Nieuwkomer Denk werd in het Amsterdamse Nieuw-West de grootste partij met bijna 20% van de stemmen. De PvdA daalde er van van 40,5% in 2012 naar slechts 7,2%. De meeste mensen op Plein ’40-’45 willen graag praten.
Op 1 januari 2016 telde het stadsdeel Nieuw-West 149.397 inwoners, waarvan 51,5% niet-westerse allochtoon is. Het totaal aantal niet-westerse allochtonen in Amsterdam is 34,8% van de 834,713 inwoners.
“Jazeker heb ik op Denk gestemd,” zegt Cigdem, een moderne vrouw van 29. Ze is op weg naar een etentje met twee vriendinnen, maar wil graag uitleggen waarom ze Denk stemde. “Kuzu zegt dat allochtonen slecht worden behandeld in de gezondheidszorg. Dat heb ik zelf ook ervaren. Mijn moeder heeft een slaapprobleem en hartritmestoornissen, en we werden van het kastje naar de muur gestuurd. Ze vroegen ook of ze nieuwe medicijnen wilde uitproberen en ik moest altijd hetzelfde zeggen: Nee, dat wil ze niet. Ze is geen proefkonijn. Ook wil ik dat Turkse mensen een kans hebben in de Tweede Kamer,” aldus Cigdem. Volgens haar vaart Denk wel bij het racismedebat. “Het is zoals Ebru Umar zegt. Ik ben een Nederturk. Ik zie zelf Nederland helemaal als mijn land. Ik wil het hier goed doen, en richt me totaal niet op Turkije. Ik zie Denk als een reactie op de PVV.”
Elders op het plein loopt Ahmad (35). Hij is van Marokkaanse afkomst. Ahmad stemde geen Denk maar Pvda. “Ik heb geen vertrouwen in Denk, dat wordt niets. Ik vind Asscher heel goed. Met name in dat laatste debat met Wilders was hij erg goed.”
Binnen vijf jaar wil ik in Turkije zitten. Ze moeten ons hier toch niet.
De 18-jarige Murat, van Turkse komaf, wil graag over politiek praten. “Zelf heb ik niet gestemd, maar mijn ouders wel. Zij stemden op Denk.” Over hun beweegredenen is hij helder. “Het is heel simpel. De meeste Nederturken stemmen op een Turk. Gewoon op één van ons. Vergelijk het met een Nederlander in Brazilië die op een Nederlander zou kunnen stemmen, die zou dat ook doen.” Hij denkt dat veel ouderen van Turkse afkomst op Denk gestemd hebben.
Davut (15) denkt ook dat er veel ‘nationalistisch’ gestemd wordt. “Wij Turken zijn trots om Turk te zijn. Wij zullen altijd op een Turk stemmen. En Aboutaleb blijkt lid van Feto, weet je wat Feto is? Dat zijn de Gülenisten.” Wanneer zijn statement in twijfel getrokken wordt, houdt de jongen voet bij stuk.
Niet thuis in Nederland
De 15-jarige zegt zich niet thuis te voelen in Nederland. “Binnen vijf jaar wil ik in Turkije zitten. Ze moeten ons hier toch niet. Ik wil gewoon ergens relaxed leven.” Zijn vriend Murat denkt daar anders over. “Ik voel me hier wel thuis. Dat komt ook omdat ik erg leuk werk heb. Ik werk bij een bedrijf waar ik donateurs moet werven en ik spreek de hele tijd met aardige Nederlanders die geld willen doneren.”
Murat staat gematigd positief tegenover de Turkse leider. “Ik ben niet voor of tegen Erdogan, maar hij heeft economisch echt veel voor het land betekend. Mijn ouders vertellen dat toen zij jong waren, je in Turkije in de rij voor een ziekenhuis moest wachten. En soms was er die dag geen plek meer. Dan moest je de volgende dag terugkomen en weer wachten van begin af aan. Dat is nu over. Maar zijn Nazi-uitspraken kloppen natuurlijk niet.”
Aydin (30) is Nederlands-Turks en heeft ook op Denk gestemd. “Zij kunnen me het best vertegenwoordigen. Ik ben het niet in alles met ze eens, maar zij hebben de minste punten waarmee ik het oneens ben. Ik vond het wel een lastige keuze: GroenLinks of Denk. De laatste vertegenwoordigd een tegengeluid. Ze zullen het niet allemaal waar kunnen maken. De PVV heeft ook recht om er te zijn. PVV-stemmers zitten ook met iets. Die mensen hebben ergens last van, of dat nu op feitelijke waarheden is gebaseerd is of niet.”
Opvallend dat Nederlandse Turken er steeds uit moesten over de Armeense kwestie
De Turks-Nederlandse Azize (44) is ZZP’er en Denk-stemmer. “Ik vind dat deze twee mannen lef hebben getoond, en leiderschap toen ze uit de Partij van de Arbeid zstapten en daar iets positiefs mee hebben gedaan. Ze mochten niet meer daar blijven omdat ze een andere mening hadden. Eerder zijn er bij het CDA en de PvdA ook mensen eruit geknikkerd omdat ze een andere mening hadden over de Armeense kwestie. Heel opvallend dat Nederlandse Turken er steeds uit moesten.”
Gesprekken in de klas
Zohra is Nederlands-Marokkaanse en zit op het Pieter Caland Lyceum. Ze is 16 jaar oud en mocht dus nog niet stemmen. Haar vriendin Komalpreet Singh is ook 16 heeft Indiase roots. Zohra zou op GroenLinks gestemd hebben, vertelt ze. “In ieder geval niet op Denk. Ik vind het positief dat Denk met name allochtone jongeren betrekt bij de politiek, erkent dat discriminatie een probleem is in Nederland en zich uitspreekt tegen de PVV. Maar ze dragen ook bij aan verdeeldheid in de maatschappij”, aldus Zohra.
Komalpreet is het roerend met haar vriendin eens: “Wat we nodig hebben is een geluid dat het gezamenlijk belang voorop stelt. We moeten compromissen sluiten voor het gemeenschappelijk belang.”
“Ik heb twee Turkse vriendinnen en we praten er veel over,” vervolgt Zohra. “Mijn vriendinnen vertellen dat wat er in Turkije gaande is niet goed is. Een meisje in onze klas is bij de partij, ze betrekken haar erbij, nemen haar serieus, dat is ook een reden,” aldus de scholiere.
Hadija (18) van Turkse komaf heeft Groenlinks gestemd. “Iedereen in mijn omgeving heeft Denk gestemd, maar ik was het er niet mee eens. Ik stem op een partij die bekend is. Denk heeft standpunten voor buitenlanders en dat is voor hen genoeg om op Denk te stemmen.”
Van alle Nederlandse Marokkanen die OneWorld aan sprak stemde er geen een op Denk. Wel kozen ze voor PvdA, GroenLinks en D66. Een vrouw die niet had gestemd had eigenlijk VVD willen stemmen.
Wat tevens opviel is dat een aantal mensen vertelden (4 van de 20) dat ze hier geboren en getogen zijn, maar toch geen Nederlands paspoort hebben. Daardoor kunnen ze ook niet stemmen.
Fatma (45) van Turkse komaf heeft ook op Denk gestemd. “Tien jaar lang heb ik niet gestemd. Voorheen op de PvdA. Als Turks-Nederlander werd ik niet begrepen. Voor ons moet er toch ook iemand zijn die dat kan verwoorden en voor ons kan opkomen. Dan hoeft niemand boos te zijn omdat we ons niet kunnen uiten. Nu kunnen we dat wel denk ik.”
Boutaina (19), een Nederlands-Marokkaanse studente van de Hogeschool van Amsterdam, is ook geen Denk-fan. “Denk vertelt alles wat wij willen, maar dat gaan ze niet gerealiseerd krijgen. Andere partijen zijn eerlijker. Denk is een nieuwe partij en daardoor moeilijk om te vertrouwen. Ik heb Turkse klasgenoten die er ook zo over denken. Ze hebben wel overwogen om op Denk te stemmen maar zagen er toch vanaf. Denk staat heel open voor allochtonen om mee te doen. Ik denk dat dat ook een factor is.”
Een aantal namen in dit artikel zijn gefingeerd.
