‘Slachtoffers van seksueel misbruik zijn nergens veilig’

Van sommige verhalen schrik ik erg, maar enkele namen komen me bekend voor. Ik lees de namen van rappers voor wie ik ook ben gewaarschuwd door vriendinnen en collega’s in de club waar ik werk. Ook de naam van een mannelijk lid van het Amsterdamse creatieve collectief ‘Colorful’, die mij regelmatig via Facebook en Instagram lastigviel met ongepaste berichtjes, komt voorbij. Het voelt vreemd om te beseffen dat ik hem blijkbaar terecht al die jaren heb ontweken op feestjes. Het besef dat andere vrouwen niet aan hem hebben kunnen ontsnappen maakt me misselijk.

Bij menig slachtoffer ontbreekt dat vertrouwen in de politie echter, weet de beheerder van @abusers_nl. Vandaar ook dit account. “Ik heb al meerdere doodsbedreigingen ontvangen (van mensen die op het account werden genoemd, red.) en loop het risico om opgepakt te worden voor smaad”, aldus de beheerder. “Ik vind echter dat het rechtssysteem en de verkrachters fout zitten, en niet ik.” Als @absusers_nl íets duidelijk maakt, dan is het waarom het zo belangrijk is dat slachtoffers van seksueel misbruik zich anoniem kunnen uitspreken.

Anderen hebben het slechter getroffen. Zoals Indijah, die niet met haar achternaam vermeld wil worden (23). Zij werd slachtoffer van seksueel misbruik door een muzikant uit Amsterdam en is een van de mensen die hun verhalen deelden via @abusers_nl. Indijah schrijft: ‘Ik werd lange tijd door niemand geloofd. Ik ben met de dood bedreigd door mensen die hem kenden, meerdere keren opgewacht, publiekelijk belachelijk gemaakt omdat ik mijn misbruikverhaal zou hebben verzonnen.’ Vooral als degene die jou misbruikt heeft een populair en machtig figuur is, of in dezelfde kringen verkeert als jij, kun je als slachtoffer vaak niet rekenen op steun of solidariteit van de mensen om je heen.

Indijah kijkt daar inmiddels, tot haar eigen verdriet, niet meer van op, schrijft ze op het Instagramaccount; ‘Het is voor mij normaal geworden dat iedereen mijn mishandelaar steunt, omdat hij bij een populaire groep behoorde in de scene en iedereen automatisch zijn kant koos.’ Om aan haar mishandelaar te ontsnappen, heeft Indijah uit Amsterdam moeten verhuizen. Haar misbruiker is nooit bestraft, hij is nog altijd heel succesvol en het misbruikverhaal is nooit naar buiten gekomen, vertelt ze mij.

Telkens als Indijah mensen uit Amsterdam ontmoet, wil ze weten of ze met hem omgaan of zijn muziek beluisteren, voordat ze deze mensen toelaat in haar leven. ‘Dit maakte nieuwe relaties; vriendschappelijk, romantisch of seksueel, tot de dag van vandaag onmogelijk.’ Als ze mensen in vertrouwen neemt kan ze haast nooit rekenen op steun. ‘Het zou niet normaal moeten zijn dat een verhuizing en onderduiken deel is van het uiten van je misbruikverhaal!’

Ook als er geen geweld bij kwam kijken, maar een bedpartner bijvoorbeeld doorgaat nadat je ‘nee’ hebt gezegd, kun je mentaal ernstige schade aan het misbruik ondervinden. Seks tegen je zin kan leiden tot trauma en het verlies van gevoel van autonomie over je lichaam. Voor veel slachtoffers is aangifte doen daarom geen optie; hun misbruik is niet te ‘bewijzen’ en het proces zou hun meer pijn doen dan gerechtigheid geven.

Een keerzijde van de anonimiteit is dat mensen in theorie ook vals beschuldigd kunnen worden, aangezien er voor de aanklager aan zo’n beschuldiging geen consequenties kleven. Voor zover bekend is dat één keer gebeurd: @abusers_nl is op een van de beschuldigingen op het account teruggekomen. Nadat de beschuldigde bewijs had geleverd dat iemand hem probeerde zwart te maken, verwijderde @abusers_nl de post onmiddellijk, met daarbij een rectificatie.

Een Instagram-post gaat niet tot strafrechtelijke vervolging leiden, zo weten slachtoffers maar al te goed. Een van hen deelt: ‘Ik zou graag tegen mensen willen zeggen dat aangifte doen een goede stap is, maar ik weet het niet. Het gesprek (met de zedenpolitie) duurde 5 uur, daarna zou er een onderzoek gestart worden, mensen die ik over de verkrachting heb gesproken zouden ondervraagd worden, maar dat is allemaal helaas niet gebeurd.’

We kunnen ons afvragen of dit account ‘de manier’ is om seksueel misbruik aan te kaarten. Het lijkt me echter zinniger om die energie te steken in de vraag waarom zoveel slachtoffers alleen in anonimiteit hun verhaal kwijt durven. Want als onze maatschappij en ons rechtssysteem voor hen veilig zouden zijn, was zo’n Instagram-account niet nodig geweest.