé – ***Flawless ft. Chimamanda Ngozi AdichieDe tekst van het boek “We should all be feminists” is eigenlijk een TED-talk van Adichie die ze gaf in 2009. Het YouTube filmpje van haar betoog is al meer dan twee miljoen keer bekeken. Beyoncé verwerkte een deel van Adichie’s toespraak in het nummer “***Flawless”. Beyoncé zegt te zijn geïnspireerd door de toespraak, vooral door het stuk waarin Adichie zich afvraagt waarom er van meisjes wordt verwacht dat ze op latere leeftijd trouwen, terwijl die vraag bij jongens veel minder een rol speelt als zij carrière maken. Ook samplede Beyoncé een gedeelte waarin Adichie praat over de competitiedrang die wordt gecreëerd onder meisjes voor de aandacht van mannen. Bovendien quote Beyoncé in haar eigen tekst een aantal keer uit Adichie’s toespraak over feminisme.
Zweedse jongeren moeten meer praten over feminisme
Sinds vorige week wordt haar boek gratis uitgedeeld aan iedere 16-jaar oude student in Zweden. Dit is een initiatief van de Zweedse Vrouwen Lobby, de VN-associatie in Zweden en andere feministische organisaties in Zweden. Ze hopen hiermee gesprekken over feminisme op gang te brengen en uiteindelijk een nog gelijker verdeelde samenleving te krijgen. Clara Berglund, de voorzitter van de Zweedse Vrouwen Lobby schrijft in een officieel statement over de actie: “Dit is het boek waarvan ik zou willen dat al mijn klasgenoten het hadden gelezen toen ik zelf 16 was. Het is een cadeau voor alle scholieren in de 2e klas, maar het is voornamelijk een gift voor onszelf en toekomstige generaties.” Naast het boek deelt de organisatie ook lesvoorstellen en richtlijnen voor discussies over feminisme uit aan scholen en leraren.
