Een zestienjarig meisje voor haar hut in Nepal Beeld: Screenshot Al Jazeera

Chhaupadi: Nepals bloedende schaamte

Volgens een diepgewortelde hindoepraktijk, de chhaupadi, worden menstruerende vrouwen afgezonderd in hutjes en veestallen. Deze onderstreept hoe discriminatie gesteund wordt door gewoonten en religie. En nog erger: vrouwen kunnen er dood aan gaan.

Dit artikel krijg je cadeau van OneWorld. Word abonnee
In Achham, een afgelegen gebied aan de voet van de Himalaya, lobbyen hulpverleners al bijna tien jaar tegen het chhaupadi-ritueel. Ze willen de praktijk laten stoppen, en uiteindelijk daarmee segregatie tegengaan. De campagne kwam vorige week weer onder de aandacht toen de 22-jarige student Gauri Kumari Budha dood werd aangetroffen in haar ‘menstruatiehut’, een laag, raamloos lemen huisje.

Budha is vermoedelijk gestorven door het inhaleren van rook van het vuur dat ze had aangestoken tegen de kou. In Achham alleen al zijn sinds 2007 minstens twaalf vrouwen gestorven aan de gevolgen van chhaupadi. Zo stierf een 18-jarig meisje eerder door een slangenbeet terwijl ze in een menstruatiehut verbleef.

Moeilijk uit te roeien

Een chhaupadi-hutBeeld: Screenshot Al Jazeera
Chhaupadi – chhau betekent ‘onaanraakbaar’ en padi ‘wezen’ – wordt al generaties lang uitgevoerd en de wortels van het ritueel liggen in het hindoeïsme. In 2005 heeft het Hooggerechtshof van Nepal chhaupadi echter illegaal verklaard. Toch leeft de praktijk voort in sommige regio’s van het land.
Gedurende de 35-45 jaar van hun menstruatiecyclus worden de vrouwen ongeveer vijf dagen opgesloten in een hut. Een overheidsonderzoek uit 2010 wees uit dat 19 procent van de Nepalese vrouwen chhaupadi beoefende. In het midden en verre westen van het land liep dit cijfer op tot 50 procent en in Achham zelfs tot 95 procent.

Sinds augustus 2017 is er een nieuwe wet van kracht die een gevangenisstraf van drie maanden en een boete van 3000 roepie (40 euro) oplegt aan diegenen die vrouwen dwingen chhaupadi te beoefenen.

Stigma en discriminatie

Dat het chhaupadi-ritueel zo normaal is in Nepal draagt bij aan de algemene perceptie dat menstruatie vies en onhygiënisch is. Het is een uiting van bredere discriminatie in het land dat vrouwen weinig rechten en keuzevrijheid toestaat. Zo blijkt uit UNESCO-onderzoek dat ongeveer 45 procent van de vrouwen en meisjes analfabeet is, bijna het dubbele van mannen. Kindhuwelijken komen ook veel voor: 37 procent van de meisjes trouwt voor hun achttiende.

Menstruatie is een stigma in het land. Tijdens hun ongesteldheid worden vrouwen gezien als onrein, onaanraakbaar en zouden ze onheil brengen aan mensen, vee en het land. Ze mogen verder niet koken, hun ouders aanraken, naar de tempel of school gaan, het woonhuis binnengaan, of iets anders eten dan gezouten brood en rijst. Chhaupadi wordt ook in delen van India en Bangladesh beoefend. Tijdens het jaarlijkse Rishi Panchami-festival wordt een vrouw herdacht die een herboren werd als prostituee omdat ze zich niet aan de chhaupadi-regels hield. Vrouwen zuiveren zichzelf dan met water en ze bidden voor de ‘zonden’ die ze begaan tijdens de menstruatie.

In 2005 heeft het Hooggerechtshof van Nepal chhaupadi illegaal verklaard

Chhaupadi is in verband gebracht met een groot aantal psychische en lichamelijke klachten. Zo blijkt uit onderzoek van Action Works Nepal (Awon) dat 77 procent van de meisjes en vrouwen zich tijdens hun menstruatie vernederd voelt, en tweederde voelt zich eenzaam en bang alleen in de hutten. Die angst is overigens niet ten onrechte: sommige mannen maken misbruik van de situatie en verkrachten de afgezonderde vrouwen.

Allemaal redenen om het ritueel uit te bannen of aan te passen. Maar sommige mensenrechtenactivisten staan sceptisch tegenover de nieuwe wet en vragen zich af hoe die gehandhaafd gaat worden. En kan een diep geloof in een traditie als chhaupadi wel worden doorbroken?

Bekijk hier de interactieve web documentaire over chhaupadi op Al Jazeera.

Ik wil dat OneWorld blijft bestaan

AbonneerDoneer

Verder lezen?

Rechtvaardige journalistiek verdient een rechtvaardige prijs.
Maak jij OneWorld mogelijk?

Word abonnee

  • Digitaal + magazine  —   8,00 / maand
  • Alleen digitaal  —   6,00 / maand
Heb je een waardebon? Klik hier om je code in te vullen

Factuurgegevens

Je bestelling

Product
Aantal
Totaal
Subtotaal in winkelwagen  0,00
Besteltotaal  0,00
  •  0,00 iDit is het bedrag dat automatisch van je rekening wordt afgeschreven.

Lees je bewust met OneWorld en draag bij aan een rechtvaardige wereld.

Dat kan al vanaf 6 euro per maand

Ontvang onze beste verhalen in je mailbox

Volg ons