Fotograaf Irene Barlian brengt ode aan ‘haar’ zinkend Java

Weet jij wat hier aan de hand is?’ vroegen veel bewoners van de noordelijke kustplaatsen rondom Jakarta toen de Indonesische fotograaf Irene Barlian (33) hen bezocht. Hun huizen worden opgeslokt door de zee, maar ze weten vaak niet waarom. Barlian: “Hoe kan het dat de mensen die direct geraakt worden door de gevolgen van klimaatverandering niet weten waarom dit gebeurt?”

De fotograaf is zelf geboren en getogen in Jakarta – de stad die bekendstaat als een van de snelst zinkende steden ter wereld – op het eiland Java. Massale erosie, de stijging van de zeespiegel en het verliezen van natuurlijke mangroves aan de visserij zorgen er samen voor dat het kustgebied afbreekt. Volgens een rapportage van het IPCC lopen 23 miljoen kustbewoners in Indonesië in 2050 risico op jaarlijkse overstromingen. “Als fotograaf is het mijn verantwoordelijkheid om deze catastrofe vast te leggen, voornamelijk voor de Indonesiërs zelf. Ik wil dat bewoners en beleidsmakers weten dat we enorm lijden onder de gevolgen van klimaatverandering. Het is niet iets wat zich ver weg afspeelt: het gebeurt hier en nu.”

In de periode 2020-2021 maakte ze de fotoserie The Land of the Sea, waarin ze de sociale, economische en culturele impact van klimaatverandering aan de kustlijn van Jakarta vastlegde. Ze zocht naar manieren waarop mensen zich aanpassen aan de veranderende levensomstandigheden en zag de grote rol van vrouwen daarin. In Pekalongan, Centraal-Java, bezocht ze bijvoorbeeld een ambachtsfamilie gespecialiseerd in de traditionele textieldruktechniek batik. Door de snelle stijging van de zeespiegel zijn ze niet alleen genoodzaakt om de fundering van hun huis telkens weer te verhogen, maar uiteindelijk ook om over te gaan op minder kostbare manieren van geld verdienen, zoals visserij. Het laat zien hoe klimaatadaptatie ten koste gaat van cultureel erfgoed, maar Barlian maakt ook zichtbaar hoe weerbaar mensen kunnen zijn midden in een tragedie.

De fotoserie is nog onaf, vertelt Barlian. “De impact van klimaatverandering in Indonesië beperkt zich niet tot mijn thuiseiland Java. Ik wil ook de desastreuze gevolgen en overlevingsverhalen vastleggen op de andere eilanden, ook daar voor bewustwording zorgen. Het is cruciaal dat we begrijpen hoe onze toekomst eruit kan zien als er geen actie wordt ondernomen. Als we op dit tempo doorgaan, zal de grootste archipel van de wereld, ons thuis, verloren gaan in de zee.”