Op het Zeeuwse Neeltje Jans kwamen afgelopen zaterdag boze burgers bijeen om te strijden voor het behoud van de nog grotendeels onbebouwde Nederlandse kust. Zijn Belgische praktijken met stranden vol flats nog te voorkomen?
Geprivatiseerde stranden in Italië
Vorig jaar net voor de Kerst, kondigde minister Schultz aan dat ze het nu geldende bouwverbod aan de kust wil opheffen. Die aankondiging resulteerde in een enorme maatschappelijke verontwaardiging. Anders dan anders tekende niet een paar honderd, maar meer dan honderdduizend Nederlanders de petitie tegen de plannen van de minister.
Zoveel maatschappelijke onrust en ook weerstand in de Kamer kon de minister zich niet permitteren en als resultaat kwam ze terug op haar voornemen. Voor even was onze ruime en ongestoorde uitkijk over zee gered van de enorme golf aan bouwplannen die al rond dwalen in burelen van diverse kustgemeenten. Maar het heeft er alle schijn van dat die bouwplannen op het strand slechts tijdelijk stilgelegd zijn en zeker niet van de baan zijn.
104 duizend verontwaardigde Nederlanders die hun prachtige stille kust zien verdwijnen onder een schier eindeloze golf strandtenten, strandhuisjes, jachthaventjes en badhotels, leveren een behoorlijke druk op. Natuurmonumenten wil samen met de provinciale landschappen, de natuur- en milieufederaties, en andere landelijke natuurbeschermingsorganisaties die druk behouden, met drie kustontmoetingen waar mensen samen hun verontwaardiging kunnen delen en plannen maken voor hoe ze actie kunnen ondernemen. Dat lukte op deze eerste kustontmoeting op Neeltje Jans behoorlijk goed. De toon van de bijeenkomst was bezorgd, verontwaardigd en boos, maar zoals dat in gebruikelijk is in professioneel workshoppend en confererend Nederland werd er vooral gezocht naar iets positiefs.
Boze zaal
Als je met 180 boze, verontruste en verontwaardigde mensen in een zaal zit, dan voelt het raar als je het gezellig en positief probeert te maken. Maar dat is precies wat er gebeurde. Net zo snel als het maatschappelijk momentum ontstond, lijkt het weer te verdwijnen onder een golf van goed bedoeld professionnalisme. De dag was strak geregisseerd en na een paar toespraken waarvan er één het gevoel gaf dat het met al die maatschappelijke onrust nu inmiddels wel een beetje klaar is, en men nu echt voor resultaat weer in gesprek met de minister moet, gingen we met elkaar aan tafel op basis van mooie handouts. Er was in die handouts mogelijkheid om onze zorgen te uiten. Maar de aanwezigheid van enorme hordes camera's die niet perse op ons gericht waren, deed vermoeden dat de werkelijkheid zich elders afspeelde en wij er even van uitgesloten waren. Dat deed pijn, want al die mensen zaten er toch met als doel het tegenhouden van de onzalige kustbebouwing die straks de rust en stilte aan zee permanent zullen verstoren.
Kustpact
De minister is strategisch gezien uiterst sluw. In plaats van het beëindigen van het bouwverbod belooft de minister nu een kustpact in overleg met alle partijen. Via dat pact lijkt het alsof de natuur- en milieubeschermers weer aan de oude vertrouwde onderhandelingstafel kunnen aanschuiven en daar lijken ze gretig op in te gaan. Maar het idee achter het kustpact is natuurlijk niet het behouden van een mooie ongeschonden Nederlandse kust, maar het geregiseerd mogelijk maken van de realisatie van een deel van de bouwplannen. Het is maar net de vraag of we daar als boze burgers die graag willen genieten van de ongestoorde ruimte van strand en zee, een steek mee opschieten.
Vlaamse doembeelden
Gelukkig waren er ook een aantal Vlaamse vrienden naar de bijeenkomst gekomen. Die konden ons waarschuwen met het schrikbeeld van hoe de kust er ook uit kan zien. In Vlaanderen is de volledige kust inmiddels volgebouwd en Vlaamse projectontwikkelaars zijn inmiddels ook al in het Zeeuwse Cadzand actief. Het effect van al die bouwprojecten is geweest dat de hele Vlaamse kust veranderd is in een langgerekte achterbuurt en gedeeltelijk aan het verpauperen is. De rust en ruimte, die voor de meeste vakantiegangers toch het uiteindelijke doel van een vakantie aan zee is, ontbreekt inmiddels overal. Het merendeel van de kustinvesteringen blijkt nu niet rendabel te zijn, omdat men elkaar enorm in de weg is gaan zitten.
Privatiseringsgolf
Niemand is gediend met een volgende 'privatiseringsgolf' aan de Noordzee, behalve een enkele projectontwikkelaar. Iemand in de zaal drukte het mooi uit: "Alle gemeenten aan zee vinden het een goed idee als de kust ongeschonden blijft, maar in de eigen gemeente moeten vooral strandhuisjes komen en moet geïnvesteerd worden."
Strandhuisjes: privatisering van het strand.
Het is duidelijk dat als er geen echt bouwverbod voor het strand komt, de kust binnen 5 jaar of nog sneller helemaal vol staat met allerlei ongein en het gedaan is met rust en stilte op het strand. We gaan dan wie weet naar de Italiaanse praktijk van betaalde privéstranden of naar een Belgische kust vol flats. Hier kun jij ook nog tekenen voor een wijds en stil strand.
