Victoria Cruz Beeld: Donna Aceto
Interview

Lhbti-activiste Victoria Cruz hoeft je tolerantie niet

De Amerikaanse activist Victoria Cruz stond tijdens de Stonewall-rellen vooraan in de strijd voor lhbti+-rechten. Nu is ze eregast op Amsterdam Pride. “Als ik mezelf kan accepteren, waarom kan een ander dat dan niet?”

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
Je bent eregast tijdens Amsterdam Pride. Hoe kijk je naar de organisatie?
“Ik denk dat Pride Amsterdam op de juiste thema’s focust, maar ik wil benadrukken dat volgend jaar écht de term acceptatie gebruikt moet worden. Pride moet inclusief zijn en om de gehele gemeenschap draaien. Het eerste homohuwelijk was misschien in Nederland, maar dat verbetert niet per se de levens van lhbti+’ers. In New York zijn we ook massaal de straat opgegaan voor het homohuwelijk, maar nu er trans vrouwen worden vermoord blijft het stil. De ‘t’ in lhbt wordt vaak vergeten. Iedereen in de gemeenschap moet opkomen voor álle letters en gemarginaliseerde groepen – dat zou onze kracht moeten zijn. We moeten ook niet spreken over minderheden: we worden misschien gemarginaliseerd, maar we zijn overal!”

Dit jaar wordt in Amsterdam daarom voor het eerst een aparte Pride of Color georganiseerd. Wat vind je daarvan?
“Pride is iets heel persoonlijks, je mag jezelf vieren en trots zijn op wie je bent. Ik zou willen dat Pride iets collectiefs wordt, dat het meer om de gemeenschap gaat draaien, en waar we gezamenlijk voor staan. Ik vind het goed dat dit transculturele programma georganiseerd wordt, want het gaat om álle mensen in de gemeenschap, dus vanzelfsprekend ook over personen van kleur. Inclusie is progressie.”

Victoria Cruz (72) is een Puerto Ricaans-Amerikaanse trans vrouw en lhbti+-activiste van het eerste uur. Ze was aanwezig bij de beroemde Stonewall-rellen in New York (1969), waarbij een homobar werd ontruimd en lhbti+’ers voor het eerst besloten om tegen de politie in opstand te komen. De rellen worden ook wel beschouwd als inspiratiebron voor Gay Prides wereldwijd. Omdat het dit jaar precies vijftig jaar geleden is, staat Pride Amsterdam in het teken van Stonewall. Het thema is dit jaar ‘Remember the past, create the future’.
Je was betrokken bij de Stonewall-protesten, die tot de eerste Pride hebben geleid. Hoe voelt het om te zien dat Pride nu zo commercieel is geworden?
“Pijnlijk. Veel bedrijven komen eens per jaar met een lhbti-statement naar buiten. Zij staan met hun toyboys op de boten, maar hoe inclusief zijn deze bedrijven zelf? Wat geven zij terug aan de gemeenschap? Nemen zij ook trans vrouwen aan die geen baan kunnen vinden? Trans vrouwen worden altijd vergeten, zelfs het jaar na Stonewall werden we door de organisatoren – witte homomannen – naar de achtergrond van de parade gedrukt. Wij, trans vrouwen van kleur, mogen niet vergeten worden, zeker niet tijdens Pride.

Begrijp dat we geen last zijn voor de samenleving, maar een toevoeging

Tegelijkertijd realiseer ik me dat we in een kapitalistisch systeem leven. Tot op zekere hoogte begrijp ik dat er geld verdiend moet worden. Het kan prima zijn als bedrijven erbij willen, maar geef dan ook geld aan de gemeenschap zodat die zich beter kan organiseren. Neem lhbti+’ers aan en ondersteun ze in hun zorgkosten. Begrijp dat we geen last zijn voor de samenleving, maar een toevoeging.”
Wat is je indruk van Amsterdam – hoe leeft de lhbti+-strijd hier volgens jou?
“Het is mijn eerste keer hier – ik wist niet wat ik moest verwachten. Mijn eerste indruk is dat er veel progressieve mensen zijn, al wordt de term tolerantie te pas en te onpas gebruikt. Ik zou liever hebben dat we van acceptatie spreken.”

Wat is dat verschil tussen tolerantie en acceptatie precies?
“Ik zie het zo: ik heb mezelf geaccepteerd; hou van mezelf. Om een ander lief te kunnen hebben moet ik mezelf eerst accepteren. En als ik mezelf kan accepteren, waarom kan een ander dat dan niet? Het woord ‘tolerantie’ wordt gebruikt om vooroordelen te verdoezelen; je mag bestaan maar eigenlijk heb ik een mening over je. Ik hoef die tolerantie niet – blijf dan maar uit mijn buurt. Maar helaas, het duurt nog wel even voordat gemarginaliseerde groepen volledig geaccepteerd worden en systematische onderdrukking aan banden wordt gelegd, vooral in een overwegend witte samenleving als in Nederland. Toen ik vertelde dat ik naar Amsterdam ging zei iemand in mijn omgeving: ‘Oh het is zo wit daar!’ Maar ik ben hier met een open blik naartoe gekomen. Ik zie overal regenboogvlaggen en voel me hier comfortabel. Mensen zijn nieuwsgierig naar mijn verhaal.”

Voor mij is het elke dag Pride

Is zelfacceptatie de kern van jouw boodschap?
“Hou van jezelf zodat je ook andermans liefde kunt ontvangen. Wees eerlijk naar jezelf, doe kennis op. Voor de bedrijven die meedoen met Pride; bied trans personen onderwijs. Ik was zelf danseres en stripper, maar ging studeren. De juiste keuzes maken is belangrijk voor zelfacceptatie. Voor mij is het elke dag Pride; ik sta op, dank God, kijk in de spiegel en lach om iets dat ik grappig vind aan mezelf. Als ze me buiten uitlachen doet me dat niks, ik heb mezelf geaccepteerd en als eerste om mezelf gelachen! Marsha P. Johnson (Amerikaans activiste en dragqueen; betrokken bij de Stonewall-protesten, red.) zei altijd: ‘De P staat voor Pay it no mind’.”

Wat kunnen mensen doen om de geest van Pride te begrijpen?
“Leer de werkelijke geschiedenis van de gemeenschap kennen. Weet wie de strijd begonnen is en waarom. Begrijp wat je viert en eert tijdens Pride. In de jaren ‘50 mochten homo’s niet voor de overheid werken: ze zouden chantabel zijn om hun seksualiteit, want in die tijd was het nog illegaal. Dit soort feiten zijn belangrijk om de geschiedenis te leren kennen. De jaren ‘60, een spannende tijd waarin de burgerrechten- en vrouwenrechtenbeweging opkwamen, was voor ons de tijd om onze rechten te claimen. Als jongeren het verleden begrijpen, zullen ze de toekomst mooier maken.”

Met welke urgente thema’s moet de lhbti-gemeenschap zich meer bezighouden?
“In juni alleen al werden zes trans vrouwen vermoord in de VS. Wat daaraan vooraf gaat: een man pikt een trans vrouw op in een bar. Ik geef altijd aan dat ik trans ben, maar er zijn ook trans personen en sekswerkers die dat niet aangeven. De daders praten hun moord goed met het argument dat ze zich ‘misbruikt’ voelen of in paniek raakten toen ze erachter kwamen dat iemand trans is. En veel daders komen nog met dit argument weg ook.”

Hoe kijk je naar het huidige lhbti+-klimaat, is dat beter of slechter geworden?
“Er is meer aandacht, dat is goed. Overheden willen niet meer voor schut staan vanwege mensenrechtenschendingen. Maar hoe meer media-aandacht we krijgen en hoe zichtbaarder de lhbti-gemeenschap wordt, hoe meer haters er ook volgen. Kijk naar de Amerikaanse overheid en Trump die de samenleving verdeelt. We worden niet geaccepteerd, maar hooguit getolereerd in de samenleving. Het leven van lhbti+’ers is niet zoals in Will & Grace, maar eerder zoals in de serie Pose, over de ballroom- en vogue-scene in New York van de jaren 80.

Je kon vroeger niet met vijf lhbti+’ers of vijf personen van kleur op de hoek van de straat staan zonder verdacht te zijn

Als ik vroeger met make-up naar buiten ging, werd ik gearresteerd voor het imiteren van een vrouw. Lhbti+’ers werden misbruikt door de politie. Je kon niet met vijf lhbti+’ers, of vijf personen van kleur, op de hoek van de straat staan zonder verdacht te zijn. De wet staat gelukkig steeds meer aan onze kant, al bestaat systematische onderdrukking nog steeds. Mensen zijn nog altijd bevooroordeeld, maar dat is hun probleem. Ik citeer hier Marsha opnieuw: Pay it no mind!”

Ben je nog altijd even strijdbaar als tijdens de Stonewall-protesten?
“We hebben gestreden en veel successen behaald, maar de oorlog gaat verder!”

Bedrijfsboten op Pride veroveren meer water dan ooit

Eindelijk hebben lhbti+'ers van kleur een plek op Pride

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons