We moeten het even hebben over ons koningshuis. En dit wordt geen gezellige column. Deze column gaat over het afschaffen van de monarchie. Koning, koningin, leuke prinsesjes: we moeten de hele bups onttronen. En wel hierom: een koningshuis is de meest pure vorm van geïnstitutionaliseerde ongelijkheid.
Wie in Nederland een uitkering wil ontvangen, moet aan allerlei strenge voorwaarden voldoen. Om het minste of geringste word je gekort. En zelfs als dat niet gebeurt, is er een dikke kans dat je te weinig geld overhoudt om genoeg eten te kopen. De Oranjes hebben zulke zorgen niet.
Onze koning krijgt een jaarlijkse uitkering van een kleine miljoen euro. Daarnaast krijgt hij 5 miljoen uit de staatsruif om zijn personeel en huizen van te betalen – want stel je voor dat je van die miljoen zelf je huur moet ophoesten! Kroonprinses Amalia heeft als ze straks 18 is recht op ruim anderhalf miljoen; bijna drie ton voor haar kroonprinsesselijke arbeid en de rest voor woonkosten en beveiliging. Ik gok dat als zij straks stages gaat lopen bij ‘gave bedrijven’, ze geen formulieren hoeft in te vullen om haar stagevergoeding met haar uitkering te laten verrekenen.
“Onze grondrechten zijn ondergeschikt aan het gerief van de vorst
Toch is het gebruikelijk om de gezelligheid van de koning boven de vrijheid van meningsuiting te plaatsen. Activist Abulkasim Al-Jaberi werd in 2015 gearresteerd omdat hij ‘fuck de koning’ had geroepen. Tijdens de kroning van Willem-Alexander in 2013 pikten agenten Joanna van der Hoek uit de menigte omdat ze een bordje omhoog hield met ‘ik ben geen onderdaan’. Tijdens het bezoek van de koning en koningin aan Sas van Gent moest een lid van het Nieuw Republikeins Genootschap zijn bordje met ‘Geen monarchie maar democratie’ inleveren bij de politie.
Een journaliste die daarna de proef op de som nam met een monarchie-kritische spandoek in Baarn, waar de koning een nieuw schoolgebouw kwam openen, werd gearresteerd voor het verstoren van de openbare orde. De agent wilde er ‘een gezellige middag van maken’ en stopte haar in een politiebusje, nog voordat haar protest was begonnen. We leven dus in een vrij land, behalve als de koning even zijn momentje pakt; dan zijn onze grondrechten ondergeschikt aan het gerief van de vorst.
Nog zo’n dingetje: de ongecontroleerde politieke invloed van de koning en koningin. Normaal gesproken geven we, zoals dat een democratie betaamt, mensen zulke macht alleen als ze daarvoor verantwoording schuldig zijn aan het parlement en dus het volk. Mochten ze er onverhoopt een potje van maken, dan kunnen ze naar de Tweede Kamer worden geroepen, alwaar ze stevig aan de tand worden gevoeld en zo nodig naar huis gestuurd. Zo niet onze vorst en vorstin. Zij zijn onschendbaar.
“In plaats van we ons massaal te verzetten tegen geïnstitutionaliseerde ongelijkheid, vieren we die
Dus als de koning op handelsmissies aanpapt met mensenrechten schendende regimes, of jolig een biertje drinkt met de toch-wel-dictator-van-Rusland, of als koningin Máxima een gezellig onderonsje heeft met de Saoedische kroonprins die verdacht wordt van de brute moord op een kritische journalist, dan doen we daar precies geen bal aan.
In plaats van dat we ons massaal verzetten tegen deze stuitende geïnstitutionaliseerde ongelijkheid, vieren we die, met vlaggen aan de gevel en oranje linten in het haar. Waarom? Eigenlijk is dit hele majesteitsgebeuren alleen te verkroppen als je ergens wel akkoord bent met de gedachte dat sommige mensen – koninklijke mensen – van nature beter zijn dan andere.
Persoonlijk vind ik dat idee niet acceptabel. En ik wil het al helemaal niet belichaamd zien in mijn staatshoofd. Dus dit is mijn voorstel: we houden de oranje tompoezen en de vrijmarkt, de rest schaffen we onmiddellijk af. Fuck de monarchie. Leve de republiek.
Deze column verscheen eerder op OneWorld.nl op 5 mei 2021.
