Mohairgeit

‘Ban op Mohair-wol is kortzichtig en schadelijk’

Begin mei kwamen schokkende beelden naar buiten over misstanden in de Zuid-Afrikaanse mohair-industrie. Snel daarna lieten modegiganten als H&M, Zara, Esprit en Topshop weten het materiaal uit hun collecties te zullen verbannen. Dierenliefhebbers blij. Of toch niet? “Dit is een kortzichtige en zeer schadelijke beslissing”, vindt Reina Ovinge.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Geiten die aan hun hoorns, staarten en poten worden meegesleept en opgetrokken, vleeswonden die tijdens het scheren ontstaan en duizenden dode geiten, als gevolg van de kou. De beelden die dierenrechtenorganisatie Peta (People for the Ethical Treatment of Animals) onlangs naar buiten bracht liegen er niet om: dit is een en al dierenmishandeling.

Reina Ovinge, zelf al jaren werkzaam in de mode-industrie, zag de beelden, en keek er met net zoveel afgrijzen naar als ieder ander. “Hoe de scheerder te werk gaat, en de geiten behandelt; het is verschrikkelijk om te zien.” Toch is Ovinge het oneens met Peta, de organisatie die het filmpje naar buiten bracht, en de reactie van modemerken om dit materiaal voortaan uit hun collecties te weren.

Zie hier de video van Peta Bron: www.youtube.com
Volgens haar zijn duizenden boeren en arbeiders straks de dupe van deze ‘kortzichtige en overhaaste’ beslissing van modemerken. En Ovinge roept niet zomaar wat. Ze weet waar ze het over heeft. In 2016 deed ze zelf onderzoek naar de praktijken in de Zuid-Afrikaanse mohair-industrie, en sinds een aantal jaar grazen er in haar eigen achtertuin zo’n tien angorageiten.

Om te begrijpen waar Ovinges mening vandaan komt, ga ik bij haar langs in Baambrugge. Hier in dit dorpje, tussen Utrecht en Amsterdam, staat naast een kleine kudde mohairgeiten en merinoschapen ook een mini-fabriek, The Knitwit Stable genoemd. Van de wol van haar geiten en schapen breidt Ovinge haar eigen truien en vesten, die ze verkoopt onder het label TREK&TREES.

'Race to the bottom'

Zo’n drie jaar geleden begon Ovinge met het produceren van mohair, de wol die van angorageiten afkomt. Daarvóór werkte ze zeven jaar als inkoper voor V&D en runde ze 12 jaar een eigen bedrijf waarvoor ze productie van gebreide artikelen deed voor diverse grootwinkelbedrijven/ketens. “De prijzen moesten steeds lager, terwijl bedrijven steeds meer eisen gingen stellen op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. Maar meer betalen? Ho maar.” Ze zag verschillende fabrieken in China en Bangladesh failliet gaan. “De arbeiders waren altijd de dupe.”

Die race to the bottom, daar wilde ze niet meer aan meedoen. In plaats daarvan sloeg ze een totaal andere weg in. Als inkoper en leverancier/producent was ze altijd bezig geweest met gebreide items. Na talloze keren in fabrieken en spinnerijen te zijn geweest, besluit ze in 2013 zelf een week lang achter een breimachine in China te gaan staan. “Ik ervoer zelf hoeveel inspanning en arbeid erbij kwam kijken. En dan te bedenken dat die vestjes hier voor twee tientjes in de winkel hangen. Bizar!”

Ik wist niet dat er zoveel inspanning en arbeid kwam kijken bij het maken van een simpel vestje

Het was een eyeopener, die haar nieuwsgierigheid naar het verhaal achter het breiwerk waarin ze jaren had gehandeld, aanwakkerde. “Nu ik dit had ervaren, wilde ik meer weten, en dieper de keten in duiken.” Ze begint haar zoektocht, die loopt van spinnerijen in Italië, breifabrieken in Bangladesh tot Zuid-Afrikaanse mohair-boeren. (Over haar bevindingen, maakte ze de documentaire: ‘From Goat to Garment‘)
Een van de mohair-geiten van Ovinge

Medelijden met scheerders

“Zuid-Afrika is de grootste producent van mohair”, vertelt ze terwijl we richting het verblijf van de angorageiten lopen. “Ik wilde weten hoe daar met de dieren werd omgegaan.” Ze vreesde het ergste. “Ik dacht; daar komt vast een hoop dierenleed bij kijken.” Maar eenmaal in Zuid-Afrika, bleek dat vooroordeel niet te kloppen. “De dieren zagen er goed uit en werden goed behandeld. Eerlijk gezegd had ik meer te doen met de scheerders en sorteerders dan met de geiten zelf; ze kregen bijvoorbeeld wel het minimumloon betaald, maar dat leg ver beneden het leefbaar loon.”

De beelden die Peta naar buiten heeft gebracht, herkent ze dan ook niet. “Ik ontken niet dat er dingen fout gaan in de industrie, maar dat dit ‘de standaard’ zou zijn, zoals de dierenrechtenorganisatie stelt, is écht onzin.” Volgens haar heeft de mohair-industrie juist veel stappen in de goede richting gezet de laatste jaren. “Op veel boerderijen (Zuid-Afrika telt zo’n duizend mohair-boeren, red) is toezicht. Er hangen camera’s of iemand kijkt tijdens het scheren mee.” Ze benadrukt dat het goed verzorgen en behandelen van de dieren in het belang van de boeren zelf is. “Hoe lekkerder het beest in z’n vel zit, hoe beter de kwaliteit van de wol.”

Het ABC van dierenleed in jouw kledingkast

Naar de kapper

Peta heeft er volgens Ovinge alles aan gedaan om een zo negatief mogelijk beeld neer te zetten, terwijl het werkelijke verhaal veel genuanceerder ligt. “Het scheren van de dieren is niet altijd even makkelijk”, vertelt ze, terwijl ze met haar vingers door Billy’ (zoals een van de geiten heet) haren beweegt. “Terwijl de ene geit er totaal geen moeite mee heeft, stribbelt de andere onwijs tegen. Het is net alsof je je kind naar de kapper brengt.”

Terwijl Ovinge gerust een uur over het scheren van een geit kan doen, moeten de scheerders in Zuid-Afrika dit klusje in een paar minuten klaren. Beesten die tegenstribbelen worden hierdoor vaak hardhandig behandeld en de kans dat er iets misgaat, een wond ontstaat, is groot. “Het moet allemaal zo goedkoop en dus zo snel mogelijk. Als merken meer zouden betalen, kunnen de scheerders en boeren met meer aandacht voor de dieren hun werk doen.”

Boeren in Zuid-Afrika krijgen de hardste klappen

Ze opent de deur van een schuur en laat de opbrengst zien: een tafel vol mohair. Het spul voelt licht vettig en een beetje ruw aan. Ovinge: “Mohair is een prachtig materiaal. Het glanst een beetje en heeft mooie lange vezels.” In Zuid-Afrika leven duizenden mensen van de verkoop van deze wolsoort. “Zij gaan de klappen voelen nu meer en meer bedrijven zeggen het materiaal te weren.”
Afgeschoren mohair

Goede sier maken

Ovinge ziet dat echt anders. “De reactie van modebedrijven is puur bedoeld om goede sier te maken richting de consument; ze zijn bang voor slechte publiciteit.” Volgens haar is het voor een modegigant als H&M ook heel makkelijk om het materiaal in de ban te doen. “Ze gebruiken het maar voor een heel klein deel van hun collectie.” Dat hun beslissing leidt tot het verlies aan banen en inkomens van duizenden mensen, lijkt hen niet te deren. “Zij zijn straks verantwoordelijk voor het teloorgaan van een ambacht en van een volledige industrie.”

Ze is van mening dat wanneer modemerken dierenwelzijn echt zo belangrijk hadden gevonden, ze op zijn minst een keer langs de fabrieken in Zuid-Afrika waren gegaan, of in gesprek met de boeren daar. “Wat ze nu doen is zo gemakzuchtig, en schadelijk. Onvoorstelbaar.”

Is het nieuws over de misstanden in de mohair-industrie ook schadelijk voor haar bedrijf, vraag ik Ovinge. “Integendeel. Merken die het wol nog wel willen hebben, kloppen nu bij mij aan de deur. Hier weten ze zeker dat het goed zit.”

De breimachines
Via de schuur lopen we door naar de ‘mini-fabriek’, zoals ze het zelf noemt. Er staan een aantal breimachines, die ze uit China heeft laten komen. Hier maakt ze van de wol kleding en geeft ze cursussen aan studenten of medewerkers, waaronder inkopers, managers en designers van modebedrijven. “Mijn doel is om meer bewustzijn te creëren. Veel mensen die werken in de sector, hebben geen idee wat er allemaal bij het maken van een kledingstuk komt kijken. Datzelfde geldt voor consumenten. Door ze zelf achter een machine neer te zetten, hoop ik dat ze meer oog krijgen voor al het werk dat nodig is om alleen al één vestje te breien. En dat ze beseffen dat een trui voor twintig euro eigenlijk niet kan. Ergens onderin de productieketen wordt iemand ontzettend benadeeld. Of dit nu de boeren of de dieren zelf zijn.”
Peta laat in een reactie weten: ‘De industrie probeert zich natuurlijk te verdedigen omdat zij de veranderende houding van retailers en klanten ten opzichte van mohair ziet, omdat deze verandering de winst bedreigt. De realiteit voor ontwerpers en retailers is dat het onmogelijk is om audits uit te voeren in de wereldwijde toeleveringsketen met de frequentie en grondigheid die vereist zijn om ervoor te zorgen dat angora geiten en andere dieren niet mishandeld worden voor hun producten. Bedrijfsbeoordelingen en beoordelingsprocessen hebben slechts één doel: consumenten valse garanties bieden, terwijl de industrie gewoon door blijft gaan met haar wrede activiteiten. Het feit dat mohair scheerders op dit moment een levensonderhoud biedt, is geen excuus voor de mode-industrie om niet te evolueren.’ 

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons