LHBT-ngo’s in Ankara: ‘Ban moet van de baan’

Janset Kalan is sekswerker. Ze woont in een doorsnee Turkse wijk, dichtbij het centrum van Ankara. Klanten vinden haar online, hoewel dit steeds moeilijker wordt. “Mijn Twitter-account is geblokkeerd en seksadvertenties worden ook verwijderd.” Maar de straat opgaan voor klanten weigert ze. Gevaarlijk en niet haar stijl.

Pink Life, waarbij Janset al jaren betrokken is, organiseerde vorige maand een gay filmfestival in samenwerking met de Duitse ambassade. Onverwacht lastte Ankara het festival af. Een paar dagen later volgde een verbod op alle evenementen uit de community. Geen filmfestivals meer, geen theatershows, optredens, panels of tentoonstellingen: zulke activiteiten vormen een gevaar voor de openbare veiligheid, publieke gezondheid en moraliteit, zegt het stadsbestuur Ankara. De LHBT-gemeenschap zou sociale gevoeligheden met voeten treden.

Maar de ngo’s zijn goed georganiseerd en laten zich niet zomaar tegenhouden. “We zijn slim en kennen de wet. We hebben veel advocaten in ons netwerk. De ban moet zo snel mogelijk van tafel. Anders opent dit de deur naar een grotere aanval,” zegt Janset strijdbaar. “Stil blijf ik niet meer. Ik vecht voor mijn rechten. Een ander zal het niet voor me doen.” Of het jaarlijkse Pink Life Queer festival in januari kan doorgaan, weet Janset nog niet.

Janset benadrukt dat Turkije transgenders in het verleden altijd veel ruimte heeft geboden. Homoseksualiteit is legaal sinds de oprichting van de republiek in 1923, hoewel de LHBT-community niet door specifieke wetten wordt beschermd. “Zelfs in de tijd van het Ottomaanse rijk was de situatie voor transgenders beter dan nu. Toen was het een gewoon beroep. Turken die zeggen dat de LHBT-gemeenschap hier niet thuishoort, moeten eens in de geschiedenisboeken kruipen.”

Dat hij nu bij ‘de stem van de LHBT-gemeenschap’ werkt, had hij toen niet durven dromen. Hij is boos over de ban, die de activiteiten van Kaos in Ankara stillegt. “Dit is onwettig en in strijd met fundamentele mensenrechten”, zegt Yıldız. Wat er nu gaat gebeuren, weet hij niet. De overheid wil geen verdere toelichting geven. De ban roept veel vragen op. “Het beïnvloedt ons dagelijks leven. Mogen we nog een feestje geven en dat aankondigen op Facebook?”, grapt Yıldız.

Yıldız zegt dat hij online opvallende reacties uit Europese landen krijgt. “Mensen zijn verbaasd dat er hier überhaupt een levendige LHBT-community is. Ze denken dat die hier nooit bestaan heeft. Maar gay zijn is niet iets westers, al krijgen we dat hier vaak te horen.” Hij vertelt dat de beeldvorming over de community in de media de laatste jaren achteruit is gegaan. “We worden continu afgeschilderd als pervers, buitenlandse spionnen of zieke mensen. In combinatie met de ban kun je stellen dat we worden gecriminaliseerd. De essentie van onze identiteit is in gevaar. Maar de LHBT-community is onderdeel van de samenleving. We zijn er en we zullen altijd blijven bestaan.”