Zon houdt melk koel

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Boeren in Ethiopië kunnen aan de slag met een een op zonne-energie werkende melkkoeler. Met deze uitvinding proberen onderzoekers van de Universiteit Wageningen de soms grote melkverliezen die boeren lijden, te verminderen.

“Kleine melkboeren in ontwikkelingslanden hebben geen toegang tot elektriciteit, daarom kunnen ze de verse melk die ze in de middag hebben gemolken niet koelen.” Zo blijft in de warme tropen de melk niet zo lang goed. Al de volgende dag kan de melk zo in kwaliteit zijn gedaald, dat die wordt geweigerd door afnemers. “Dat is voedselverspilling en kapitaalverlies. De melkkoeler maakt daar een eind aan”, zegt Olga van der Valk van LEI Wageningen UR.

Zij leidt het driejarig project Solar Cooler, onder de vlag van de Stichting Base of the Pyramid Innovation Center (BoP). Nederlandse boeren en landbouwspecialisten kunnen binnen dit programma bijdragen aan de ontwikkeling van landen met lage inkomens. Het bedrijf Mueller BV uit Assen is de bedenker van de melkkoeler. Er gaat zo'n 320 liter melk in, verdeeld over acht kleine melkbussen. “Overdag maakt het apparaat ijs, waarmee ’s nachts de melk koel kan worden bewaard. Hierdoor kan melk van ’s avonds gemolken vee zonder problemen de andere dag worden verhandeld”, zegt Peter Fopma van Mueller.

Het prototype staat in een dorp 130 kilometer van de hoofdstad Addis Abeba. Na oplossing van wat technische hobbels en kleine aanpassingen is eind dit jaar de melkkoeler marktrijp, aldus Fopma. “We willen zoveel mogelijk lokale onderdelen gebruiken in een systeem dat een lokale techneut snapt en kan repareren”.

De introductie ging gepaard met kinderziektes. “In het begin hadden de boeren niet door dat de bak voor de melkbussen met water gevuld moet zijn om tot ijsvorming te komen”, zegt Van der Valk. “En wanneer de zon weg was zette men het apparaat uit om energie te sparen, maar dat werkt juist niet. Je leert zulke problemen pas kennen op het moment dat je met het veldexperiment ook gebruikersinfo terug krijgt. Daarom is het van belang zo snel mogelijk een prototype in het veld te zetten om uit te testen”.

De machine kan binnen twee uur melk van 37m naar 4 graden Celsius koelen, dat voorkomt bacteriegroei. Kostprijs ligt rond de zesduizend euro, vooral door de prijs van zonnepanelen. Dat bedrag moet worden opgehoest door veertig tot vijftig boeren die per dag gemiddeld zeven liter leveren. Ook een zuivelcoöperatie en de kleine melkfabriek investeerden in het project. Van der Valk legt uit, dat het belangrijkste punt voor de boeren is, dat zij hun melk niet meer lokaal hoeven te verkopen, maar ook tegen hogere prijzen kunnen kwijt kunnen bij een zuivelfabriek. Zij heeft de markt, het netwerk en de hele melkketen in Ethiopië in kaart gebracht. Op basis daarvan bracht zij de boeren, de melkverwerker en de fabrikant van het koelsysteem met elkaar in contact.

Nu gaat maar vijf procent van de nationale melkproductie naar de zuivelfabriek. Dat aandeel zal groeien door de melkkoeler, verwacht Van der Valk, omdat er vanuit de stad steeds meer vraag is naar yoghurt en kwark. Nederlandse bedrijven, die al flinke ervaring hebben met zuivel, kunnen hier dus handig op inspelen.

Er is veel vraag naar de melkkoeler op zonne-energie, niet alleen vanuit Ethiopië maar ook uit Kenia, Nigeria, Brazilië en India. Uit Ethiopië is tevens interesse getoond voor het koelsysteem vanuit de visserijsector.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons