Marleen en Roderick reizen anderhalf jaar de wereld rond. Op zoek naar antwoord op de vraag: Is een leven dicht bij de natuur iets voor ons? Vandaag deel 6: In een bergdorp in Tadzjikistan zorgen enkele families samen voor het levensonderhoud.
We zijn in het ruige Pamir-gebergte van Tadzjikistan: een vergeten regio in Centraal Azië, ver van het Westerse bestaan. Veel mensen kom je er niet tegen: de regio is anderhalf keer groter dan Nederland en heeft iets meer dan 200.000 inwoners. Nadat we een zijvallei zijn ingereden, starten wij onze trektocht naar een dorpje dat alleen te voet bereikbaar is. Vanuit de smalle vallei rijzen de bergen steil omhoog: het is er droog en er lijkt niet veel te groeien. Hoe zou het leven daar boven zijn? Wij verblijven er meerdere dagen om een beeld te krijgen.
Van het land
We klimmen langzaam omhoog en na zo'n acht kilometer wordt het landschap plots groener: de rivier heeft gezorgd voor een vruchtbare oase in het droge landschap. We zien de eerste akkertjes en hier en daar ligt een seis of ander gereedschap: zo te zien is het oogsttijd. Tussen het groen staan de typische Pamirse huizen, gemaakt van leem en houten balken. Een man plukt de abrikozen uit de boom en op het dak liggen er vele te drogen. Hij nodigt ons uit om thee te drinken. Niet veel later komt zijn zoon binnen: Nasarcho (25) blijkt erg goed Engels te spreken. Thee komt nooit alleen in Centraal Azië: we krijgen er flink stuk brood bij, verse boter en jam. "De gedroogde moerbeien maken de thee zoet," legt Nasarcho uit. En wat wij dachten dat amandelen waren, blijken de pitten van de abrikozen te zijn. Alles komt van het land, en alles wordt gebruikt.
Samen oogsten
De familie is net terug van een week boven in de bergen. In de zomer staan de schapen, geiten en koeien van alle acht families uit het dorp drie maanden hoog in de bergweides te grazen. "Een hele leuke tijd," zegt Nasarcho, "We leven dan echt in de natuur: we melken, maken boter en yoghurt en verzorgen de dieren." De families verdelen de 'dienst' in de bergen. Op basis van het aantal dieren dat een familie bezit, wordt bepaald hoeveel dagen ze boven is. De planning is in het dorpsoverleg bepaald.
Tegen de avond koelt het snel af en gaan steeds meer dorpelingen naar de velden rondom het dorp om het gras te oogsten. Omdat de dieren hoog in de bergen staan, heeft het gras goed kunnen groeien. Het oogsten gaat ook weer naar ratio: iedere familie oogst zijn deel van het land, dat voldoende is om de dieren de koude winter door te helpen. Op onze hurken zitten wij op het veld en proberen het gras net zo snel als de bewoners te snijden. Wat er zo gemakkelijk uitziet, blijkt nog best lastig te zijn! Beetje bij beetje wordt de bos gras in onze handen groter. Vervolgens ligt het een aantal dagen te drogen. De gedroogde bossen maken we tot balen, zodat ze goed opgeslagen kunnen worden. Na twee uur is het genoeg: we moeten niet te hard werken zeggen ze. "Twee uren in de ochtend en twee uren in de avond is genoeg, dan is het lekker koel." En als je klaar bent met je eigen stukje land, help je de buurman verder.
Kracht van de gemeenschap
Het dorp is grotendeels zelfvoorzienend en veel wordt in gemeenschappelijkheid opgepakt. Het eten komt van het land, de dieren worden samen verzorgd, de elektriciteit wordt opgewekt door een generator op waterkracht van de rivier, water halen zij uit de kleine irrigatiekanaaltjes die zij zelf gegraven hebben en het graan wordt tot meel gemalen in de watermolen. Zelfs wanneer één van de dorpelingen ziek is, wordt er samen gezorgd voor een vangnet. "We hebben geen ziektekostenverzekering, maar wanneer een van ons ziek wordt en naar het ziekenhuis moet, dan draagt iedereen uit het dorp zijn steentje bij om bijvoorbeeld de operatie te kunnen betalen," legt Nasarcho uit.
Inspiratie voor de toekomst
Als wij de laatste avond ons bed weer inkruipen en onder de sterrenhemel slapen, voelen wij ons erg geïnspireerd door de manier waarop deze families met elkaar samen leven. We hebben veel geleerd en zouden de manier waarop zij dingen samen oppakken en direct van het land leven, graag toepassen in onze toekomstplannen. Maar aangezien wij niet op generaties van kennis kunnen bouwen, zou één ding wel belangrijk zijn voor ons: internet. Dan kunnen we in ieder geval opzoeken hoe we met lokale materialen net zo'n mooi Pamirs huis als dat van hen kunnen bouwen.
