Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld.
Word abonnee
De vraag wat duurzaamheid precies is, is complex. Is gerecycled polyester milieu-vriendelijker dan biologisch katoen? (ja) Kan een item dat is gemaakt in India of China wel eerlijk gemaakt zijn? (ja) Is een label ‘Made in Europe’ een garantie voor eerlijke productie? (nee) Is dure kleding per definitie duurzamer dan goedkope? (nee) Het punt is dat er (nog) geen puur duurzame mode bestaat. Aan elke grondstof of productiewijze kleven voor- én nadelen. Neem polyester, dat bekend staat als onduurzaam omdat het een product is van de fossiele brandstof aardolie. Maar de stof gaat wél lang mee, is goed recyclebaar en is te wassen en te strijken op lage temperaturen. Ook zoiets: een katoenen kledingstuk waarin elastaan is verwerkt, draagt vaak lekkerder en blijft langer in goede staat dan een item dat volledig van één stofsoort is gemaakt. Maar een kledingstuk van één materiaalsoort is juist weer meer geschikt voor recycling. Er is geen simpele route naar een groene garderobe, maar als je investeert in duurzame labels, focust op vintage en de duurzame items koopt bij de grote ketens die werken aan verduurzaming, draag je jouw steentje bij. Als jij kiest voor eerlijke mode, wordt het een verdienmodel en loont het voor de merken daarin te investeren.
Start bij de specialisten
Steek bij het shoppen eens je licht op bij gespecialiseerde winkels en initiatieven. Het aanbod is groter dan je misschien denkt. Naast de traditionele wereldwinkels zijn er steeds meer hippe conceptstores en luxe vintageboetieks. Bij (web)winkels zoals Charlie + Mary, Geitenwollenwinkel, Goodfi brations, Nukuhiva, Papita, watMooi, VegaLife en Wolf & Storm kun je met een gerust geweten shoppen: daar zijn alleen maar verantwoorde collecties te vinden. Ook handig: het online platform Project CeCe (zie de shoppingpagina’s verspreid over dit thema) verzamelt het aanbod van een rijk scala aan webshops. De website en app van Eerlijk Winkelen wijzen de weg naar milieu- en mensvriendelijke must-visits. Op DSFW.nl (van de Dutch Sustainable Fashion Week) vind je tips om langer met je kleding te doen, een kledingchecker en een overzicht van verantwoorde merken.
Wat doen de ketens?
Journalisten die naar H&M of Inditex (het bedrijf achter Zara) bellen om te vragen hoe zij als fast fashion-gigant de consument helpen om een duurzame keuze te maken, hebben grote kans dat ze nooit meer iets terug horen. Toch zijn grote ketens, internationale merken en toonaangevende warenhuizen wel degelijk bezig met verduurzaming. Na de ramp in Rana Plaza in 2013 is het bewustzijn van oneerlijke kledingproductie sterk gegroeid. Onder druk van organisaties en de politiek kwam het Bangladesh Veiligheidsakkoord tot stand. Meer dan honderd internationale merken, waaronder Adidas en Primark, ondertekenden het akkoord in 2013 om de veiligheid in kledingfabrieken in Bangladesh te verbeteren.
“Na de ramp in Rana Plaza is het bewustzijn van oneerlijke kledingproductie sterk gegroeid
Inmiddels is een nieuw akkoord in de maak, dat de bedrijven aanspoort het stevige en onafhankelijke inspectie- en verbeterprogramma van de afgelopen vijf jaar te blijven steunen. Een andere belangrijke stimulans voor de grote modebedrijven die we tegenkomen in Nederlandse winkelstraten is het Convenant Duurzame Kleding en Textiel. In 2016 zetten ruim vijftig Nederlandse modemerken, waaronder America Today en Zeeman, hun handtekening onder deze afspraak. De bedrijven vormen een brede coalitie met vertegenwoordigers van overheden, kennisinstellingen en vakbonden om het maatschappelijk verantwoord ondernemen in de internationale kleding- en textielsector te vergroten. Er is de nodige kritiek op het convenant, dat te vrijblijvend zou zijn. Hoewel bedrijven aan het secretariaat van het convenant bekend maken waar zij hun kleding laten produceren, doen ze dat niet aan het publiek. Toch wordt dit in de sector beschouwd als een belangrijke stap naar een transparante, verantwoorde keten. Het aantal deelnemers groeit gestaag en in 2021 zou 80 procent van de kleding- en textielbedrijven in ons land zich moeten hebben aangesloten.
Welke winkel stap je binnen?
Wat zie je als consument terug van al die goede bedoelingen? Met een beetje speurwerk zijn bij De Bijenkorf diverse duurzame merken te vinden, zoals Veja en Stella McCartney. Ook organiseert het warenhuis events rond slow fashion, zoals de recente kledinginruilactie Fashion Exchange, en zijn er stylisten in huis die je kunnen adviseren over een duurzame stijl. Ook H&M en Primark spelen in op de trend van duurzame mode. Je kunt je natuurlijk afvragen hoe duurzaam het business model van fast fashion eigenlijk is, maar de Conscious Collection van H&M is uitgegroeid tot een volwaardige collectie met materialen zoals gerecycled polyester, biologisch linnen en Econyl (gemaakt van oude visnetten). Ook is in allerlei kledingstukken biologisch katoen verwerkt.
“Er is een opmars gaande van slow fashion, tijdloze kleding van hoge kwaliteit
Bovendien profileert Arket, een van de merken uit de H&M Group, zich nadrukkelijk met tijdloze kleding van goede kwaliteit die lang meegaat. Als het gaat om het gebruik van biokatoen heeft H&M trouwens serieuze concurrentie van C&A. De Nederlandse retailer gebruikt al tien jaar duurzamere katoen en behoort inmiddels tot een van de grootste afnemers van biokatoen ter wereld. Vorig jaar was ruim 65 procent van de katoen in de winkelschappen bij C&A van duurzame makelij, in 2020 zal dit 100 procent zijn. Ook brachten ze deze zomer een minicollectie circulair geproduceerde T-shirts en jeans uit, kledingstukken die volledig zijn gemaakt van hergebruikte of recyclebare materialen. Daarnaast helpt de C&A Foundation via het platform Fashion for Good duurzame start-ups om hun innovaties door te ontwikkelen en opent het platform in het najaar in Amsterdam een museum over duurzame mode. Als je liever online shopt: Zalando heeft items van verantwoorde materialen zoals lyocell en biokatoen en Wehkamp heeft een fair fashion-hoekje.
Creatieve alternatieven
“Uiteindelijk is het voor het milieu het beste als we simpelweg minder shoppen
Tussen de winkels met een uitgesproken sustainable signatuur en de grote ketens met groene initiatieven zit natuurlijk nog een breed spectrum aan merken en winkels waarvan het duurzame gehalte op het eerste gezicht niet zo duidelijk is. Bedrijven zijn niet altijd open over hun duurzame collecties, prestaties en ambities. Vaak uit angst om van greenwashing te worden beschuldigd, of om kritiek te krijgen over wat ze nog níet aan duurzaamheid doen. Toch is er bij de mainstream merken steeds meer aandacht voor eerlijke productie, recycling en steun aan goede doelen. Daarnaast is er – als reactie tegen de wegwerp-mode van discounters en fast fashion-ketens – een opmars van slow fashion, tijdloze kleding van hoge kwaliteit die speciaal is ontworpen om lang mee te gaan. Slow design is van oudsher in trek bij duurzame koplopers, zoals het Nederlandse Studio Jux en het Amerikaanse Everlane. Maar inmiddels profileren ook merken zoals Filippa K en Vanilia zich als slow. Er is met een beetje speurwerk vrijwel overal wel iets te vinden waarmee je een positief verschil maakt. De websites van Fair Wear, Made-By, het Convenant Duurzame Kleding en Textiel en de Bontvrijlijst bieden daarvoor inspiratie. Daarnaast kun je met de site en app van Rank a Brand checken hoe je favoriete merken scoren op (transparantie over hun) maatschappelijk verantwoord ondernemerschap. En vergeet niet: vintage is the original green. Kleding-bibliotheken (in bijvoorbeeld Amsterdam en Den Haag), kledingruilfeesten, resale sites (van Marktplaats tot Thredup) en vintage stores helpen je je garderobe een nieuwe impuls te geven met pre-loved must-haves. Of ga zelf aan de slag met upcycling. De enige keerzijde van de sustainable fashion-trend is misschien wel de keuzestress die het groeiende aanbod aan duurzame mode je kan opleveren. Bedenk dan dat het voor het milieu uiteindelijk het allerbeste is als we simpelweg minder shoppen.
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
Terugkerende klant? Klik hier om in te loggen
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen
