Accountant Finance Document Business Office Tax
Klimaat

Limits to lithium?

Lithium is de nieuwe aardolie. Het lichte metaal is onontbeerlijk in de krachtige batterijen die de energietransitie mogelijk maken. Maar is er genoeg? En kunnen we de productie op tijd opschalen om aan de sterk toenemende vraag te voldoen?

Door 25 januari 2019
schone energie
Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee

Tekort aan lithium voor batterijen

'Elektrische auto minder duurzaam dan hybride'

Lees hier over Miedema's onderzoek:

Over de antwoorden op die vragen lopen de meningen nogal uiteen. Vorige week promoveerde Jan Hessels Miedema aan de Rijksuniversiteit Groningen op een onderzoek waaruit onder meer naar voren kwam dat het waarschijnlijk duurzamer is om in te zetten op auto’s met een hybride aandrijving, dan op volledig elektrische auto’s. Miedema’s redenering daarachter was dat er onvoldoende lithium geproduceerd zou worden om alle wagens die er de komende decennia volgens de voorspellingen bij gaan komen – volgens Miedema tot 2050 zo’n 150 miljoen extra auto’s in Europa – volledig elektrisch aan te drijven. Daar zijn namelijk veel grotere batterijen voor nodig en die bevatten veel meer lithium.
Nog voor Miedema zijn verdediging was begonnen, kreeg zijn onderzoek op Twitter de wind van voren van Auke Hoekstra, die als onderzoeker verbonden is aan de Technische Universiteit van Eindhoven. Hoekstra vond dat Miedema’s onderzoek “zuurstof gaf aan de limits to lithium mythe”.

Bron: twitter.com
Hoekstra’s boodschap kwam er kort gezegd op neer dat er ruim voldoende winbare lithium op aarde is om alle voor de energietransitie benodigde accu’s (en méér!) te maken. Het idee dat er niet genoeg lithium op aarde zou zijn was volgens hem een mythe die afkomstig was van ene William Tahil die Hoekstra een ‘fraud’ – een frauduleuze onderzoeker – noemt. Tahil heeft inderdaad nogal rare publicaties op zijn naam staan, waaronder een die stelt dat de torens van het New Yorkse World Trade Centre in 2011 instorten doordat er een nucleaire explosie in de kelder had plaatsgevonden. Ook Tahils verhaal over de beperkte hoeveelheid winbare lithium is volgens Hoekstra meermaals ontkracht maar blijft evenwel steeds weer de kop op steken.

Genoeg te winnen

Dus hoe zit het nou? Hebben we genoeg lithium voor onze batterijen, of komen we tekort? Allereerst is het van belang te benadrukken dat Miedema nooit heeft gezegd dat er in absolute zin een tekort is aan lithium. Wel maakt hij zich door de enorme vraag zorgen over de korte termijn. En ook Auke Hoekstra is het niet pertinent oneens met Miedema’s conclusies: “Even hypothetisch: àls er op de een of andere manier een tekort aan lithium zou ontstaan – wat ik onwaarschijnlijk acht – is het geen slecht idee om de wel beschikbare lithium te verdelen over meer kleinere batterijen, in plaats van het te concentreren in een paar grote.”

Dat zit zo: de zogenaamde plug-in hybride auto’s kunnen maar een kort stukje – bijvoorbeeld 50 of 100 kilometer – rijden op de elektriciteit die ze ‘getankt’ hebben. Daarna schakelen ze over op een traditionele benzinemotor. Maar omdat de meeste ritten in Nederland kort zijn – gemiddeld 30 kilometer per dag – rijden ze met die kleine batterij dan toch het grootste deel van hun kilometers elektrisch.

Volledig elektrische auto’s stoten daarentegen helemaal geen broeikasgassen uit als ze rijden. Maar om een bruikbare actieradius – de afstand die je op een volle batterij kunt rijden – te hebben, moet een volledig elektrisch aangedreven auto een veel grotere batterij hebben. En die bevatten veel meer lithium.

Miedema betoogde dus dat, àls er een tekort zou ontstaan, het slimmer was een heleboel auto’s een beetje lithium te geven in plaats van een paar heel veel. En dat snijdt hout, beaamt ook Hoekstra, aangezien veruit de meeste ritjes die we maken minder dan 30 kilometer lang zijn.

Mythe of feit

Jacht op het witte goud

Lees meer over de Chileense lithiumwinning:

Maar is er een kans dat er een lithiumtekort ontstaat? Het kan, maar het is niet waarschijnlijk. Zeker is dat er voorlopig ruimschoots voldoende winbare lithium is. Momenteel komt die vooral uit Australië en Chili. Met name in Chili is lithium vrij makkelijk te winnen. Het lithium is er chemische verbindingen met zout aangegaan en kan worden vrijgemaakt door het op te lossen in water en te laten indampen. Als het op het mijnen van grondstoffen aankomt, kan dit worden beschouwd als een eenvoudige en goedkope methode. Wel kost het extreem veel water, wat een van de redenen is voor de aanzienlijke negatieve impact op de lokale bevolking en ecosystemen.

Maar er is zat. Na de makkelijk winbare voorraden is er ook nog een aanzienlijke hoeveelheid lithium te winnen uit harde gesteentes, zo blijkt uit dit onderzoek van de United States Geological Survey (USGS).

De Groningse promovendus Miedema benadrukt dat hij beaamt dat er voldoende winbare lithium beschikbaar is, maar maakt zich zorgen over de productie van lithium. En aangezien de vraag naar lithium het afgelopen decennium geëxplodeerd is, is het zeker relevant om voorbereid te zijn op een eventueel tekort. Maar het lijkt aannemelijk dat een eventuele hapering in de groei van de productiecapaciteit van korte duur zou zijn.

Kader over kobalt

Veel zorgwekkender is de beschikbaarheid van een andere belangrijke component van lithiumbatterijen: kobalt. Dat zogeheten overgangsmetaal zit in lithiumbatterijen om ze veilig te maken. Het grote probleem is dat de winbare hoeveelheden eigenlijk alleen te vinden zijn in de binnenlanden van de Democratische Republiek Congo (DCR). Op zijn zachtst gezegd niet een van de meest stabiele landen ter wereld. De winning van kobalt gaat gepaard met uitbuiting, slavernij en moord en doodslag. En zolang de DCR een zwakke staat blijft, zullen de problemen nog wel blijven bestaan. Het beste nieuws is wellicht dat wetenschappers erin slagen om batterijen te maken waarvoor steeds minder kobalt nodig is. Maar de kobaltloze batterij is nog niet in productie genomen.

Congo gaat de gevolgen voelen van het 'schone' rijden

Lees hier wat elektrische auto's te maken hebben met Congo

Vier jaar oud, en nu al fulltime aan het werk in de mijnen

Lees meer over de condities in de Congoleze kobaltmijnen:

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —  € 8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —  € 6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
 Totaal
Subtotaal in winkelwagen € 0,00
Besteltotaal € 0,00

  • € 0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Lees en steun

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons