Onlangs heeft Max Havelaar de Kromme Kieswijzer gelanceerd, “vooral omdat de banaanketen nog veel uitdagingen kent”, zegt Peter d’Angremond, directeur van Max Havelaar. “De prijs is nog steeds de elephant in the room, een soort taboe. Er wordt bijna niet over het onderwerp gepraat omdat het een gevoelig onderwerp is.” Tijd dus om iets aan dat taboe te doen.
Verschuilen achter certificering
“De prijs is nog steeds de elephant in the room, een soort taboe
Externe kosten
Voor een doos fair trade bananen zijn de gemiddelde kosten externe kosten €3,30 – lager dus dan de gangbare banaan. Toch zijn er ook nog stappen te maken om de externe kosten van de fair trade banaan te reduceren. “Het is belangrijk om effectiever te werken en minder water te gebruiken”, zegt De Groot Ruiz. “Het voorkomen van externe kosten is goedkoper dan het genezen, dus investeren is zeker de moeite waard.” d’Agremond voegt toe: “door fair trade worden externe kosten verlaagd en krijgen producenten een premium, waarmee ze zelf kunnen investeren – bijvoorbeeld in bassins, wat het waterverbruik vermindert.” Hij is het met De Groot Ruiz eens dat ook fair trade nog stappen heeft te maken. “In Colombia doet fair trade het goed, maar dat is niet alleen te danken aan fair trade. Ook sterke vakbonden spelen een grote rol.”
“Toch zijn er ook nog stappen te maken om de externe kosten van de fair trade banaan te reduceren
Ben & Jerry-ijs
Na de pauze – waarin Ben & Jerry-ijs met banaansmaak natuurlijk niet kan ontbreken – wordt gedebatteerd over diverse stellingen. De meeste aanwezigen vinden niet dat het de consument is die uiteindelijk beslist. Supermarktketen PLUS is voorloper wat de verkoop van fair trade bananen betreft. Ze verkoopt 100% fair trade bananen en biedt geen alternatief, waardoor PLUS haar klanten dwingt om fair trade bananen te kopen. De supermarktketen ziet een stijgende lijn in de verkoop. Het is opgezet door PLUS zelf, niet vanuit de consumentenvraag. In dit geval besliste dus niet de consument, maar de supermarktketen. Bovendien zitten veel ingrediënten verstopt in producten, waardoor de consument niet alles weet. Zo was het ijsje van zojuist niet helemaal eerlijk: er zat oneerlijke kokos in.
Meer fans nodig
Certificering is volgens de meeste mensen dan ook voorlopig onmisbaar in duurzame handel. d’Agremond: “Zolang we er nog niet zijn, is certificering nodig zodat consumenten het verschil kunnen zien. Ook vinden controles plaats door onafhankelijke organisaties. Het is aan de consument om dat te vertrouwen of niet. Als het beter gaat in de keten is certificering niet meer nodig.” Bart van Opzeeland, campagneleider Voedsel bij Milieudefensie verwijst naar de presentatie van Humbert. “We zagen in het onderzoek dat te lage standaarden niet verbeteren omdat supermarkten zeggen dat ze ‘toch al gecertificeerd’ zijn. “Dat is een groot risico van certificering.”
Het merendeel van de aanwezigen gelooft in true prices – de prijs die de boer krijgt plus de externe kosten. De Groot Ruiz: “als true prices een utopie zijn, is duurzaamheid een utopie. In het donker kun je de deurknop niet vinden, je hebt de true prices nodig om duurzaamheid te creëren.” Een student International Development Management geeft aan dat een volledig duurzame wereld een utopie is. “Nooit iedereen zal fair trade gaan produceren, omdat de concurrentie er is en supermarkten allemaal de goedkoopste willen zijn.”
Gelukkig vindt 98% van de Nederlanders duurzame bananen belangrijk. “Toch hebben we meer fans nodig”, zegt d’Agremond. Hier in de zaal hebben we dat wel, maar we hebben ook meer business-to-business fans nodig.” Max Havelaar is in contact met organisaties om ervoor te zorgen dat het dubbeltje externe kosten per banaan geen €0,50 wordt doordat iedereen in de keten er een schepje bovenop doet. “Iedereen in de keten moet verantwoordelijkheid nemen”, zijn de slotwoorden van deze avond.
Openingsfoto: Eardex.com, Cost of Living
Verder lezen?
Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?
Word abonnee
- Digitaal + magazine — € 8,00 / maand
- Alleen digitaal — € 6,00 / maand
