Vorig jaar stond ik in het meest biodiverse park ter wereld: het Yasuni Park in Ecuador. In dat park vind je op één hectare grond meer boomsoorten dan in de Verenigde Staten en Canada bij elkaar. Ondanks mooie plannen om het park te beschermen wordt er inmiddels weer naar olie geboord. Ik geloof dat we fossiele brandstoffen juist onder de grond moeten houden om klimaatverandering tegen te gaan.
Lavinia Warnars is oprichter van Lavinia’s Eco Solutions (LES). Ze zet duurzaamheidsprojecten op en schrijft artikelen en boeken over duurzaamheid, internationale samenwerking en persoonlijke groei. Ze presenteert, faciliteert workshops rondom duurzame business modellen en coacht jongeren.
Rampzalig
De effecten van klimaatverandering worden nu al door velen gevoeld, met name in ontwikkelingslanden. Door toenemende ontbossing wordt het Amazonegebied in Latijns Amerika bijvoorbeeld steeds kleiner. De natuur verdwijnt en inheemse bevolkingsgroepen worden gedwongen om andere leefgebieden te zoeken. Als we de gevaren van klimaatverandering tegen willen gaan moeten we ervoor zorgen dat de temperatuur op aarde zo min mogelijk stijgt. Er is internationale consensus dat een stijging van meer dan twee graden rampzalig zou zijn. De investeringen in fossiele energie bedragen echter nog altijd meer dan het dubbele van de investeringen in duurzame energiebronnen.
Meest biodiverse park ter wereld
Ik geloof dat we concrete initiatieven nodig hebben om klimaatverandering te stoppen. In Ecuador werd zeven jaar geleden een duurzaam voorstel gedaan: het Yasuni-ITT Initiatief. Het land stelde voor om niet naar olie te boren in het meest biodiverse park ter wereld, Yasuni. In dit park leven honderdduizend insectensoorten per hectare en het telt de meeste vogel-, amfibie-, zoogdier- en plantensoorten in de hele Amazone regio. Je vindt er 655 boomsoorten op één hectare. Ook leven er nog twee inheemse bevolkingsgroepen in vrijwillige isolatie. Het voorstel werd gedaan om het park en diens bewoners te beschermen, maar ook om ontbossing en klimaatverandering tegen te gaan.
3,6 miljard
De Ecuadoriaanse president Rafael Correa stelde een voorwaarde om het park te beschermen. Hij vroeg de internationale gemeenschap om de helft van het bedrag dat de olieboringen opgeleverd zouden hebben. Die 3,6 miljard dollar zou in duurzaamheidsprojecten binnen Ecuador worden geïnvesteerd. Ondanks internationale steun van landen zoals Duitsland en Turkije en bekende personen zoals acteur Leonardo DiCaprio, oud-politicus en milieuactivist Al Gore en Gorbatsjov, oud-president van de Sovjet-Unie, werd er onvoldoende geld opgehaald. In augustus 2013 besloot president Correa om toch de 846 miljoen vaten olie te exploiteren.
Betrokkenheid
Ik ben sinds 2009 betrokken bij het Yasuni-ITT Initiatief. Ik schreef er mijn masterscriptie over en liep er stage. Samen met Ecuadorianen voerde ik een lobby campagne voor het initiatief, onder andere tijdens de VN-klimaatconferentie van Kopenhagen in 2009. Het raakte mij diep toen ik hoorde dat het initiatief was stopgezet. Het winnen van olie kan enorme gevolgen hebben voor het Yasuni Park, van ontbossing en verplaatsing van inheemse bevolkingsgroepen tot het toenemen van de CO2-uitstoot. Mogelijke ongelukken zoals olielekkages vormen een risico voor milieuvervuiling en gezondheidsproblemen.
Alternatieven
We moeten het winnen van fossiele energie dus zoveel mogelijk beperken. Het brengt te veel risico’s met zich mee voor mens, milieu en klimaat. Met een team van Ecuadorianen werk ik nu aan alternatieven, gericht op het ‘onder de grond houden van fossiele brandstoffen’ in ontwikkelingslanden. Ontwikkelingslanden zitten vaak vast in de ‘grondstoffen vloek’: het milieu en de leefomgeving worden verwoest door de winning van fossiele grondstoffen, terwijl dat economisch gezien onvoldoende opbrengt. Alternatieven zijn daar dus hard nodig.
Financiering
Het Yasuni-ITT initiatief strandde uiteindelijk doordat er onvoldoende financiële donaties werden gedaan. Daarom zoeken we nu naar nieuwe manieren om duurzame initiatieven te financieren. We kijken bijvoorbeeld naar partnerschappen met bedrijven en organisaties, maar ook naar crowdfunding acties. Investeringen in duurzame energie en sociale projecten maken op die manier olieboringen overbodig, en leveren winst op voor zowel het land als de investeerder. De nieuwe financieringsmodellen willen we integreren in bestaande initiatieven van de Verenigde Naties, zoals de opvolgers van de millenniumdoelen. We hopen alternatieve initiatieven op deze manier financieel duurzaam te maken.
Om klimaatverandering tegen te gaan hebben we concrete initiatieven nodig, zoals Yasuni-ITT en de alternatieven waar we nu aan werken. Het winnen van fossiele energie brengt te veel risico’s met zich mee. Dus waar wachten we nog op?