Wie bepaalt het verschil tussen een vrouwen- en een mannentepel?

Foto’s van ‘vrouwentepels’ worden op Instagram verwijderd, terwijl ‘mannelijke’ borsten ongecensureerd blijven. Maar wanneer ís een borst eigenlijk vrouwelijk of mannelijk? Fleur Mulder en Bas Nordkamp dagen dat onderscheid ieder op hun eigen manier uit.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Bas Nordkamp (23) is non-binair en in transitie, 1en legt hun transitie vast door wekelijks een foto van hun bovenlichaam op Instagram te plaatsen. Door het vrouwelijke hormoon oestrogeen te nemen kan Nordkamp namelijk meer borstvorming krijgen en die verandering kan hen met de wekelijkse nieuwe foto nauwkeurig bijhouden. Centraal staat de vraag: wanneer zijn hun borsten, en hun tepels, volgens Instagrams algoritmes (zie kader) ‘te vrouwelijk’ om nog ongecensureerd online te mogen staan?
Beeld: Bas Nordkamp
Waarom ben je @whats_a_nip begonnen?
“Ik ben het account een paar weken geleden gestart, toen ik ook ben begonnen met het slikken van oestrogeen. Ik plaats elke week een foto van mijn borsten en zet daar een kort verhaaltje bij over hoe ik die week heb ervaren. Ik vind het aan de ene kant interessant om bij te houden wat er aan mijn lichaam verandert en ik ben tegelijk heel benieuwd wanneer Instagram beslist om mijn foto’s te verwijderen omdat die zogenaamd aanstootgevend zouden zijn.”

https://www.instagram.com/p/B4MpEgIlkCb/?utm_source=ig_web_copy_link

Bron: www.instagram.com
Foto’s van ‘vrouwentepels’ worden vrijwel altijd verwijderd. Maar wat is volgens jou eigenlijk een vrouwelijke of mannelijke borstkas?
“Voor mij zit daar niet zo veel verschil in. Ik vind het heel raar dat we als samenleving zo anders kijken naar borsten afhankelijk van het gender van de drager. Ik vind ook niet dat borsten je per se een vrouw maken. Ik denk dat mensen die zeggen dat ze een vrouw zijn, ook echt een vrouw zijn en dan maakt het niet uit wat voor lichaam zij hebben.”
Hoe werkt zo’n algoritme op Instagram? 

Voordat Instagram in 2016 het timeline-algoritme introduceerde, dat aan de hand van je likes en gedrag bepaalt welke berichten je als eerste te zien krijgt, zagen gebruikers alles in chronologische volgorde. In 2017 kwam daar het comments moderation-algoritme bij, dat ervoor zorgt dat nare reacties gefilterd worden. De precieze werking van het een derde algoritme, het image deep learning-algoritme dat ‘vrouwentepels’ opspoort en censureert (en soms zelfs het bijbehorende account verwijdert), is echter zo goed als geheim.

Hoe kijk jij naar het Instagram-algoritme?
“Dat algoritme moet veranderen. Ik snap waar het vandaan komt: de samenleving associeert borsten nog met vrouwenlichamen, en vrouwenlichamen worden door de samenleving geseksualiseerd. Op dat idee is het Instagram-algoritme ook gebaseerd. Maar ik ben het niet eens met het idee dat we vrouwenlichamen moeten blijven seksualiseren. Het maakt me niet eens zo veel uit of er nou besloten wordt om alle tepels te verwijderen of alle tepels te laten staan. Deze seksistische tweedeling vind ik gewoon heel erg pijnlijk.”

Ik denk dat we eigenlijk toe zijn aan een bredere maatschappelijke verandering.

Is onze maatschappij klaar om vrouwentepels en borsten niet meer te seksualiseren?
“Ik denk niet dat de wereld er klaar voor is, het is namelijk een heel breed gedeeld idee dat borsten per definitie seksueel zijn. Het is heel makkelijk om boos te zijn op Instagram, maar ik denk dat we eigenlijk toe zijn aan een bredere maatschappelijke verandering. Instagram zou daarin een voorbeeld kunnen zijn, als ze het algoritme aan zou passen.”
Beeld: Fleur Mulder
Achter het Instagram-uitdagende account @projectequaltitty zit fotografiestudent Fleur Mulder (19). Mulder werkt aan een project over het algoritme dat het (enkele uitzonderingen daargelaten) onmogelijk maakt om vrouwenborsten, en dan vooral tepels, op Instagram te delen. Hiervoor fotografeerde ze mannen en vrouwen, om in Photoshop hun bovenlichamen te verwisselen. Met deze foto’s wil Fleur op Instagram verwarring zaaien, en het medium ook wijzen op zijn scheve algoritme.
Project EqualtittyBeeld: Fleur Mulder
Project Equaltitty, wat houdt het project precies in?
“Mijn project gaat over de ongelijke behandeling van de tepels van mannen en vrouwen. Als man mag je je tepels wél op Instagram zetten, maar foto’s van vrouwen waar zichtbare tepels op te zien zijn, worden verwijderd. Voor mijn project heb ik tot nu toe van vijf mannen en vijf vrouwen gefotografeerd hun bovenlichamen in Photoshop verwisseld. Dat doe ik zo realistisch mogelijk, maar tegelijkertijd laat ik het andere model er nog licht doorheen schijnen zodat je de oorspronkelijke foto nog ziet. Zo zie je bijvoorbeeld een vrouw met de borstkas van een mannelijk model, maar dat zou ook een vrouw kunnen zijn die van zichzelf een plattere borstkas heeft. Ik vraag me af hoe Instagram daarop reageert, omdat het in dit geval gezien kan worden als vrouwelijke tepel – en dat mag niet op Instagram.”
Project EqualtittyBeeld: Fleur Mulder
Hoe kwam je op het idee voor dit project?
“Het algoritme houdt mij al een tijdje bezig. Ik wil graag dat het algoritme, zoals het nu is, verdwijnt. Ik vind dat vrouwen ook hun tepels moeten kunnen plaatsen op Instagram. Het verwijderen van vrouwentepels draagt alleen maar bij aan het idee dat vrouwen hun lichaam moeten verbergen. Zelf doe ik soms ook aan naaktfotografie, waarbij ik meiden zonder shirt vastleg. Die foto’s zou ik ook graag willen delen maar om dat te kunnen doen, moet ik de tepels vervagen en dat vind ik zonde van de foto’s.

Ik wist dus al langer dat ik hier iets mee wilde doen, maar ik had nog geen concreet idee. Tot ik tijdens mijn studie kennismaakte met de ‘Anderes Porträt’-serie van de fotograaf Thomas Ruff. Met een analoge camera portretteerde hij mannen en vrouwen door elkaar heen. Dit is mijn inspiratie geweest voor project Equaltitty.”

Heeft Instagram de foto’s tot nu toe laten staan?
“Er is tot nu toe één foto verwijderd van mijn account, waarop een man te zien was met de borsten van een vrouwelijk model. Maar een andere foto, met een soortgelijk beeld, staat nu al een hele dag online zonder problemen. Er lijkt dus inderdaad verwarring te ontstaan bij het algoritme van Instagram.”
Project Equaltitty Beeld: Fleur Mulder

Niet elke borst is seksueel

Facebook heeft aangegeven in te zien dat niet elk beeld van een borst seksueel is

Weinig mensen weten hoe het algoritme van Instagram dat ‘vrouwentepels’ moet censureren écht werkt. Isabeau Jensen, social-mediadeskundige: “Foto’s van cis mannen die de tepels van cis vrouwen 2over hun eigen tepels fotoshoppen, worden niet verwijderd. Andersom gebeurt dat ook niet. Het moet wel een image deep learning-algoritme zijn, dat zichzelf heeft aangeleerd om extreem goed te herkennen wat een tepel is die traditioneel als vrouwentepel wordt bestempeld. Aan het begin heeft iemand aan dat algoritme een rits foto’s ‘gevoerd’ om het te leren wat een vrouwentepel is en wat niet, en daarna is het zelf aan de slag gegaan – dat is wat deep learning-algoritmes doen. En aan die herkenning heeft Instagram dan een automatisch protocol hangen.”

Instagram heeft sinds 2010 al een naaktheidsbeleid. In 2018 werd deze pas volledig openbaar. “Dat beleid was eerst strenger en is met de jaren iets genuanceerder geworden. Eerst werden alle naakte ‘vrouwenlichamen’ gezien als seksueel. Tot 2015 werden ook foto’s van mensen die borstvoeding gaven verwijderd. Dat is nu niet meer zo, Facebook heeft aangegeven in te zien dat niet elk beeld van een borst seksueel is”, aldus Jensen.

Fotoreportage: Wat als je gender niet in een hokje te plaatsen is?

Bevrijd de tepel!

  1. Een non-binair persoon voelt zich niet thuis in de binaire gendercategorieën man of vrouw. Non-binaire mensen kúnnen in transitie gaan, maar doen dat niet allemaal. Je kunt in fysieke en/of sociale transitie gaan. ↩︎
  2. Cisgender personen zijn personen van wie de genderidentiteit overeenkomt met hun biologische geslacht. Als mensen zich niet identificeren met hun geboortegeslacht, wordt vaak de term ‘transgender’ als parapluterm gebruikt. ↩︎

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons